Unit 7 Uitscheiding

• Gezondheidskunde
• MBO
• Studiejaar 1

Uitscheiding

Leerdoelen

Lesstof: Hoofdstuk 3 hulpbieden bij uitscheiding

Uitscheidingsstelsel, Urine en Feces

Welke organen spelen een rol bij uitscheiding?

Wat is de functie van deze organen?

Wat vertellen de uitscheidingsproducten?

Hoe kan je de zorgvrager ondersteunen?

Wat is uitscheiding?

Uitscheiding

• Uitscheiding is het kwijtraken van afvalstoffen:
• Nieren
• Longen
• Huid

Uitscheidingsstelsels

• Ademhalingsstelsel
   ( opname O2 en uitscheiden van CO2)
•  Spijsverteringsstelsel
  ( opname van voedingsstoffen)​
• Bloedvatenstelsel
  (vervoer van voedingsstoffen en afvoer afvalstoffen)​
• Uitscheidingsstelsel( organen nodig voor uitscheiding)

Observatiepunten Urine

Frequentie

Hoeveelheid

Geur

Kleur

Helderheid

Frequentie urineren

Wat is normaal:

Verschilt per persoon

Gemiddeld 5x per dag

Ouderen vaker naar het toilet

Hoge frequentie (vaak) 

Blaasontsteking, zwangerschap, nervositeit

Lage frequentie (minder dan normaal)

Nierfunctiestoornissen, hartproblemen, vochtverlies

Waarom moeten ouderen vaker plassen?

-Nieren werken ook 's nachts

-Vrouwen verslapping plasbuis

- Mannen vergrote prostaat

-kan leiden tot obstipatie

Urinekleur

Urine testen

Lever je alle urine in?

•  zorg voor een goede houding (bv staand)
• waterkraan laten lopen
• geslachtorganen spoelen met warm water
• privacy
•  geef de tijd!

Ontlasting 

Feces

 Feces observeren

Observatiepunten;

• frequentie, 
• hoeveelheid, 
• kleur, 
• consistentie,
• geur
• samenstelling

Frequentie

verschilt per persoon, vraag altijd wat gebruikelijk is.

Verhoogde frequentie	Verminderde frequentie
- laxeren de voeding - maag-darm stoornis - psychische oorzaken - laxeermiddelen	- cellulosearme voeding - weinig lichaamsbeweging - neurologische aandoening - medicijnen - te weinig vochtopname

Hoeveelheid

afhankelijk hoeveel en wat men eet,

Normale hoeveelheid van een volwassenen is ong. 

100 - 200 gr. per dag

Vezelrijke/Celluloserijke voeding geeft meer ontlasting.

Consistentie

Samenstelling

Afwijkende samenstelling van de ontlasting

blote oog	m.b.v. microscoop
- wormen, maden -ingeslikte onverteerbare voorwerpen	- ziekteverwekkende micro-organismen - sporen van bloed

Rapporteren

bij;

• te vaak of te weinig ontlasting,
• om medische redenen
• op verzoek van een arts
• bij geheugenstoornis van cliënt

op een defecatie lijst.

Hulp bieden bij de defecatie 

- Neem de tijd 

- Zorg voor privacy 

- Zorg dat iemand rechtop zit 

zo nodig met steun onder de voeten 

- Leg bij gebruik van een po bij mannen altijd een urinaal aan!

 Defecatieproblemen

Veel voorkomende Darmklachten;

- diarree,

- obstipatie,

- winderigheid,

- prikkelbaredarmsyndroom,

- aambeien, en aarsmaden

Rectale laxantia

Let op! medicatie mbt laxeren mag je nog niet geven!

Fosfaatklysma

Microlax

Zetpil (suppositorium)

opdracht

Bekijk in tweetallen de opdracht van uitscheiding.
Hoe kan je de zorgvrager ondersteunen bij uitscheiding van:

Urine en ontlasting
Geef voor allebei twee hulpmiddelen aan.
Hoe kan je deze opvangen voor onderzoek?

Observatiepunten sputum

- hoeveelheid

- dikte

- kleur: helder, wit, geel, groen, roestbruin, helder rood