H3: Foutieve beknopte bijwoordelijke bijzinnen, foutieve samentrekking

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Beknopte
bijwoordelijke bijzin

Een beknopte bijwoordelijke bijzin bevat, anders dan een gewone bijzin, geen onderwerp (het zogenaamde verzwegen onderwerp) en geen persoonsvorm.

In plaats van de persoonsvorm bevat een beknopte bijwoordelijke bijzin: 

• Een voltooid deelwoord
• Een onvoltooid deelwoord
• te + infinitief (het hele werkwoord)

• Huppelend van plezier, kwam het kind de klas binnen.
• Uit de wind gehouden, kon hij de eindstreep halen.
• Slap van het lachen, liepen de meisjes de klas binnen.
• Na te hebben getankt, konden we verder rijden.

Juiste beknopte bijwoordelijke bijzin

Als een beknopte bijzin een bijwoordelijke bepaling is,  mag deze alleen beknopt zijn als het onderwerp uit de hoofdzin overeenkomt met het onderwerp dat eigenlijk in de beknopte bijzin moet staan (het verzwegen onderwerp).

Afgeleid door een reclamebord, botste ik tegen een stilstaande auto.

• Wie was afgeleid? Antwoord: 'Ik' = OW
• 'Ik' is ook het OW van de hoofdzin. 
• Het verzwegen onderwerp van de beknopte bijzin en het onderwerp van de hoofdzin komen overeen. 
• Hier is dus sprake van een goede beknopte bijzin.

Meer voorbeelden

Op zijn rug in de hangmat liggend, las Koen een tijdschrift.

• Wie lag in de hangmat? Koen.
  
• Koen is ook het onderwerp van de hoofdzin, dus het komt overeen met het verzwegen onderwerp van de beknopte bijzin.
  

In de wetenschap toch niets te leren op school, spijbelde Jelle dagelijks.

• Wie leerde niets? Jelle. 
• Jelle is ook het onderwerp van de hoofdzin, dus dat komt overeen met het verzwegen onderwerp van de beknopte bijzin.
  

Na jaren in een la gelegen te hebben, hing ik de foto aan de muur.
Wat is er in bovenstaande zin aan de hand?

Foutieve beknopte bijwoordelijke bijzinnen

Bij een foutieve beknopte bijwoordelijke bijzin komen het verzwegen onderwerp van de beknopte bijwoordelijke bijzin en het onderwerp van de hoofdzin NIET overeen. 

Je verbetert een foutieve beknopte bijwoordelijke bijzin door:

1. De bijzin volledig uit te schrijven met een onderwerp en een persoonsvorm.
   ...of....
2. Door het onderwerp van de hoofdzin te veranderen, zodat dit ow gelijk is aan het verzwegen ow.

Voorbeeld foutieve beknopte bijwoordelijke bijzinnen

Na een uur in de oven te hebben gestaan, smulden de gasten van de taart. 

Hilarisch zo'n zin!

Goed is: 

1. Nadat de taart een uur in de oven had gestaan,...
   (let bij het uitschrijven goed op de tijd van de hoofdzin tt/vt) 
   ...of...
2. Na een uur in de oven te hebben gestaan, werd de taart door de smullende gasten opgegeten.

Welk onderwerp van de beknopte bijwoordelijke bijzin is weggelaten?
Napratend over de wedstrijd, verlieten de toeschouwers het stadion.

1. de voetballers
2. de toeschouwers
3. het stadion
4. de wedstrijd

Napratend over de wedstrijd, verlieten de toeschouwers het stadion.
Goed of fout?

1. goed
2. fout

Welk onderwerp van de beknopte bijwoordelijke bijzin is weggelaten?
Kletsnat van de regen thuisgekomen, smaakte de warme chocomelk mij wel.

1. de warme chocomelk
2. ik
3. de regen
4. mij

Kletsnat van de regen thuisgekomen, smaakte de warme chocomelk mij wel.

Goed of fout?

1. goed
2. fout

Na de koning uitgezwaaid te hebben, vertrok de helikopter.

1. goed
2. fout

Wachtend op de bus, kusten zij elkaar.

1. goed
2. fout

Na koffie gedronken te hebben, reed de bus verder.

1. goed
2. fout

Alvorens te tekenen, dient u alle consequenties van uw besluit te overwegen.

1. goed
2. fout

Luid gillend werd zijn verstandskies getrokken.

1. goed
2. fout