§6.1 Lading en spanning

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

§6.1 Lading en spanning

Heb je al eens gemerkt:

• dat bij het kammen van je haar, het rechtop gaat staan? 
  
• dat bij een trui uittrekken, deze knettert? 
• dat het aanraken van een metalen knop, een schok kreeg? 
• dat er vonkjes overspringen als je iets of iemand vast pakt?

Je hebt dan een elektrische lading gekregen.

het voorwerp is elektrisch geladen oftewel statisch

§6.1 Lading en spanning

Heb je wel eens gemerkt dat het afhankelijk is van het weer?

Des te meer waterdamp er in de lucht is, 
des te minder "last" je er van zult hebben.

Wanneer merk je meer van elektrische lading?

1. Als het een zonnige dag is
2. Als het vriest en binnen is het lekker warm.
3. Als het regent en binnen droog is
4. Als er bliksem en regen is

§6.1 Opbouw

• Alles om ons heen bestaat uit stof, materie.
  
• Materie bestaat uit moleculen ( kleinst herkenbaar
   deeltjedat nog de stofeigenschap bezit).
• Molecuul bestaat uit atomen.
  
• Een atoom bestaat uit een kern en schillen.
  
• In de kern zijn neutronen ( neutraal ) en protonen ( positief geladen)
  
• De schil bestaat uit elektronen ( negatief geladen); deze bewegen met
   hoge snelheid om de kern.
  

§6.1 Lading 

Elektrische ladingen oefenen een kracht op elkaar uit.

Neutraal voorwerp bezit evenveel positieve als negatieve lading.

Gelijke lading stoot elkaar af;
               ze bezitten beide of positieve óf negatieve lading

Verschillende lading trekt elkaar aan;

               het ene voorwerp bezit positieve en het andere negatieve lading

§6.1 Elektronen

Geladen voorwerp krijg je door bijvoorbeeld met een doek of ballon te wrijven.

Door wrijving springen elektronen ( deze zitten in de schil) over.

=>

Elektrisch geladen voorwerpen oefenen
een kracht op elkaar uit.

§6.1 Elektroscoop

Met een elektroscoop kan worden onderzocht of een voorwerp wel of niet elektrisch geladen is.

§6.1 Spanning en elektronen

Spanning = potentiaalverschil = elektrisch potentiaal

Bol A = negatief geladen

Bol B = positief geladen

=> verschil in lading 

=> spanning

Indien ze met elkaar verbonden worden zullen de bollen ontladen => er is geen verschil meer

werkblad 6 - 1

§6.1 Spanningsbronnen

• Elektrostatische bron:
    Elektriseerapparaat: apparaat waarmee
       statische lading opgewekt kan worden
       (vonken).
      {hoge spanning en
         een kortstondig durende stroom}

§6.1 Spanningsbronnen

Chemische bronnen: gebaseerd op een chemische reactie.

   De minpool levert elektronen en 
   de pluspool neemt elektronen op, via
   een stroomdraad buiten de bron.
   Zijn de beginstoffen op, dan stopt de reactie.

§6.1 Spanningsbronnen

• Elektromagnetische bronnen:

         Dynamo: spoel en magneet​
  
         => Magnetisch veld​ 

         => inductie, wisselspanning

           

  

​ 

Escape

 room

De leerlingen kunnen de opdrachten in de gedeelde les maken in groepjes. 

Als ze het eindantwoord hebben kunnen ze deze laten controleren, niet goed betekent alles weer narekenen.