Socialezekerheidsrecht: (schuld)hulpverlening

• Socialezekerheidsrecht
• MBO
• Studiejaar 2

Socialezekerheidsrecht- schuldhulpverlening

Wat is hier van belang ivm het examen:

Studenten moeten weten:

- Of budgetbegeleiding, budgetbeheer of meerderjarigenbewind passend is

- Wanneer iemand in aanmerking komt voor meerderjarigenbewind en welke stappen daarvoor moeten worden gezet

- Wat de gevolgen zijn van het meerderjarigenbewind

- Wat de voorwaarden zijn om in aanmerking te komen voor een minnelijk traject en de WSNP en welke stappen daarvoor moeten worden gezet

- Wat de gevolgen zijn voor schuldenaren van faillissement en WSNP

- Wat de taken/bevoegdheden zijn van een bewindvoerder (beschermingsbewind en WSNP en een curator

Schuldhulpverlening

De hulp die wordt geboden aan mensen met schulden, wordt schuldhulpverlening genoemd

Wet gemeentelijke schuldhulpverlening

• Wet die ervoor zorgt dat iedereen recht heeft op schuldhulpverlening vanuit hun gemeente als zij hun schulden niet zelf meer op kunnen lossen, het gaat dan om ''problematische schulden''
• Gemeente moet snel, effectief en zo vroeg mogelijk mensen met schulden helpen
• Dit kan bijvoorbeeld ook worden uitgevoerd door de gemeentelijke kredietbank

Vormen van schuldhulpverlening (I)

Een schuld moet worden afgelost. Schuldhulpverlening kan daar bij helpen. 

Vormen van schuldhulp zijn:

1. Vrijwillig budgetbeheer
   Gemeente of andere instantie helpt met de financiën
2. Vrijwillige schuldsanering/minnelijk traject
   Gemeente helpt met saneren schuld
3. Schuldsanering natuurlijke personen.
   Via de Wet schuldsanering natuurlijke personen (WSNP) worden schulden (gedwongen) gesaneerd

Vrijwillig budgetbeheer

• De gemeente of een andere instantie zoals het NIBUD helpt met de financiën
• Er wordt gezorgd voor het betalen van de vaste lasten en er wordt wekelijks of maandelijks een bedrag overgemaakt voor huishoudgeld.
• Deze vorm is geschikt voor mensen die niet zo goed met geld kunnen omgaan
  
  
• De financiële verantwoordelijkheid blijft bij de client zelf, dit is het verschil met bewindvoering (daar verschuift de verantwoordelijkheid naar de bewindvoerder)
  
  
• Budgetbeheer gaat wel wat verder dan budgetbegeleiding (hier wordt alleen advies gegeven)

Vrijwillige schuldsanering/minnelijk traject

• De gemeente helpt met het saneren van de schuld
• Als het de cliënt niet lukt om een afbetalingsregeling af te spreken, kan de schuldhulpverlener kijken of het hem lukt om de schuldeisers bereid te vinden om genoegen te nemen met afbetaling van een deel van de schuld. Schuldeisers zijn hier niet toe verplicht
• Alleen als alle schuldeisers akkoord gaan, is er een vrijwillige schuldsanering

Wet schuldsanering natuurlijke personen, (art. 284 Fw.)

• Via de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp) kan iemand in drie jaar van zijn schulden afkomen. 
• Dit traject start als de vrijwillige schuldsanering niet lukt  én er geen bewust gemaakte schulden zijn (zoals boetes, dure onnodige aankopen etc). 
• De rechter wijst een bewindvoerder aan die de inkomsten en schulden gaat beheren. De rechter bepaalt welk bedrag aan de schuldeisers wordt afbetaald.
• de bewindvoerder is er niet alleen voor degene met de schulden, maar óók voor de schuldeisers

vervolg WSNP

De belangrijkste taak van de WSNP-bewindvoerder is ervoor zorgen dat zoveel mogelijk schulden worden afbetaald. Daarom:

• beslist hij over geld en spullen
  
• controleert hij of de persoon zich aan al zijn plichten houdt
  
• controleert hij soms ook de post (deze komt in principe bij hem binnen)
  

Aan alle verplichtingen voldaan dan na 3 jaar dus schuldenvrij!!

