theorieles Talent vakboek

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

checklist voor presentatie 

auteur en titels

motieven en thema's

schrijfstijl

heel korte inhoud

bijzondere kenmerken (perspectief e.d.))

recensies

aanrader of afrader, want ...

stukje voorlezen

Wat zijn de functies van de inleiding?

Wat is de hoofdgedachte van een tekst?

Wat is het verschil tussen een objectief en een subjectief argument?

Wat zijn de beoordelingspunten van een argument?

Geef een voorbeeld van een zin met een tegenstellend tekstverband. Gebruik minimaal één signaalwoord.

Wat is de functie van het volgende stukje tekst, en welk tekstverband zit erin verwerkt?
Je mag blijven logeren bij Pieter, mits je je kamer opruimt.

‘Het ijsje is gesmolten. Dat komt doordat de zon erop schijnt’. Dit is een argumentatie op basis van?

Geef een voorbeeld van een onafhankelijke nevenschikking. Geef minimaal twee argumenten. Het standpunt is gegeven: ‘Het is goed om je school af te maken’.

Wat is een nuancering?

Maak de zin af: Als je het niet eens bent met het standpunt van een schrijver of spreker, kun je een …. geven waarmee je zijn standpunt probeert te ontkrachten.

Bij welk tekst verband horen deze woorden: doordat, daardoor, hierdoor

Waarvoor dient een weerlegging?

Hoe kan je een natuurlijke overgang creëren tussen de kern en slot?

Wat is een drogreden?

Drie soorten vragen:

1. Zijn de argumenten waar of aannemelijk?
2. Is de argumentatie volledig? Niet belangrijke argumenten weggelaten/niet weerlegd/niet genoemd?
3. Is de argumentatie betrouwbaar? Is de schrijver/spreker betrouwbaar en heeft hij zelf nog belangen bij het onderwerp?
Bij niet-feitelijk: Is het aannemelijk?
Bij feitelijk: controleren

Veel ouderen die op een e-bike rijden hebben een ongeval gehad, dus is het rijden met een e-bike gevaarlijk.

1. vals dilemma
2. drogreden van het hellend vlak
3. meelopermotief
4. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie

Mijn opa dronk elke dag een paar glazen jenever en is 98 jaar geworden, alcohol drinken is dus helemaal niet ongezond.

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. ontduiken van bewijslast
3. overhaaste generalisatie
4. vals dilemma

God bestaat omdat het in de bijbel staat, en wat in de bijbel staat is waar omdat het Gods woord is.

1. cirkelredenering
2. onjuist beroep op autoriteit
3. ontduiken van bewijslast
4. het bespelen van publie

Volgens de NS hoeft in de sprinter geen wc te zitten. In een bus zit die toch ook niet.

1. ontduiken van bewijslast
2. onjuiste vergelijking
3. overhaaste conclusie
4. bespelen van publiek

Wat weet nu jij van gezondheid, jij weegt zelf 105 kilo!

1. drogreden van het hellend vlak
2. overhaaste generalisatie
3. meelopermotief
4. persoonlijke aanval

Ga jij niet mee naar de wedstrijd? Dus jij gaat je lekker zitten vervelen in je eentje?

1. onjuiste vergelijking
2. het vertekenen van een standpunt
3. persoonlijke aanval
4. meelopermotief

Je bent toch niet goed bij je hoofd als je daar wil wonen.

1. het bespelen van het publiek
2. onjuist beroep op autoriteit
3. onjuiste vergelijking
4. ontduiken van bewijslast

Condooms verergeren de verspreiding van aids, want dat zegt de paus.

1. persoonlijke aanval
2. vals dilemma
3. onjuist beroep op autoriteit
4. het bespelen van het publiek

Als Nederland het gebruik van softdrugs legaliseert, krijgen we veel meer drugsverslaafden, zal het aanzien en de invloed van ons land in de Europese unie enorm afnemen en zal de illegale teelt vanwege de sterkte van de illegale wiet niet verdwijnen.

1. het overdrijven van de voor-en nadelen
2. onjuist beroep op autoriteit
3. onjuiste vergelijking
4. onjuiste conclusie trekken uit wat een ander beweert

De Spanjaarden zullen moeten kiezen tussen een splitsing van het land of een burgeroorlog.

1. persoonlijke aanval
2. vals dilemma
3. ontduiken van bewijslast
4. meelopermotief

Die leraar heeft altijd dezelfde kleren aan, dat moet wel een saaie leraar zijn.

1. onjuist beroep op kenmerk of eigenschap
2. persoonlijke aanval
3. onjuist beroep op autoriteit
4. overhaaste conclusie

“Ik zie dat je behoorlijk bent aangekomen. Wellicht moet je wat meer sporten.”

“Maar jij rookt en dat doe ik niet.”

Twee politici tegen elkaar:

“Door uw beleid zijn de huren de afgelopen jaren met 2% gestegen.”

“En dat zegt iemand van een partij die de oren helemaal naar Europa laat hangen.”

Je ziet het, bij beide voorbeelden worden niet de argumenten aangevallen, maar wel de persoon zelf of zijn handelwijze. Dat is een onvervalste jij-bak, een drogreden dus. Je speelt niet de bal, maar de man. Volgens sommigen straalt de jij-bak intellectuele armoede uit. Een jij-bak herken je aan formuleringen  

structuur van de jij-bak

Dat moet jij nodig zeggen!

Als er iemand is die dat niet kan beweren, bent u het wel!

Wat je zegt, ben je zelf!