Lezen: 1: onderwerp, hoofdgedachte en tekstsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Leesvaardigheid blok 1

Op Niveau blz. 13

- 

Hoe vind je het onderwerp
van een tekst?

Wat is de hoofdgedachte en waar vind je hem (meestal)?

00:37

Welke schrijfdoelen ken je?

03:34

Let op!

Wat nu gezegd wordt, is zeer belangrijk, dit geldt namelijk voor bijna alle teksten!

Let dus goed op!

tekstsoorten

informeren

achtergrondartikel, bijsluiter,
column (soms), familiebericht,
folder, gebruiksaanwijzing, handleiding, instructie,
nieuwsbericht, notulen,
rapport, recensie,
recept, studieboek,
uiteenzetting, verslag

achtergrondartikel

artikel waar journalist achtergronden via nieuws bespreekt: gaat er dieper op in.

bijsluiter

Een bijsluiter is een tekst met een waarschuwend en voorlichtend karakter bij een product of juridische handeling.

column

regelmatig stukje proza van schrijver over een actueel onderwerp.

familiebericht

Een bericht voor de familie en vrienden bedoeld.

Hij kan in een krant staan.

Een familiebericht is vaak een overlijdensbericht of geboortebericht.

notulen

Notulen zijn een verslag van een vergadering.

In de notulen staat alles wat er in de vergadering is gebeurd.

Het is een soort samenvatting van de vergadering.

uiteenzetting

Een uiteenzetting is een tekst die de lezer wil informeren.

Een uiteenzetting heeft een inleiding, kern en slot.

Het is altijd een objectieve tekst.

opiniëren

beschouwing,
column (soms), discussiestuk,
recensie (soms)

beschouwing

Een beschouwing is een tekst waarvan het doel is om de lezer kennis te laten maken met verschillende meningen, zodat de lezer ten slotte zijn eigen mening kan vormen (opiniëren). Hierin verschilt de beschouwing van het betoog, waarvan het doel is de lezer te overtuigen van een standpunt.

discussiestuk

Een discussiestuk is een tekst waarover men kan discussiëren.

overtuigen

betoog, column (soms),
ingezonden brief,
recensie (soms), redactioneel commentaar

ingezonden brief

Een ingezonden brief is een brief die een publicatie mededeelt. Ze worden meestal verstuurd met het doel gepubliceerd te worden. Ze komen meestal samen met kranten en (opinie)-tijdschriften, maar kunnen ook op andere manieren gestuurd worden zoals televisie- en radiostations.

Tegenwoordig worden ingezonden brieven ook via internet gestuurd.

redactioneel commentaar

Het redactioneel commentaar is een soort hoofdredactionele mening in de journalistiek.

Het is een tekstvorm met een doorgaans politieke strekking over de actualiteit. in redactioneel commentaar staat de mening van de schrijver of anderen niet centraal, maar een stelling van de hoofdredactie van het onderwerp. Met die opvatting draagt het de maatschappelijke visie uit van de krant, tijdschrift, radio- of televisiezender of omroep.

activeren

advertentie, affiche/poster,
betoog (soms), brochure,
column (soms), directe mail,
flyer, recensie (soms),
reclamefolder

brochure

Een brochure is een boekje, veelal in gedrukte vorm, van kleine omvang. Een brochure bestaat uit meerdere vellen gevouwen papier, die in de rug bijeengehouden worden met behulp van bijvoorbeeld nietjes. Het aantal pagina's is altijd een veelvoud van vier.

flyer

Een folder kun je goed herkennen aan dat het uit één vel papier bestaat, met maar één vouw. Flyers worden gebruikt om meer informatie te geven over een bedrijf, product of dienst . Hier staat alles op één blad dat op een bepaalde manier in elkaar gevouwen kan worden.

direct mail

Een direct mail wordt ingezet om een grote groep ontvangers snel en persoonlijk te benaderen. Het doel is om respons te ontvangen, zoals een verkoop, aankoop, donatie of afspraak, maar het kan ook gebruikt worden als branding of voor het verschaffen van meer informatie.

affiche

Een affiche is een relatief groot vel bedrukt papier - ter onderscheid groter dan een flyer. Een affiche wordt gemaakt om een boodschap bekend te maken of ter decoratie. De boodschap kan van artistieke waarde zijn, of van commerciële waarde.

amuseren

column (soms), gedicht,
mop, roman, strip,
verhaal

verhaal

mondeling verslag van een reeks ware of fictieve gebeurtenissen

mop

Een mop (ook: grap, bak) is een kort verhaal dat bedoeld is om de toehoorder(s) te laten lachen.

Vragen

Welke tekstsoort zie je hier?

Welke tekstsoort zag je hier?

1. achtergrondartikel
2. column
3. verslag
4. uiteenzetting

Welk tekstdoel hoort hierbij?

1. informeren
2. opiniëren
3. overtuigen
4. activeren

Welke tekstsoort zag je hier?

1. notulen
2. column
3. verslag
4. rapport

Welk tekstdoel hoort hierbij?

1. informeren
2. opiniëren
3. overtuigen
4. activeren

Welke tekstsoort zag je hier?

1. mop/grap/bak
2. column
3. redactioneel commentaar
4. strip

Welk tekstdoel hoort hierbij?

1. informeren
2. overtuigen
3. opiniëren
4. amuseren

Welke tekstsoort zag je hier?

1. advertentie
2. column
3. handleiding
4. instructie

Welk tekstdoel hoort hierbij?

1. informeren
2. overtuigen
3. opiniëren
4. amuseren

Welke tekstsoort zag je hier?

1. recensie
2. column
3. advertentie
4. redactioneel commentaar

Welk tekstdoel hoort hierbij?

1. informeren
2. overtuigen
3. opiniëren
4. amuseren