3H1_H3_les1_theorie_woordenschat1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Woordenschat H3

Lesdoelen

Na deze les 

- weet je wat een metoniem is

- kun je een metonymia herkennen en benoemen

Even de neuzen tellen.

Wat wordt bedoeld met 'Goudse'?
'Ik heb liever echte Goudse dan die stinkkaas uit Frankrijk.'

Wat wordt bedoeld met 'zijtribune'?
'De zijtribune had geen goed zicht op het doel aan de overkant.'

Wat wordt bedoeld met 'Eastpack'?
'Zo’n nieuwe Eastpack kost toch zeker tachtig euro..'

Metonymie (WS H3, blz. 92)

De beeldspraak berust niet op een vergelijking, maar op een specifieke eigenschap van het object.

1   Je noemt een deel in plaats van het geheel (pars pro toto)

     Even de neuzen tellen
2  Je noemt het geheel in plaats van een deel (toto pro pars)
     Nederland moet nu eindelijk weer eens naar een EK.

Metonymie 

3    Je noemt het materiaal, maar je bedoelt het voorwerp
      Hij won goud
4   Je noemt een aardrijkskundige naam, maar je bedoelt het
      product dat daarmee verbonden is. 

     Ik eet het liefst Edammer

Metonymie 

5   Je noemt plaats/ruimte, maar je bedoelt de mensen die daar
      zijn. De zaal gaf een enorm applaus.
6    Je noemt de producent, maar je bedoelt het product:
      een Apple
7   Je noemt de eigenschap, maar je bedoelt de persoon
     Die lange

Doe mij nog maar een bakkie’, zei de tuinman tegen zijn maat.

1. metafoor
2. metoniem

Voor mijn verjaardag vraag ik de laatste Harry Potter.

1. metafoor
2. metoniem

Voor mijn verjaardag vraag ik de laatste Harry Potter.

1. metafoor
2. metoniem

Tijdens het concert in Ahoy zullen veel sterren op het podium verschijnen.

1. metafoor
2. metoniem

Die oude ruïne hebben mijn oom en tante omgetoverd tot een paleis.

1. metafoor
2. metoniem

Dokter, heeft u de neuscorrectie op kamer 12 al gesproken?

1. metafoor
2. metoniem

Maak nu :

Woordenschat H3, blz. 93, 94

-Maken opdr. 1, 2 + 4

Klaar: lees verder in je leesboek.

Planning deze les

- theorie woordenschat H3

- oefenen

- huiswerk

Beeldspraak

- Bij beeldspraak gebruik je woorden in een figuurlijke betekenis.

- Goede beeldspraak maakt een tekst mooier, duidelijker en krachtiger.

Vergelijking

In een vergelijking zet je twee dingen naast elkaar die op elkaar lijken, het object en het beeld.

De vijand kwam als een dief in de nacht
Hij ging er als een haas vandoor
Zij heeft een hart van goud
Mijn zusje is zo rood als een kreeft

Metafoor

Het object wordt helemaal vervangen door het beeld. Metaforen kunnen ook werkwoorden zijn.

Het schip der woestijn (kameel)
Een tsunami van nieuwe voorschriften (een enorme berg)
Een vruchtbare vergadering (een vergadering met resultaat)

Ik brand van verlangen

Ze heeft hem met alle schulden laten zitten.

Wat wordt ermee bedoeld?

1. Zullen we vanavond bij de Italiaan gaan eten?
   
   
2. Na die schwalbe kreeg de verdediger rood.
   
   
3. Hebben jullie echt een Rembrandt gekocht op de rommelmarkt?

Theorie woordenschat H3

• Metoniem: bijzonder verband tussen object en beeld

deel-geheel	Neem maar een bloemetje mee.
geheel-deel	Nederland won van Italië .
producent-product	Pak jij mijn Nikes uit de kast?
eigenschap-persoon	Wat een lachebek !
materiaal-voorwerp	Hij trapte het leer tussen de doelpalen.
voorwerp-inhoud	Geef mij nog een glaasje .

Oefenen

Noteer welk(e) woord(en) als metoniem gebruikt worden.

De rechtse partijen eisen meer asfalt van het kabinet.

Wat is het verband tussen het object-beeld?

1. materiaal
2. producent
3. geheel
4. eigenschap

Oranje heeft gunstig geloot voor het WK in 2024.

Wat is het verband tussen het object-beeld?

1. deel
2. aardrijkskundige naam
3. ruimte
4. kleur

Na de dood van zijn vrouw raakte hij aan de fles.

Wat is het verband tussen het object-beeld?

1. deel
2. producent
3. voorwerp
4. eigenschap

Het stadion juichte uitbundig toen Mbappe binnenkwam.

Wat is het verband tussen het object-beeld?

1. ruimte
2. materiaal
3. geheel
4. eigenschap

Ik snap dit goed.

😒🙁😐🙂😃

Aan de slag / Huiswerk

H3 Woordenschat (blz.92, 93

Maak online de volgende opdrachten:

• opdr. 1
• opdr. 2  (metafoor = werkelijkheid vervangen door beeld ; zwijnenstal = onopgeruimde kamer)
• Opdr. 4