Beschermingsmaatregelen via de rechter

Er zijn verschillende mogelijkheden om iemand ‘bescherming’ te bieden als hij problemen heeft of als verwacht wordt dat hij problemen gaat krijgen op financieel gebied. Er bestaan ook beschermingsmaatregelen op gebieden in de persoonlijke levenssfeer.

De maatregelen zijn:

• Beschermingsbewind (meerderjarigenbewind): gericht op financiën
• Mentorschap: gericht op de persoonlijke levenssfeer
  
• Curatele: zwaarste maatregel, gericht op financiën én de persoonlijke levenssfeer
  

Beschermingsbewind, ook wel meerderjarigenbewind genoemd (art. 1:431 BW)

• Bedoeld voor mensen die door hun lichamelijke of geestelijke toestand tijdelijk of blijvend niet in staat zijn hun financiële belangen te behartigen en/of mensen met problematische schulden.
  
• Het is een juridische vorm van bescherming die gericht is op ondersteuning en bescherming van een persoon die niet goed in staat is zijn eigen financiën te beheren. 
• Het is een wettelijke maatregel uitgesproken door de kantonrechter.
  
• De bewindvoerder handelt in het belang vd onderbewindgestelde  en legt jaarlijks verantwoording af bij de kantonrechter over het bewind .

vervolg meerderjarigenbewind

• Degene die onder bewind staat blijft handelingsbekwaam, maar wordt – gedeeltelijk – onbevoegd
• De bewindvoerder is bevoegd tot het uitvoeren van beschikkingshandelingen en beheershandelingen zie p.247 DKG
• Beschikkingshandelingen zijn handelingen zoals koop en verkoop van zaken
  
• Beheershandelingen zijn gericht op de instandhouding van het onder bewind gestelde vermogen, zoals een reparatie aan of een schilderbeurt van een huis

Belangrijke wetsartikelen bewind (AANSTREPEN)

Onderbewindstelling vanaf art. 1:431 BW

art. 1:431 BW: beschermingsbewind

art. 1:436 BW: verplichtingen bewindvoerder
art. 1:438 BW: beschikking goederen en medewerking bewindvoerder (toestemming)

art. 1:441 BW: taak bewindvoerder
art. 1:445 BW: jaarlijks verantwoording afleggen bij kantonrechter

Mentorschap (art. 1:450 BW e.v.)

•  Kan worden aangevraagd bij de kantonrechter  voor of door mensen die hun persoonlijke belangen zelf niet meer goed kunnen behartigen
• Het gaat om belangen in de persoonlijke levenssfeer, denk daarbij aan beslissingen op het gebied van verzorging, verpleging en behandeling
• Het kan bij mentorschap gaan om mensen die een verstandelijke of lichamelijke beperking hebben of om mensen die bijvoorbeeld aan dementie lijden
• De mentor wordt dan de wettelijke vertegenwoordiger van de betrokkene bij beslissingen over hun persoonlijke levenssfeer

Curatele (art. 1:378 BW)

•  Bedoeld voor meerderjarige die financiële en persoonlijke zaken niet zelf kan regelen en voor wie beschermingsbewind (meerderjarigenbewind) en/of mentorschap niet genoeg is
• Curandus is handelingsonbekwaam
• Curator is de wettelijk vertegenwoordiger en legt verantwoording af bij de kantonrechter

Wat is een voorwaarde om toegelaten te kunnen worden tot de WSNP?

