Domein C3.

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

Vandaag

10.1 Maatschappelijke en politieke conflicten

10.2 Oorzaken van maatschappelijke en politieke conflicten

10.3 Gevolgen van maatschappelijke en politieke conflicten

10.4 Strategieën voor het omgaan met conflicten

10.5 Maatschappelijke en politieke samenwerking

Domein C3

10.1 Maatschappelijke en politieke conflicten

CONFLICT

Een situatie waarin individuen, groepen en/of staten elkaar tegenwerken om de eigen doelen te bereiken.

Micro niveau (individueel)

• Personen hebben ruzie met elkaar

Meso niveau (groep)

• Werknemers hebben conflict met baas

Macro niveau (samenleving, nationaal, internationaal)

• Conflicten tussen Noord-Korea en Zuid-Korea

In welke conflict situatie ben jij wel eens gekomen?

Conflictbenaderingen

1. Conflictbenadering van Marx

2. Conflictbenadering van Huntington

Conflictbenadering

Karl Marx

De ongelijke materiële verschillen tussen de bezitters en de niet-bezitters staat centraal. 

Klassenstrijd! (... en dus conflict)

Samuel Huntington

Sociale en culturele verschillen kunnen tot conflict leiden.

Conflicten tegenwoordig gaan tussen culturen en niet tussen ideologieën.

Ideologieën

Welke ideologieën kennen we?

Hoe zouden deze tot conflicten kunnen leiden?

Domein C3

10.2  Oorzaken van maatschappelijke en politieke conflicten

Maatschappelijke verschillen die tot conflict kunnen leiden

Vijf voorbeelden hiervan zijn:

Klasse (klasseverschillen)

Gender (ongelijke behandeling man-vrouw)

Etniciteit (spanningen tussen bevolkingsgroepen)

Generaties (generatieconflict)

Sociaal-culturele verschillen

Domein C3

10.3  Gevolgen van maatschappelijke en politieke conflicten

Gevolgen van maatschappelijke en politieke conflicten

• afname van de sociale cohesie in een maatschappij 
• versterking van de sociale cohesie binnen de partijen 
• sociale verandering/maatschappelijke ontwikkeling bv de verandering van de heersende normen en waarden,
• het blokkeren van sociale verandering doordat er een machtsevenwicht ontstaat 
  

HARMONIEMODEL

De nadruk ligt op een overlegcultuur en het samen bereiken van consensus staat centraal.

10.4 Strategieën voor het omgaan met conflicten

HARMONIEMODEL

Conflicten kunnen op verschillende manieren worden opgelost.

Harmoniemodel

• Hierbij worden besluiten genomen door middel van overleg en samenwerking tussen verschillende partijen. 
• Consensus en compromissen sluiten
• Poldermodel in Nederland

Poldermodel

Overleg tussen overheid, werkgevers en werknemers om gezamenlijk afspraken te maken over werkgelegenheid en arbeidskwesties. 

CONFLICTMODEL

Actiegroepen en organisaties willen de eigen doelen en belangen bereiken en proberen door het inzetten van verschillende strijdmiddelen, zoals de media en stakingen, anderen te overtuigen van hun gelijk.

CONFLICTMODEL

Conflicten kunnen op verschillende manieren worden opgelost.

Conflictmodel

• Bereiken van de eigen doelen en belangen staat centraal.
• Hierbij gebruiken partijen machtsvertoon en andere strijdmiddelen om hun gelijk te krijgen. 
• Denk aan een staking of demonstratie.

10.5 Maatschappelijke en politieke samenwerking

SAMENWERKEN

Samenwerken is het proces waarin individuen, groepen en/of staten relaties vormen om hun handelen op elkaar af te stemmen voor een gemeenschappelijk doel.

EFFECTIEVE SAMENWERKING

Voor een effectieve samenwerking zijn drie eigenschappen belangrijk:

1. Onderling vertrouwen
2. Wederzijdse acceptatie
3. Compromisbereidheid

VRAAG

Leg uit waarom de eigenschappen voor een effectieve samenwerking belangrijk zijn voor het laten slagen van een coalitie in Nederland.

- Gebruik in je uitleg alle drie kenmerken. (3p)

ANTWOORD

De eigenschappen voor een effectieve samenwerking zijn belangrijk voor het laten slagen van een coalitie in Nederland, omdat al deze kenmerken bijdragen aan een succesvolle samenwerking. Als er namelijk geen sprake is van onderling vertrouwen, zullen partijen sneller geneigd zijn om de coalitie stop te zetten. 

Ook moet er sprake zijn van wederzijdse acceptatie, aangezien er verschillen zijn dus de coalitiepartners en ze zonder het accepteren van die verschillen niet effectief kunnen samenwerken. 

Tot slot moeten ze ook bereid zijn compromissen te maken, alleen op die manier is het mogelijk in Nederland een coalitie vol te houden. 

Waarom samenwerken?

Politieke samenwerking kan vrijwillig plaatsvinden vanwege:

1. Gedeelde waarden

2. Landen zijn op elkaar aangewezen

3. Dwang

Als samenwerking niet werkt ..

Tactieken bij een machtsstrijd:

1. Stakingen

2. Boycots

3. Burgerlijke ongehoorzaamheid

4. Het uitroepen van een tegenregering

5. Organiseren van een opstand