Hoofstuk 1 Globalisering: One World

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Globalisering:

One World?

Leerdoelen bij 1.1: One World?

1. Je kent de verschillende dimensies van globalisering.
2. Je weet welke factoren invloed hebben op de tijdruimtecompressie.
3. Je weet welke processen de motoren zijn achter de globalisering.
4. Je begrijpt het verband tussen globalisering en tijdruimtecompressie.
5. Je kunt aangeven hoe de verschillende dimensies van globalisering elkaar beïnvloeden.

Begrippen H1.1 

1. Globalisering/ mondialisering

2. Transport technologie

3. Informatie - of communicatie technologie

4. Multinationale ondernemingen - MNO's (Multinationals)

5. Absolute afstand 

6. Relatieve afstand

7. Tijd- ruimtecompressie

Dimensies

4 dimensies van globalisering: wat hoort waarbij?

Economisch

Sociaal

Politiek

Cultureel

Wereldstaat

Wereldmarkt

Wereldgemeenschap

Mengcultuur

4B

Stelling: de vierde industriële revolutie kan de redding betekenen voor de maakindustrie in de westerse landen. 

Global Village

tijd-ruimtecompressie

• Afname reistijden
• Afname transportkosten
• Verbetering infrastructuur

-> selectief, 
niet overal even snel

Opdracht

1. Lees de tekst van paragraaf 1.1 uit je tekstboek door

2. Maak als duo (of alleen) opdracht 2 + 3 + 5 + 6

Antwoorden

Vraag 2a -  Waar je vroeger contact had met dorpsgenoten, kan dat            

                       nu ook over de hele wereld, op dezelfde makkelijke/snelle manier. 

Vraag 2b - Reistijden zijn korter, communicatie is goedkoper dus je hebt   

                       sneller contact dan vroeger met de rest van de wereld.

Vraag 2c - Ontstaan van MNO's + gesteund door verbetering transport en 

                       communicatie technologie

Vraag 2d - A + D + E

Vraag 3a - Doordat zij te voet reizen en zonder dure en snelle 

                    vervoersmiddelen bewegen, blijft de absolute afstand 

                    gelijk. Dus geen versnelling. 

Vraag 3b: Hongarije is een Schengenland - dus EU, dus veilig, 

                   welvaart, toekomst, makkelijk reizen tussen landen. 

Servië

Hongarije

Vraag 5a - In de Blauwe Banaan + Centraal in Europa + 

                    doorvoer mogelijk naar grote havens

Oorzaken globalisering

1. Tijd-ruimtecompressie, De belangrijkste oorzaak van globalisering is technologische vooruitgang, met name in transport en communicatie. Tegenwoordig staan we dankzij het internet 24/7 in verbinding met de rest van de wereld. Hierdoor is de relatieve afstand in de wereld kleiner geworden

2. Uitschuiven van de productieketen, Een andere oorzaak is het uitschuiven van de productieketen. Doordat de productieketen nu opgedeeld is over verschillende gebieden, is er meer wereldwijde uitwisseling van kennis, kapitaal, arbeid, cultuur etc.

3. Om effectiever de eigen economische en politieke belangen te kunnen behartigen wordt er door landen gezocht naar internationale samenwerking, bijvoorbeeld de WTO.

Gevolgen globalisering: 

welk begrip past bij de kaart? 

Globalisering

• Wat wil de cartoonist met deze prent duidelijk maken?
• Om welke dimensie gaat dit?

Wat is globalisering?

Definitie Globalisering:

Het proces waarbij de wereld steeds 'kleiner' wordt: mensen kunnen snel en relatief eenvoudig met elkaar en elkaars producten in contact komen en elkaar beïnvloeden.

3 soorten globalisering

1. Economische globalisering. Denk hierbij aan dingen als vrij verkeer van arbeidskracht en een verminderd belang van de fysieke afstand tussen de plaats van productie en de afzetmarkt.

2. Politieke globalisering. Bijvoorbeeld de afname van het belang van nationale overheden en minder soevereiniteit van staten. Een voorbeeld waarin dit te zien is, is de EU.