1. Er moet een faillissement uitgesproken zijn
2. Er moet een aanvraag ingediend zijn bij de rechtbank
3. Er moet een schuld zijn van minder dan €1.500,-

Eduard staat onder bewind in verband met flinke schulden. Eduard heeft een klein bedrag op zijn spaarrekening staan. Hij wil het spaarbedrag uitgeven aan een laptop.
Kan Eduard zomaar een nieuwe laptop kopen?

Noteer je antwoord en licht je antwoord toe. Noem ook het wetsartikel

Eduard zal eerst toestemming moeten vragen aan zijn bewindvoerder, zie artikel 1:438 (lid 2) BW 

Romy is 65 jaar oud. Zij woont alleen in een huurwoning. Romy heeft Alzheimer en kan niet meer zelfstandig functioneren. Helaas moet Romy worden opgenomen in een gesloten afdeling voor verpleging en verzorging. Haar oudere broer vindt dat Romy niet meer haar eigen verzorging en verpleging kan regelen.
Komt Romy in aanmerking voor mentorschap?

Noteer je antwoord en licht je antwoord toe. Noem ook het wetsartikel.

Romy komt in aanmerking voor mentorschap gezien haar psychische gesteldheid en het gaat hier om haar verpleging en verzorging, zie artikel 1:450 (lid 1) BW

Daniël, 30 jaar, heeft een gokverslaving. Doordat hij dagen- en nachtenlang aan het gokken was, is hij zijn baan verloren als freelance software-ontwerper. Hierdoor is Daniël in de schulden gekomen. De meerderjarigenbewindvoerder van Daniël heeft zijn schulden geregeld en helpt hem nu met het financiële overzicht te bewaren.
Wat moet een meerderjarigenbewindvoerder jaarlijks doen?

Noteer je antwoord en licht je antwoord toe.

De meerderjarigenbewindvoerder moet jaarlijks verantwoording afleggen aan de kantonrechter. De kantonrechter moet inzicht hebben in de gang van zaken. (blz. 246 KG 2023.2)

Wat is voor een schuldenaar een gevolg van de WSNP?

1. De schuldenaar blijft zijn hele leven in de WSNP
2. De schuldenaar begint na het traject met een schone lei
3. De schuldenaar is verplicht alle schulden volledig af te betalen

Linda de Goedde (58) heeft flink wat schulden opgebouwd door haar shopverslaving. Haar financiële situatie is op orde gebracht door de gemeente. Als ze verder geen ondersteuning krijgt, dan is de kans groot dat ze zal terugvallen in haar verslaving. Het is het beste voor Linda als zij zelf niet meer de financiële verantwoordelijkheid heeft over haar financiën.

Welke soort financiële hulp is het meest geschikt voor Linda?

1. Budgetbegeleiding
2. Budgetbeheer
3. Meerderjarigenbewind
4. Mentorschap

Rita is al jaren verslaafd aan gokspelletjes. Door haar verslaving heeft ze veel schulden opgebouwd. Ze is toegelaten tot het WSNP-traject en is recent met het traject begonnen. Om een nieuwe start te maken, laat ze zich omscholen tot schoonheidsspecialiste. Hiervoor moet zij een aantal instrumenten en producten aanschaffen. Dit loopt op tot ruim €500,00.
Wat is de rol van de WSNP-bewindvoerder bij dit proces?

Noteer je antwoord en leg uit.

De WSNP-bewindvoerder moet toestemming geven voor deze aankoop. 

Tot slot, wat socialekaartvragen

Berta is manisch depressief. Ze wil graag hulp om met haar depressie om te gaan.

Waar kan Berta zich het beste melden?

1. De GGD
2. De zorgverzekeraar
3. De GGZ

Joyce heeft een laag inkomen. Haar fornuis is kapot gegaan en zij heeft geen spaargeld om een nieuwe te kopen.

Waar kan Joyce zich het beste melden?

1. De Raad voor de Rechtsbijstand
2. Het Nibud
3. De Gemeentelijke Kredietbank
4. Het Juridisch Loket