Les 1: Een wereldeconomie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

De tijd van regenten en vorsten

Les 1: Een wereldeconomie

De leerdoelen

1. Je kunt beschrijven hoe het handelskapitalisme opkwam.

2. Je kunt beschrijven hoe de VOC een handelsnetwerk opbouwde.

3. Je kunt beschrijven hoe een wereldeconomie ontstond.

K.A. -wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie

We gaan terug naar de tijd 

van de  VOC & WIC ....

Wat weet je eigenlijk al van de
Verenigde Oost-Indische Compagnie ?

Cornelis de Houtman

In 1596 kwam er voor het eerst Nederlandse schepen aan in Oost-Indië (Bantam) o.l.v. Cornelis de Houtman. Hij kwam een jaar later terug met een lading peper. De route was nu bekend.

Willem Barentz

In diezelfde periode werden ook pogingen ondernomen om via het noorden Azië te bereiken. Deze pogingen zijn allemaal mislukt. Schepen kwamen niet verder of vast te zitten in het ijs.

Meerdere compagnieën 

Oost-Indië/Indonesië was toen nog niet 1 land. Er woonden vele volken. Die spraken verschillende talen. Er werden meerdere handelsbedrijven opgericht om specerijen te halen (Molukken).

   -->

   Er was al eerder

     handel o.a. met het 

    Midden-Oosten.

Wereldeconomie

Door de internationale handel ontstond een economisch systeem van handelscontacten. Wereldwijd kregen vraag en aanbod invloed op elkaar: (suiker, thee, koffie, tabak, katoen).

Willem & Joan Blaeu

In de Republiek waren meerdere bekende kaartenmakers bijvoorbeeld de familie Blaeu. Hun land- en zeekaarten waren zo goed dat vele reizigers, edelen en vorsten deze kochten. 

<--               

Atlas Maior                  

                  (1662)                                    

Verenigde Oost-Indische Compagnie

Al snel bleek het verstandiger om samen te werken i.p.v. met elkaar te concurreren. Om sterker te staan en meer winst te maken, kwam er 1 groot bedrijf en werd de VOC opgericht (1602)

Monopolie

De VOC kreeg van de Republiek het monopolie (alleenrecht) op de handel in Azië. Hiermee had de VOC het recht om forten te bouwen, gebieden te veroveren/besturen en.... oorlog te voeren.

 -->  

  De belangrijkste  

handelspost/factorij  

   Batavia (Jakarta)   

Deshima

Het lukte de Nederlanders in 1641 zelfs een handelspost te openen voor de Japanse stad Nagasaki. De Nederlandse bewoners van het kunstmatige eiland mochten er echter niet af.

    <--

    Het wensenlijstje

    van de shogun

    (Japanse legerleider)

Jan Pieterszoon Coen

De hoogste bestuurder van de VOC in Azië is de gouverneur generaal. In 1618 stichtte Jan Pieterszoon Coen de belangrijkste handelspost Batavia (het huidige Jakarta, hoofdstad Indonesië).

East India Company (EIC)

De Engelsen richtten hun eigen VOC op met uiteindelijk India (Brits Indië) als belangrijkste kolonie. Dit bedrijf betekende wel stevige concurrentie. Beiden deden mee met de slavenhandel.

West-Indische Compagnie

De Nederlanders richtten hun pijlen ook op andere werelddelen. De VOC stichtte een kolonie in Zuid-Afrika. Maar in 1621 werd de WIC opgericht als concurrent voor o.a. Spanje in Amerika.

<-->                     

Kaap de                    

Goede Hoop                     

Driehoekshandel

De WIC hield zich bezig met de kaapvaart, maar zeker ook de slavenhandel vanuit Afrika. Om mee te kunnen doen met de driehoekshandel veroverde de WIC Fort Elmina en de Antillen. 

Piet Hein

In 1628 behaalde de WIC o.l.v. Piet Hein een groot succes door het veroveren van de Spaanse zilvervloot. Daarna veroverde de WIC een deel van het Portugese Brazilië (Recife) en Suriname. 

Nieuw Nederland

In 1625 stichtte de WIC in Noord-Amerika de kolonie Nieuw Nederland, met Nieuw Amsterdam als hoofdstad. In 1664 veroverden de Engelsen dit gebied en noemde het New York.

-->    

aankomst van de     

Engelse vloot