3. Culturele globalisering. Dit is bijvoorbeeld te zien aan Starbucks of McDonald's filialen die je overal ter wereld ziet. Ook staan er bijvoorbeeld gebedshuizen voor elk geloof in Nederland (synagoge, moskee).

Tijdens de film beantwoord je 2 vragen:

1. Geef vanuit 2 verschillende dimensies de reden waarom kobalt in DR Congo gewonnen wordt.

2. Beargumenteer of de productieketen van lithium-ion batterijen verloopt volgens de internationale arbeidsverdeling

Nabespreken film

1. Geef vanuit 2 verschillende dimensies de reden waarom kobalt in DR Congo gewonnen wordt.

- Economisch:

- Fysisch:

- Politiek:

Nabespreken film

1. Geef vanuit 2 verschillende dimensies de reden waarom kobalt in DR Congo gewonnen wordt.

- Economisch: de lonen liggen in DR Congo erg laag waardoor de grondstof goedkoop te verkrijgen is.

- Fysisch:

- Politiek:

Nabespreken film

1. Geef vanuit 2 verschillende dimensies de reden waarom kobalt in DR Congo gewonnen wordt.

- Economisch: de lonen liggen in DR Congo erg laag waardoor de grondstof goedkoop te verkrijgen is.

- Fysisch: Kobalt ligt in DR Congo niet heel diep in de ondergrond waardoor het eenvoudig te winnen is.

- Politiek:

Nabespreken film

1. Geef vanuit 2 verschillende dimensies de reden waarom kobalt in DR Congo gewonnen wordt.

- Economisch: de lonen liggen in DR Congo erg laag waardoor de grondstof goedkoop te verkrijgen is.

- Fysisch: Kobalt ligt in DR Congo niet heel diep in de ondergrond waardoor het eenvoudig te winnen is.

- Politiek: de overheid corrupt/wordt omgekocht/financiert oorlogen met de winst en doet daarom niets tegen de uitbuiting van hun inwoners.

nabespreken film

2. Beargumenteer of de productieketen van lithium-ion batterijen verloopt volgens de internationale arbeidsverdeling.

2. Beargumenteer of de productieketen van lithium-ion batterijen verloopt volgens de internationale arbeidsverdeling.

• Komen de grondstoffen uit de periferie?
• Is de productie van het product in de semi-periferie?
• Vindt de verkoop plaats in het centrum?

Alle 3 ja?

Productie verloopt volgens de internationale arbeidsverdeling.

- leg uit hoe de internationale arbeidsverdeling er uit hoort te zien en hoe dit overeen komt in het praktijkvoorbeeld

Ergens een nee?

Productie verloopt niet volgens de internationale arbeidsverdeling.

- beschrijf in je antwoord hoe de internationale arbeidsverdeling eruit ziet en waar in het praktijkvoorbeeld deze afwijkt.

gevolgen van wereldwijde productie smartphones

positieve gevolgen

Centrum: 

Semi-periferie:

Periferie:

negatieve gevolgen

Centrum:

Semi-periferie:

Periferie:

financiering conflicten, meer werkgelegenheid, stijging opleidingsniveau, lage loonkosten
toename regionale ongelijkheid, uitbuiting, milieuvervuiling, afname laaggeschoold werk

gevolgen van wereldwijde productie smartphones

positieve gevolgen

Centrum: 

lage loonkosten

Semi-periferie:
 meer werkgelegenheid

 stijging opleidingsniveau

Periferie:

meer werkgelegenheid

negatieve gevolgen

Centrum:

afname laaggeschoold werk

Semi-periferie:
toename regionale ongelijkheid

uitbuiting, milieuvervuiling

Periferie:
financiering conflicten

uitbuiting, milieuvervuiling

Leerdoelen bij 1.1: One World?

1. Je kent de verschillende dimensies van globalisering.
2. Je weet welke factoren invloed hebben op de tijdruimtecompressie.
3. Je weet welke processen de motoren zijn achter de globalisering.
4. Je begrijpt het verband tussen globalisering en tijdruimtecompressie.
5. Je kunt aangeven hoe de verschillende dimensies van globalisering elkaar beïnvloeden.

Huiswerk bij 1.1: One World?

Leer de begrippen uit je hoofd

Zorg ervoor dat je de leerdoelen kent en kunt uitleggen