trias politica

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Leerdoelen

• Je kan uitleggen wat de trias politica is 
• Je weet welke drie machten er zijn en wat hun taak is.
• Je kunt uitleggen wat het doel is van de 'scheiding der machten'.

maar eerst even terug naar de vorige paragrafen.....

Wat zijn grondrechten?

1. Grondrechten zijn wetten voor iedereen.
2. Grondrechten zijn de rechten van burgers die staan vastgelegd in de grondwet.
3. Plichten voor alle Nederlanders.
4. Grondrechten zijn regels voor alle Nederlanders.

Wat zijn klassieke (of vrijheids) grondrechten?

1. Rechten die de vrijheid van burgers door overheid moet garanderen.
2. Rechten die de overheid niet hoeft te garanderen.
3. Rechten die de rechter uitspreekt.
4. vrijheidsrechten waar de overheid haar best voor moet doen.

Wat is een voorbeeld van een klassiek grondrecht?

1. Recht op gezondheidszorg
2. Recht op huisvesting
3. Recht op onderwijs
4. Recht op vrijheid van meningsuiting

Wat is het verschil tussen
klassieke en sociale grondrechten?

1. sociale grondrechten gaan over je relatie tot je medemens, klassieke grondrechten gaan over jezelf
2. sociale grondrechten zijn afdwingbaar, klassieke grondrechten niet.
3. klassieke grondrechten zijn afdwingbaar, sociale grondrechten niet.
4. de overheid heeft een inspanningsverplichting ten aanzien van de klassieke grondrechten.

Wat is het legaliteitsbeginsel?

1. Naast rechten hebben we ook plichten.
2. Je kan niet twee keer worden vervolgd.
3. Iets is alleen strafbaar als het in de wet staat.
4. De overheid kan ook strafbaar zijn.

scheiding van de machten 

voorkomt dat de staat te veel macht krijgt

Doel van de Trias Politica is dus machtsmisbruik voorkomen 

Om hier zeker van te zijn is er een systeem van checks and balances . Dat betekent dat de machten elkaar controleren(check) en evenwichtig samenwerken (balances)

vierde macht

Ambtenaren hebben veel invloed in wetten bedenken en uitvoeren.

Dat is de reden dat we hen de vierde macht noemen

Wat is een rechtsstaat?

1. Een staat waarin de overheid de absolute macht heeft
2. Een staat waarin de burgers zich aan wetten moeten houden
3. Een staat waarin de burgers en de overheid zich aan de wetten moeten houden
4. Een staat waarin de koning de absolute macht heeft

Wat is het doel van de 'Trias Politica'?

Wie hebben in Nederland de wetgevende macht?

1. Tweede Kamer, Eerste Kamer en regering.
2. Tweede Kamer, Eerste Kamer en de Koning.
3. Tweede Kamer, rechters en regering.

Wat is de uitvoerende macht?

1. regering en Tweede Kamer
2. Alleen de Tweede Kamer
3. Alleen het parlement
4. Alleen de regering

De uitvoerende macht wordt gecontroleerd door......

1. 1e kamer
2. 2e kamer
3. 1e + 2e kamer
4. de regering

De wetgevende macht 

- Maakt wetten en keurt wetten goed of af.

- Controleert de uitvoerende macht.

In Nederland bestaat de wetgevende macht uit de regering en de Staten-Generaal (1e en 2e kamer samen). 

De wetgevende macht

De Eerste en Tweede kamer (het parlement) zijn dus de wetgevende macht. Zij mogen wetten goed- of afkeuren en een wetsvoorstel maken. Een minister (onderdeel van de uitvoerende macht) mag ook een wet maken maar deze moet altijd goedgekeurd worden door de Eerste en Tweede Kamer.

Het volk bepaalt dus de wetten en regels in ons land!

wetgevende macht

De wetgevende macht in een land maakt de wet. De wet bestaat uit regels waar iedereen zich in dit land aan moet houden. In de meeste westerse democratieën worden de wetten gemaakt in het parlement, of het wetsvoorstel komt van de regering. Het parlement keurt de wetten goed of af.

Checks en Balances

De wetgevende macht controleert de uitvoerende macht

De rechterlijke macht controleert de wetgevende macht: wetten toetsen aan internationale verdragen

De rechterlijke macht controleert de uitvoerende macht:  waren ambtelijke maatregelen niet in strijd met de wet

De wetgevende macht controleert de rechterlijke macht: wetswijziging

Hoe controleert de rechterlijke macht de uitvoerende macht?

Correctie van de uitvoerende macht: door overheidsbesluiten terug te draaien als deze in strijd zijn met andere wetten

* controleert regelgeving van lagere overheden

Uitvoerende macht

Wetten worden uitgevoerd en nageleefd.

Ministers voeren uit. 

Openbaar ministerie

Burgemeester