V6 Literatuur 26: Rumoer, diversiteit & commercie + Literatuur 27: De literatuur draait door

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Welkom v6ta!

Programma

1. Literatuur 26: Rumoer, diversiteit & commercie (1980-2000)
   
2. Literatuur 27: De literatuur draait door (2000-heden)
3. Vooruitblik (naar de toets in de toetsweek)
4. Mogelijke toetsvragen bekijken
5. Tijd over? Lezen in je leesboek / nieuw leesboek halen / samenvatting maken

Twee postmodernistische hoofdstromingen in de literatuur

(1) Een provocerende stroming, waarvan Jan Cremer een voorloper is. In deze periode wordt deze stroming vertegenwoordigd door de Maximalen, de feministische Nieuwe wilden en de Generatie Nix . Beide groepen zetten zich vooral af tegen de abstracte dichtkunst (de vorm) en pleiten voor vitale en expressieve poëzie waarin de persoon van de dichter (de vent) met kracht zijn of haar eigen stem laat horen (neo-expressionisme).

      Hierover later meer!

Twee postmodernistische hoofdstromingen in de literatuur

(2) Een theoretische stroming, die experimenteert met het idee ‘constructie’ waarmee de relatie tussen fictie en werkelijkheid ter discussie wordt gesteld. Naast het kenmerk  constructie is intertekstualiteit erg belangrijk: verwijzingen naar culturele oerbronnen (Bijbel, Koran, mythologie, sprookjes e.d.) en de wereldliteratuur.

Theoretische stroming: hermetische poëzie

De autonomistische poëzie van Kouwenaar en Favery sloot aan bij De Revisor (=tijdschrift)-groep: gedichten zijn gericht op taal en vorm, is daardoor abstract en vereist veel geconcentreerd herlezen om het te begrijpen. Daarom heet het hermetische poëzie: zoals de werkelijkheid zich niet echt laat kennen, zo wordt het gedicht gezien als een in zichzelf gesloten werkelijkheid.

Provocatie in de poëzie

Bij de provocerende stroming hoort neo-expressionisme: 

• vitaal
• extravert
• volbloedig

Dus...

VENT!

Groepen:

De Maximalen (o.a. Zwagerman, Lanoye, Wigman)

De Nieuwe Wilden (o.l.v. De Waard) 

Verschil:

DNW gaan genderconflict aan/feministische motieven

Provocerende stroming

Neoromantici

Theoretisch/ autonomistisch

Zwagerman

Maximalen!

Verhalend gedicht

Girl power!

Opvallend voor deze periode is het grote succes van vrouwelijke auteurs, het gevolg van de 2e feministische golf (o.a. Connie Palmen, Renate Dorrestein, Tessa de Loo en Manon Uphoff debuteren).

Generatie Nix

• Jongeren geboren in jaren '60 kennen eerst meer welvaart, maar desillusies van de jaren '70 & '80 leiden tot een relativistische levenshouding.
• Vermaak: seks/ drank/ drugs/ feesten
  
• Voedingsbodem voor nieuw proza: o.a. Giphart/ Zwagerman/ Gerritsen/ Bril enz.
  
• Schelmenroman en ontwikkelingsroman

Boekkenmerken

Jeugdige personages die vaak schrijver/kunstenaar zijn, die in het volle leven duiken op zoek naar geluk.

Plot: actie wordt niet gestuurd door een dramatische gebeurtenis, maar springt van anekdote naar anekdote:
verzameling losse verhalen - zappend dus.

Migratieliteratuur

• Als gevolg van de migratiestroom uit Suriname en de Antillen ontstaat er belangstelling voor schrijvers als Frank Arion, Cynthia McLeod, Astrid Roemer en Clark Accord.  
• Over slavernij en racisme, en migratieonderwerpen, zoals identiteitsverlies en botsingen tussen culturen. 
• Deze thema’s zien we ook terug bij schrijvers die tijdens de dekolonisatie van Indonesië naar Nederland zijn teruggekeerd (bijv. Adriaan van Dis en Marion Bloem), en bij de kinderen van Marokkaanse en Turkse gastarbeiders die in Nederland zijn geboren en opgegroeid. 

Waar staan rumoer, diversiteit en commercie voor in de titel van paragraaf 26? Leg elk begrip afzonderlijk uit.

Verklaar waarom poëzie zich in deze tijd makkelijker vernieuwt dan proza.

Wat zijn de overeenkomsten en de verschillen tussen de literatuur geschreven door de migrantenschrijvers die in Nederland zijn geboren, en de literatuur geschreven door politieke vluchtelingen?

Welke invloed hebben de media op de boekenmarkt?

Vooruitblik

In de toetsweek:

Toets literatuurgeschiedenis

Par. 23 t/m 27 (p. 224-255)

Focus vooral op de LessonUps

Mogelijke toetsvraag

a Hoe wordt de kunststroming genoemd waaronder het werk van Van Ostaijen valt?

b Geef twee kenmerken van de schrijfstijl van Van Ostaijen en gebruik per kenmerk een citaat uit bovenstaand fragment ter verduidelijking. 

Mogelijke toetsvraag

Het begin van De avonden van Gerard (van het) Reve luidt: “Het was nog donker, toen in de vroege morgen van de tweeëntwintigste december 1946 in onze stad, op de eerste verdieping van het huis Schilderskade 66, de held van deze geschiedenis, Frist van Egters, ontwaakte.”

a Het boek is een existentialistische roman. Welke aanduiding uit bovenstaand citaat lijkt in dat verband niet te kloppen en waarom?

b Wat zijn twee andere existentialistische elementen in de naoorlogse romans? 

Mogelijke toetsvragen

Wat is het 'ontintellectualiseringsproces’ van na de Tweede Wereldoorlog?

Wat is Barbarber?

Wat is het verschil tussen neoromantiek en neorealisme?