Maatwerk klas 2, les 4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

maatwerkuur klas 2

DOEL

HOOFDZAKEN, BIJZAKEN EN KERNZINNEN

- je kunt de kernzin van een alinea vinden

- je kunt hoofd- en bijzaken in een tekst vinden

- je kunt de hoofdzaken van een tekst kort samenvatten

Welke vraag stel je om het
onderwerp van een tekst te vinden?

Opbouw van een boek/tekst

Boek maakt één punt

Hoofdstuk maakt één punt

Kopje maakt één punt 

Alinea maakt één punt

Het punt is altijd de hoofdzaak

HOOFDZAKEN

- Alle belangrijke zaken die over een onderwerp worden gegeven

- Hoofdzaken lees je vaak in de inleiding, in het slot en in de kernzin van elke alinea

- Tussenkopjes en anders gedrukte woorden kunnen ook helpen om hoofdzaken te vinden

BIJZAKEN

- De minder belangrijke informatie over het onderwerp

- Bijzaken kun je weglaten in een tekst, het belangrijkste blijft over

HOOFDZAKEN

- meestal aan het begin of het einde

Samenvatting:

bijna alleen hoofdzaken opschrijven

                      

                        BIJZAKEN

  - extra uitleg en voorbeelden  (feiten, jaartallen of eigenschappen)

 - maken de tekst leuker, 

    duidelijker en beter te begrijpen

Wat is de hoofdzaak?

De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw de Jong voor haar honderdste verjaardag.
Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

_________________

1. De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw de Jong voor haar honderdste verjaardag.
2. Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

Wat is de hoofdzaak?

Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen.
De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

________________

1. Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen.
2. De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
3. In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

Teksten met meer alinea's

- elke alinea heeft een eigen 

   hoofdzaak, want de schrijver 

   wil in elke alinea iets vertellen

- de rest van de zinnen zijn 

   bijzaak

KERNZINNEN

- in een kernzin zet een schrijver vaak het belangrijkste van de alinea: de hoofdzaak

- andere zinnen bevatten bijzaken, minder belangrijke dingen

KERNZINNEN

- een kernzin is vaak de eerste of de laatste zin van de alinea

- soms is er geen duidelijke kernzin. Die moet dan zelf gemaakt worden door een zin te maken met het kernwoord

Wat vertel je als je kort wilt vertellen waar een tekst over gaat?

1. Hoofdzaken
2. Bijzaken

Wat zijn hoofdzaken?

1. de hoofdgedachte en de kernzin samen
2. Wat in een tekst belangrijk is
3. de inleiding
4. de alinea's

Kernzinnen zijn niet belangrijk.

1. Waar
2. Niet waar

Pak je boek erbij

Lees het eerste kopje van paragraaf 1.3

Het subkopje bestaat uit een aantal alinea's. Schrijf de kernzinnen (hoofdzaak) van deze alinea's op.

Doe het zo: ''annoteren is...........lekker snel''

Probeer dit stuk eens in een of twee zinnen samen te vatten.

Beantwoord de vraag: 'wat wil de schrijver mij duidelijk maken'?

Doe nu hetzelfde voor de andere subkopjes van paragraaf 1.3

- Schrijf de kernzinnen van de alinea's op

- probeer in ongeveer twee zinnen de hoofdgedachte/ hoofdzaak van het subkopje samen te vatten (waar gaat het hier precies over?)