Paragraaf 6.4 - Geluidsoverlast bestrijden

• nask
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

6.4 Geluidsoverlast bestrijden

Leerdoelen van paragraaf 6.4

• Je kunt uitleggen vanaf welke frequenties je gehoor beschadigd kan raken als je er regelmatig of langdurig aan blootstaat. 
• Je kunt uitleggen hoe een audiogram gemaakt wordt. 
• Je kunt voorbeelden geven van maatregelen tegen geluidshinder bij de geluidsbron, tussen de geluidsbron en de ontvanger en bij de ontvanger. 
• Je kunt uitleggen hoe een geluidsscherm langs de snelweg werkt. 
• Je kunt enkele voorbeelden geven van geluidsisolatie.

Introductie

Geluid kan heel vervelend zijn. Denk aan het geluid van een druppelende kraan of van een vork die over een bord krast. Geluidsoverlast van de buren staat hoog in de top 10 van ergernissen in Nederland. Harde geluiden kunnen je gehoor ook nog eens blijvend beschadigen. Daarom worden veel maatregelen genomen om ongewenst geluid te bestrijden.

https:

Schadelijk geluid

Je gehoor loopt zeker schade op als de geluidssterkte groter is dan 140 dB(A). Maar ook als je regelmatig of langdurig blootstaat aan geluid van meer dan 80 dB(A), kan je gehoor beschadigd raken. 

 

Inmiddels heeft in Nederland ruim een half miljoen jongeren tussen de 16 en 30 jaar te kampen met blijvende gehoorschade. Gehoorschade kan zich niet alleen uiten in slechthorendheid, maar ook in tinnitus. Iemand met tinnitus hoort geluiden die zijn omgeving niet hoort. Die geluiden kunnen verschillende vormen aannemen: ruisen, fluiten, rinkelen, suizen, brommen, enzovoort. De behandeling van tinnitus kan betekenen dat je een ruisgenerator moet dragen om het hinderlijke geluid te overstemmen. Als dat niet werkt, moet tinnitus leren negeren.

Een audiogram

Als een arts vermoedt dat je gehoor beschadigd is, kan hij een audiogram laten maken Voor een aantal tonen wordt dan je gehoordrempel bepaald. Daarna wordt in het audiogram ingetekend hoeveel dB jouw gehoordrempel afwijkt van de normale waarde. 

 Als je een goed gehoor hebt, wijkt de grafiek weinig af van de nul-lijn. Als je gehoor beschadigd is, zijn de verschillen groter. In figuur 2 zie je het audiogram van iemand die moeite heeft met het horen van hoge tonen.

Dit audiogram toont een gehoorverlies voor hoge tonen.

Je luistert naar geluid met een geluidssterkte van 89 dB. Is dit geluid gevaarlijk voor je gehoor?

1. dit is altijd gevaarlijk
2. dit is nooit gevaarlijk
3. dit is alleen gevaarlijk als je er te lang naar luistert

In de grafiek is uitgezet bij welke geluidssterkte en tijdsduur mensen kans lopen op gehoorschade.

Laurens telt auto's op een drukke verkeersweg. Op de plek waar hij zit is de geluidssterkte van het verkeer 82 dB.
Bepaal met behulp van de grafiek hoe lang Laurens auto's kan tellen zonder gehoorschade op te lopen. Rond je antwoord af op één decimaal.
Laurens kan ……….. uur auto's tellen zonder gehoorschade op te lopen.

In de grafiek is uitgezet bij welke geluidssterkte en tijdsduur mensen kans lopen op gehoorschade.
Isha gaat naar een houseparty. Zij danst 1 uur lang. Op de plek waar zij danst is de geluidssterkte van de muziek 92 dB.
Vul het juiste woord in. Isha heeft …………….kans op gehoorbeschadiging.

1. wel
2. niet

Je luistert naar geluid met een geluidssterkte van 70 dB(A). Is dit geluid gevaarlijk voor je gehoor?
Kies de juiste bewering.

1. Geluid met een geluidsterkte van 70dB(A). Is altijd gevaarlijk voor je gehoor.
2. Geluid met een geluidsterkte van 70dB(A). Is nooit gevaarlijk voor je gehoor.
3. Geluid met een geluidsterkte van 70dB(A). Is alleen gevaarlijk als je er lang naar luistert

Bij hoeveel decibel is geluid schadelijk voor je oren?

