1.3 Arbeiders en fabrikanten (3M)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

3MCgs - Hoofdstuk 1

Cijfers...

Welke cijfers krijgen jullie nog terug?

• Presentatie 'isme'
• Werkstuk slavernij

Toetsen de rest van het jaar?

• Diagnostische toetsen
• Misschien later 'echte toetsen', mondeling, opdracht, verslag??

NIEUW

1.3 'Arbeiders en fabrikanten'

Industriële Revolutie

1750-1900

• Door de komst van de machines verandert de manier waarop mensen produceren: van handmatig naar machinaal.
• Deze verandering noemen we de Industriële Revolutie.
• Het ontstaan en de groei van fabrieken noemen we industrialisering. 

Niet alleen de manier van produceren verandert enorm: ook de komst van stoomtreinen brengt grote veranderingen in het vervoer van mensen en goederen.

van kleinschalige handmatige productie in de huisnijverheid...

... naar grootschalige machinale productie in fabrieken

Kapitalisme

Een systeem waarbij het draait om winst, concurrentie en privébezit.

Gevolgen:

Arbeiders zijn een kostenpost, zakelijke verhouding  werknemer en werkgever, belangen werkgever en werknemer tegengesteld, geen rechten voor arbeiders. 

Wat is de Sociale Kwestie?

• Een kwestie is een probleem
  

• De slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders zijn duidelijk zichtbaar.
  

• Eind 19e eeuw.

• Vooral in de steden.
  

Wat is de Sociale Kwestie? 

• ‘De rijken worden rijker, de armen worden armer’

• Alleen ‘de rijken’ mogen stemmen

• Hierdoor blijven ‘de rijken’ aan de macht

Let op: De weekinkomsten van een mannelijke arbeider

was ongeveer 900 cent (9 gulden)

Wie helpt de arbeiders?

• Sommige fabrikanten gaven de arbeiders wél wat extra's (soms ook uit eigen belang: een fittere arbeider werkt harder...)

• Arbeiders gaan staken: dit werkt alleen als iedereen gaat staken, en dat was moeilijk vol te houden

• Arbeiders gaan samenwerken in vakbonden.

Wie helpt de arbeiders?

• Nederland kent drie grote politieke groepen: socialisten (links), confessionelen (midden) en liberalen (rechts)

• Deze politieke groepen hebben allemaal een andere oplossing voor de Sociale Kwestie, maar ook allemaal eigen belangen