Spelling werkwoorden les

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

De ham-vraag

Voor een correcte werkwoordspelling, moet je altijd eerst een belangrijke vraag stellen. Namelijk:

Heb ik te maken met een persoonsvorm???

Waarom?

Deze vraag is heel belangrijk. Kijk maar:

Hier is vorige week een ongeluk gebeur... Het is een gevaarlijk kruispunt. Best kans dat er nog een ongeluk gebeur.. 

Hoe herken je de pv?

De pv past zich aan het onderwerp aan:

Ik neem een Big Mac.

Neem jij een Big Mac?

Hij neemT een Big Mac.

Wij nemEN een Big Mac.

Hoe herken je de pv?

De pv verandert van tijd:             

                              

Ik neem een Big Mac.                                 Ik smul ervan.

Ik nam een Big Mac.                                    Ik smulde ervan.

Sterk werkwoord, want                              Zwak werkwoord, want

het verandert van klank.                            het verandert niet van
                                                                          klank.

Hoe spel je de persoonsvorm?

In de volgende twee overzichtjes zie je hoe je de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd en de persoonsvorm van een zwak werkwoord in de verleden tijd moet spellen.

de(n) of te(n)?

Om te weten of je bij een zwak werkwoord in de verleden tijd nu de(n) of te(n) moet schrijven, gebruik je 't ex-kofschip.

1. hele werkwoord -en  = stam : branden / surfen
2. laatste letter van de stam in 't ex-kofschip?: brand / surf
3. nee: de(n): de(n)
4. ja: te(n): te(n)
5. ik-vorm van werkwoord + uitgang : brandde(n) / surfte(n)

de(n) of te(n)?

Pas wel op bij bijzondere werkwoorden als: verhuizen

1. hele werkwoord -en  = stam : verhuizen
2. laatste letter van de stam in 't ex-kofschip?: nee
3. dus de(n)
4. ik-vorm van werkwoord + uitgang : verhuiSde(n)

Oefenen

De directeur verbin... consequenties aan ontoelaatbaar gedrag

1. verbind
2. verbint
3. verbindt

Vin...jij dit onderdeel erg ingewikkeld?

1. vind
2. vindt

De kleuter ontwikkel..zich goed.

1. ontwikkelt
2. ontwikkeld
3. ontwikkeldt

De leerlingen verwach... gisteren een proefwerk.

1. verwachten
2. verwachtten
3. verwachte
4. verwachtte

Het publiek juich...vorige week na het doelpunt.

1. juichtten
2. juichden
3. juichte
4. juichtte

De brandweerkorpsen blus... de grote brand.

1. bluste
2. blusde
3. blusten
4. blusden

uitzonderingen

- De sterke werkwoorden  (meten - mat(en), dragen - droeg(en)

- De woorden die in het hele werkwoord een v of een z hebben
   en bij de stam veranderen in een f of een s.

vrezen - vrees  - vreesde(n)
erven - erf  - erfde(n)

De leerlingen geloof.. die onzin die hij uitkraamde echt niet.

1. geloofte
2. geloofde
3. gelooften
4. geloofden

Vorig jaar verhuis...Mirjam naar Amerika.

1. verhuiste
2. verhuisde
3. verhuisten
4. verhuisden

Zelf aan de slag

- Maak de opdrachten die op de werkwijzer staan.

                                                           Succes!

Het voltooid deelwoord (VD)

Een voltooid deelwoord staat niet als enig werkwoord in de zin. Er staat ook een persoonsvorm bij. Je vindt het VD door onderstaande zinnetjes te gebruiken.

Ik heb…..        repareren    -    ik heb gerepareerd
Ik ben….          komen        -    ik ben gekomen
Hij is…            foppen        -     hij is gefopt            

hulpmiddeltje

‘T (x) KoFSCHiP

Staat de laatste letter van de stam in ‘t (x)kofschip, dan schrijf je aan het eind een –t-, staat die er niet in, dan schrijf je een –d- aan het eind.

Het gaat om de medeklinkers.



  

voorbeelden

foppen                    stam: fop (-p- staat in ’t kofschip, dus een
                                                t aan het eind)    
                                                jij bent gefopt

repareren              stam: repareer (-r- staat niet in ’t kofschip, dus
                                               een d aan het eind)
                                                jij hebt gerepareerd
 

uitzonderingen

- De sterke werkwoorden  (sluiten - gesloten, zijn - geweest)

- De woorden die in het hele werkwoord een v of een z hebben
   en bij de stam veranderen in een f of een s.

vrezen - vrees  - gevreesd
erven - erf  - geërfd

Heeft de docent het verslag al beoordeel...

1. beoordeelt
2. beoordeeldt
3. beoordeeld

Is het riviertje dicht geslib...

1. geslibt
2. geslibd

Zijn jullie buren onlangs verhuis...?

1. verhuist
2. verhuisd
3. verhuisdt

Het onvoltooid deelwoord

- Het onvoltooid deelwoord geeft aan dat de actie nog niet           

  'voorbij' is.

- Je schrijft een OD altijd als: het hele werkwoord + d

- voorbeelden: vallend, springend, huilend, glimlachend

 

Zelf aan de slag

- Maak de opdrachten die op de werkwijzer staan.

                                                           Succes!