1. 50 dB
2. 60dB
3. 80dB
4. 120 dB

Bekijk de grafiek .Laurens telt auto's op een drukke verkeersweg. Hij telt 4 uur lang. Op de plek waar hij zit is de geluidssterkte van het verkeer 84 dB. Kies het juiste woord in.
Laurens heeft ............…….kans op gehoorbeschadiging.

1. wel
2. niet

Vul de juiste woorden in.
Voor het maken van een audiogram bepaalt een arts bij ………………………………… je gehoordrempel.

Een audiogram is een grafiek van je gehoordrempel bij verschillende tonen.
Vul de juiste woorden in.
Als je een goed gehoor hebt, dan wijkt de grafiek .....................af van de nullijn.

1. weinig
2. veel

Een audiogram is een grafiek van je gehoordrempel bij verschillende tonen.
Vul de juiste woorden in.
Als je gehoor beschadigd is, dan wijkt de grafiek ……………. af van de nullijn.

1. weinig
2. veel

Je ziet drie audiogrammen.
Welk audiogram is het audiogram van iemand die lage tonen niet meer goed hoort?

1. audiogram 1
2. audiogram 2

Een audiogram is een grafiek van je gehoordrempel bij verschillende tonen.
Vul de juiste woorden in.
Als je een goed gehoor hebt, dan wijkt de grafiek A...……...……...af van de nullijn.
Als je gehoor beschadigd is, dan wijkt de grafiek B...……………... af van de nullijn.

Je ziet twee audiogrammen.
Welk audiogram is het audiogram van iemand die lage tonen niet meer goed hoort?

1. audiogram 1
2. audiogram 2

Hinderlijk geluid

Geluid dat je gehoor niet beschadigt, kan nog wel hinderlijk zijn. De ene persoon ervaart bepaalde geluiden eerder als hinderlijk dan de andere. Verkeerslawaai en lawaai van buren vinden veel mensen hinderlijk. Ook telefoons in de stiltecoupé van de trein worden als hinderlijk ervaren.

Wanneer is geluid hinderlijk?

1. als je er last van hebt, maar er geen gehoorschade aan overhoudt
2. als je er niet blijvende schade aan je gehoor van oploopt
3. als het geluid harder is dan 80 dB

Wanneer is geluid hinderlijk?

1. als je er last van hebt, maar geen gehoorschade er aan overhoudt
2. als je er niet-blijvende schade aan je gehoor van oploopt
3. als het geluid harder is dan 80 dB

Wat is hinderlijk geluid?

1. geluid dat je gehoor alleen beschadigt als je er lang naar luistert
2. geluid dat niet schadelijk is, maar waar je wel last van hebt
3. geluid dat slecht is voor je gehoor

Slaapgebrek

Of je een geluid hinderlijk vindt, hangt vaak van de situatie af. Een feest bij de buren hoeft helemaal niet erg te zijn, totdat je gaat slapen en merkt dat de muziek toch behoorlijk hard staat. Als je niet oppast, doe je van ergernis geen oog meer dicht. 

 

Door geluidsoverlast kunnen mensen ernstige slaapproblemen krijgen. Als je slaapgebrek hebt, kan dit prikkelbaarheid, concentratieverlies en oververmoeidheid veroorzaken. Daarom zijn in drukke gebieden extra maatregelen nodig om de geluidsoverlast tegen te gaan.

Maatregelen tegen geluidshinder

Auto’s en andere vervoermiddelen zorgen voor veel geluidshinder. Een vrachtwagen bijvoorbeeld maakt veel lawaai: door de ronkende motor, door de lucht die langs de auto beweegt, door de wielen op het wegdek en door de remmen. 

 

Tegen geluidshinder van het verkeer kun je op verschillende manieren iets doen. Je kunt maatregelen nemen bij de geluidsbron, tussen de geluidsbron en de ontvanger en bij de ontvanger.

Bij de geluidsbron

Dit zijn maatregelen waardoor de geluidsbron – het verkeer – minder geluid gaat produceren. Dat kan bijvoorbeeld door snelwegen te asfalteren met geluidsarm asfalt. Ook gelden er sinds 2016 strengere regels voor de hoeveelheid lawaai die autobanden mogen maken.

Tussen de geluidsbron en de ontvanger

Dit zijn maatregelen tussen een weg en een woongebied, zoals geluidswallen en geluidsschermen. Ook worden langs snelwegen vaak grote bedrijfsgebouwen gebouwd. Die moeten het geluid tegenhouden voor een woonwijk die verderop ligt.

