Politiek t4

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Politiek h3

•  Planning vandaag: 1e les: uitleg + werken, 2e les: PO + toetsen inzien
• Moeilijk onderwerp!!!
• PO week 9 (voor de vakantie)
• Toets toetsweek heel hoofdstuk 3 

Wat is politiek?

Het maken van keuzes en het nemen van besluiten waardoor een land, provincie of gemeente bestuurt kan worden.

Ambtenaren: Personen die werken voor de overheid

Overheid: Alle ambtenaren en politici samen

Directe en indirecte democratie

Directe en indirecte democratie

Directe democratie: 

• Je stemt over een vraag. 
• Voorbeeld: referendum (volksstemming over een belangrijk onderwerp)

Indirecte democratie: Je stemt op een persoon

• Op een volksvertegenwoordiger

Kiesrecht

Actief kiesrecht: Je mag gaan stemmen

Passief kiesrecht: Je mag jezelf verkiesbaar stellen

Lijsttrekker: De belangrijkste persoon van een politieke partij

Na de verkiezingen

Partijen moeten samenwerken: Coalitie met meer dan 50% van de stemmen

Coalitie: Samenwerkingsverband tussen partijen. 

Oppositie: De partijen die niet in de regering zitten, maar wel in de tweede Kamer

Regeren

De partijen die samen gaan werken moeten een regeerakkoord sluiten --> de plannen voor de regering

De coalitiepartijen stellen de ministers

• Sommige ministers hebben staatssecretarissen (hulp ministers)
• ministers maken wetten 

Links

Rechts

Eigen verantwoordelijkheid 

Vrijheid

De overheid is actief - helpt kwetsbare mensen

De overheid is passief en helpt alleen in noodsituaties

Gelijkheid

LINKS

MIDDEN

RECHTS

LINKS

MIDDEN

RECHTS

GroenLinks PvdA (partij van de arbeid)

PVV (partij van de vrijheid)

PVdD (partij van de dieren)

CDA (Christen-Democratisch Appèl)

CU (Christen Unie)

VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)

SP (Socialistische partij)

FvD (Forum voor democratie

Niet rechts of links?

Populistische partijen: Willen wat "het volk" wil

One-issue partijen: Staan voor maar 1 ding!

Weektaak

par 1: - 

Par 2: 1, 3, 4, 6 c, 7, 8, 9, 10 (Maar let op: doe het met de verkiezingen van 2023 en van 2021, gebruik je iPad), 12, 13

Weektaak

par 1: - 

Par 2: 1, 3, 4, 6 c, 7, 8, 9, 10 (Maar let op: doe het met de verkiezingen van 2023 en van 2021, gebruik je iPad), 12, 13

Par 3: 1, 2, 4, 5, 6, 7, 9, 11

Par 4: 1, 2, 3, 4, 6,7, 9

Par 5: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 17

Par 6: 2, 3, 7, 9, 10, 13

Politiek

We reizen in de tijd terug naar Januari 2023. Zit Mark Rutte in de Tweede Kamer?

1. Ja.
2. Nee.

Herhaling van voor de vakantie

Gekozen partijen moeten samenwerken --> coalitie

Coalitiepartijen stellen de ministers (en staatssecretarissen)

Ministers maken wetten (wetsvoorstellen), en voren wetten uit

... maar dan heb je ook nog de politici van de partijen die niet in de regering zitten!

Het parlement

Bestaat uit de Tweede Kamer (150 leden) en de Eerste Kamer (75 leden)

Voor de Tweede Kamer kiezen Nederlanders boven de 18 direct. Voor de Eerste Kamer kiezen de leden van de Provinciale Staten

Maar wat doen ze eigenlijk? 

Tweede Kamer

Wetgevende taak:

• Stemrecht
• Recht van Amendement
• Recht van Initiatief

Controlerende taak:

• Vragenrecht
• Motierecht
• Recht van Interpellatie
• Enquêterecht 

De Tweede kamer?

1. 50 leden
2. 75 leden
3. 100 leden
4. 150 leden

Welke recht heeft de Eerste Kamer niet?

1. Recht van initiatief
2. Stemrecht
3. Budgetrecht

Welk recht?
Recht van Kamerleden om een wetsvoorstel in te dienen.

1. Initiatiefrecht
2. Budgetrecht
3. Petitierecht
4. Vragenrecht

Wat hoort er bij sociaaldemocratie?

1. Economische en persoonlijke vrijheid
2. Gelijkwaardigheid en solidariteit
3. Naastenliefde en geloof

Sociaaldemocratie past meer bij...

1. links
2. rechts

Wat is liberalisme?

1. Mensen die strijden voor gelijke rechten.
2. Mensen die voor vrijheid gaan
3. Mensen die de kerk belangrijk vinden.
4. Mensen die voor vrouwen opkomen

Het 'liberalisme' is voor een.....

1. Actieve overheid
2. Overheid die te hulp schiet als het nodig is
3. Passieve overheid

Regering

1. ministers en koning
2. de Tweede Kamer
3. de Eerste en Tweede kamer
4. De mensen die de koning controleren

Partijen die de regering steunen en ministers in de regering hebben.

1. Staten-Generaal
2. Coalitiepartijen
3. Oppositiepartijen
4. Coalitiekabinet

Wat is een staatssecretaris?

1. Maakt de wetten
2. Helpt de ministers
3. Presenteert de miljoenennota

Een voorbeeld van een one-issue-partij is

1. PVV
2. Partij voor de Dieren
3. CDA
4. SGP

Politiek

Planning

Laatste les met uitleg vandaag

morgen oefentoets

Over de toets

 moeilijke meerkeuze vragen

Leer de begrippen heel goed

ook open vragen.... (ook hiervoor begrippen leren)

officieel: 1t/m7, maar er zitten alleen vragen in de toets van 1t/m6

Rechtsstaat

Grondwet

Politieke macht is verdeelt in drie onderdelen

het parlement heeft de hoogste macht

Grondwet

Vrijheid van meningsuiting

Recht op gelijke behandeling

Recht op een eerlijke rechtszaak

Recht om te stemmen

Scheiding van machten

Parlement

Regering

Rechters

Welke uitspraak over de machtenscheiding klopt NIET?

1. Het parlement voert de wetten uit
2. Rechts spreken recht
3. De politieke macht is in drie delen verdeeld
4. Het parlement controleert de ministers

Het parlement heeft de meeste macht

Elk wet moet goedgekeurd worden van het parlement 

Rechtsstaat

Grondwet

Politieke macht is verdeelt in drie onderdelen

het parlement heeft de hoogste macht

--> de macht van de regering is dus beperkt

Waaruit bestaat het parlement nog alweer?

1. Tweede Kamer en Ministers
2. Tweede en Eerste Kamer
3. Tweede Kamer, Eerste Kamer en ministers
4. Iedereen op die je in Nederland kunt stemmen

Bij een referendum:

1. kiest de bevolking vertegenwoordigers in een bestuur.
2. stemt de bevolking over een belangrijk politiek onderwerp.
3. stemmen volksvertegenwoordigers over politieke zaken.
4. stemmen volksvertegenwoordigers over zaken die van algemeen belang zijn.

Een referendum is een voorbeeld van een....

1. directe democratie
2. indirecte democratie

Wat doet de rechterlijke macht?

1. Wetten maken
2. Controleren of iedereen zich aan de wetten houdt.
3. De politie aansturen

Aan welke voorwaarden moet je voldoen als je in Nederland wilt stemmen?

Vul de begrippenlijst in je boek in

Klaar? Vul ook de samenvatting in of maak je eigen samenvatting