Basisstof 10.4 t/m 10.6

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Basisstof 10.4 t/m 10.6

Wat gaan we doen?

Nakijken huiswerk

Uitleg basisstof 10.4 t/m 10.6

Opdrachten maken

Quiz

Evaluatie

10.4 De hersenen

Leerdoelen

Je kunt de delen van de hersenen noemen met hun functies en kenmerken.

Je kunt de invloed van verdovende, stimulerende en bewustzijnsveranderende middelen op het zenuwstelsel beschrijven en de risico’s van het gebruik van verslavende middelen noemen.

Hersenen

1. Grote hersenen

Verwerken impulsen in centra

2. Kleine hersenen

Coördinatie bewegingen

3. Hersenstam

Regelen levensfuncties 

Hersenstam

• Impulsen van het ruggenmerg naar de grote en kleine hersenen  (en omgekeerd). 
• Van zenuwen in hoofd en hals naar grote en kleine hersenen (en omgekeerd).
• Stuurt belangrijke levensfuncties aan: hartslag, ademhaling, bloeddruk en temperatuur. 

Grote hersenen

Verwerking van impulsen worden in de grote hersenen verwerkt.

De grote hersenen spelen een rol bij bewuste waarnemingen en bewuste bewegingen. 

Ook gebruik je de grote hersenen wanneer je nadenkt, je emoties en wanneer je iets moet onthouden.

Anatomie grote hersenen 

Grote hersenen

Kleine hersenen

De kleine hersenen regelen de samenwerking van je spieren.   

De kleine hersenen zorgen dus voor coördinatie. 

Beïnvloeding van de hersenen

Beïnvloeding

Medicijnen, drugs en alcohol beïnvloeden de werking van het zenuwstelsel. 

Deze stoffen kunnen het doorgeven van impulsen remmen of juist stimuleren.

Welk deel van hersenen is hier beïnvloed?

10.5 De weg die impulsen afleggen

Leerdoelen

Je kunt de functies van reflexen noemen en je kunt een reflexboog beschrijven.

Bij het reageren op prikkels kunnen impulsen op verschillende manieren door het zenuwstelsel worden doorgegeven. Je kunt bewust reageren of reageren in een reflex.

Soorten reacties

Er zijn twee soorten reacties:

* Bewuste reactie

* Reflex

Bewuste reacties

Bij een bewuste reactie verlopen de impulsen altijd via de hersenen.

Reflexen

Een reflex is een vaste, snelle, onbewuste reactie op een bepaalde prikkel. 

De snelheid van reflexen is vaak nodig om je lichaam te beschermen tegen beschadigingen.

Bij de reflexen gaan geen impulsen naar je hersenen.

Soms gaat er achteraf een impuls naar de hersenen.

Reflex (en reflexboog)

Reflexboog

Reflexboog = 

de weg die impulsen bij een reflex afleggen. 

Bewuste reactie:

• Via de hersenen
• Denk je bij na
• Doe je bewust/extra
• Kan heel snel gaan, maar je hebt er over nagedacht.
  

Reflex:

• NIET via de hersenen
• Denk je NIET bij na
• Doe je onbewust
• Is altijd dezelfde snelle reactie
• Beschermt je lichaam en voorkomt schade
  

Reflexboog:

weg van de impulsen bij een reflex.

10.6 Het hormoonstelsel

Leerdoelen

Je kunt de bouw en functie van het hormoonstelsel beschrijven en je kunt in een afbeelding de belangrijkste hormoonklieren benoemen.

Je kunt de werking beschrijven van hormonen uit de hypofyse en uit de schildklier.

Je kunt de werking beschrijven van hormonen uit de eilandjes van Langerhans en uit de bijnieren.

Hormoonstelsel

Hypofyse

Schildklier:

Als de schildklier een bepaald hormoon van de hypofyse krijgt, starten de schildkliercellen met de aanmaak van schildklierhormoon. 

Het schildklierhormoon regelt de snelheid waarmee verbranding in je lichaam plaatsvindt.

Eilandjes van Langerhans

Eilandjes van Langerhans

De bijnier

• De bijnier ligt boven de nier
  
• De bijnier maakt adrenaline
  
• Adrenaline = paniekhormoon
  

Zorgt voor:

=> snellere hartslag

=> snellere ademhaling

=> meer verbranding

Aan het werk

De rest van de opgaven uit het boekje.