Bij de ontvanger

Dit zijn de maatregelen die in het woongebied genomen worden. Huizen die dicht bij een snelweg staan, worden bijvoorbeeld extra goed geïsoleerd. Er kan dan veel minder geluid de huizen binnenkomen.

Geluid terugkaatsen

Een dikke aarden wal langs een snelweg kan het verkeerslawaai behoorlijk dempen. Maar soms is er niet voldoende ruimte voor een geluidswal. In dat geval wordt er vaak een geluidsscherm langs de snelweg geplaatst. 

 

Een geluidsscherm kaatst het geluid terug naar de snelweg. Het geluid kan de huizen en flats langs de snelweg daardoor niet bereiken. Materiaal dat geluid moet terugkaatsen, is hard en heeft een glad oppervlak.

Een geluidsscherm langs de snelweg.

Geluidsisolatie

Geluidshinder wordt vaak bestreden met geluidsisolatie. De isolatie kan aangebracht worden bij de bron van het geluid, 

De geluidstrillingen worden door de isolatie veel zwakker.

Een machine zonder en met geluidsisolatie.

Vormen van geluidsisolatie

Als een machine op een harde vloer staat, kan hij de vloer gemakkelijk in trilling brengen. De trillingen kunnen door de vloeren en muren alle kanten op bewegen. Dit kan veel geluidshinder veroorzaken. Je kunt de machine van de vloer isoleren door hem op rubberen noppen te zetten. Het rubber dempt de trillingen. De trillingen in de vloer worden daardoor veel zwakker. 

 

Isolatie kan ook aangebracht worden bij de ontvanger. Werknemers die met lawaaiige machines werken, zijn verplicht oorkappen of oordopjes te dragen. Hierdoor wordt het geluid dat hun oren bereikt, een stuk zwakker.

Hieronde staan drie manieren om geluidsoverlast tegen te gaan. 

Sleep achter elke manier van geluidsoverlast of het gaat om:  

lawaaiige vrachtwagens niet in de stad toelaten
een geluidsscherm aanleggen tussen een lawaaiige fabriek en een kantoor
huizen isoleren die vlak bij een snelweg liggen

een maatregel bij de bron

een maatregel tussen bron en ontvanger

een maatregel bij de ontvanger.

Hieronde staan vijf manieren om geluidsoverlast tegen te gaan. 

Sleep achter elke manier van geluidsoverlast of het gaat om:  

een knalpijp op een benzinemotor monteren
een geluidswal tussen snelweg en wijk aanleggen
huizen isoleren die vlak bij een vliegveld liggen

een maatregel bij de bron

een maatregel tussen bron en ontvanger

een maatregel bij de ontvanger.

Geluidsschermen zijn bedoeld om geluid te weerkaatsen.
Is deze uitspraak juist of onjuist?

1. juist
2. onjuist

Geluidswallen zijn bedoeld om geluid te weerkaatsen.
Is deze uitspraak juist of onjuist?

1. juist
2. onjuist

Geluidsschermen zijn bedoeld om geluid te weerkaatsen.
Is deze uitspraak juist of onjuist?

1. juist
2. onjuist

In de grafiek is weergegeven hoe sterk het geluid wordt verzwakt als je oorkappen draagt. Hoe sterk de oorkappen het geluid verzwakken, hangt af van de frequentie van het geluid.
In welk frequentiebereik wordt het geluid het meest verzwakt?

1. tussen 0 en 250 Hz
2. tussen 250 en 1000 Hz
3. tussen 1000 en 4000 Hz
4. tussen 1400 en 8000 Hz

In de grafiek is weergegeven hoe sterk het geluid wordt verzwakt als je oorkappen draagt. Hoe sterk de oorkappen het geluid verzwakken, hangt af van de frequentie van het geluid.
In welk frequentiebereik wordt het geluid het minst verzwakt?

1. tussen 0 en 250 Hz
2. tussen 250 en 1000 Hz
3. tussen 1000 en 4000 Hz
4. tussen 1400 en 8000 Hz

Opdrachten maken

Wat: lees paragraaf 6.4 en maak de online opdrachten      

Hoe: helemaal stil! muziek mag in!      

Hulp: Geen      

Tijd:  ???? minuten lang      

Huiswerk: opdrachten 1 tm 13 van paragraaf 6.4 & Test jezelf     

Klaar?: ga bezig met een ander vak!