1.1 Planeet aarde

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

1.1 Planeet aarde

Inleiding Systeem Aarde

Dynamisch systeem

Krachten van binnen en buiten de aarde 

Systeem aarde

Exogene krachten

Endogene krachten

Invloed van de mens

Dynamisch systeem 

Klimaat

Landschappen

H1: Ons eiland in de ruimte

• Hoe oud is de aarde en hoe is die opgebouwd?
• wat is de theorie over bewegende continenten?
• op welke manieren bewegen en platen?
• Hoe ontstaat vulkanisme en aardbevingen? 

1.1 Planeet aarde

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Þingvellir is a historic national park and one of the most visited sites in Iceland

In the grand scheme of Earth’s timeline, Iceland is a relatively young geological formation: the island of Iceland was formed from volcanic activity, triggered by tectonic plates pulling apart, allowing magma to flow upwards, forming the impressive landmass. In fact, tectonic plates can be thanked for many of the incredible sights Iceland has to offer. For one, this is one of the few places where one can witness tectonic activity up close, and even see a mid-ocean ridge on land. Normally you’d need to be a person of James Cameron caliber (including owning a submarine capable of incredibly deep dives like the acclaimed director) to have the privilege of seeing such normally submersed wonders of nature. 

Weekplanning

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
§1.1	§1.2	§1.3	§1.4	§2.1	§2.2	§2.3

Lesdoelen

(1) de opbouw van de aarde beschrijven;

(2) de achterliggende bewijzen van platentektoniek uitleggen;

(3) uitleggen hoe en waarom de aardplaten bewegen;

(4) uitleggen hoe vulkanen, aardbevingen, tsunami's en gebergten ontstaan;

Lesdoelen

(5) uitleggen wat exogene krachten zijn en hoe deze het landschap beïnvloeden;

(6) uitleggen hoe de gesteente kringloop werkt;

(7) uitleggen hoe de hydrologische kringloop werkt;

(8) het verband tussen verwering en klimaat beschrijven;

(9) aangeven wat de oorzaken zijn van de transport van verweringsmateriaal;

(10) de gevolgen benoemen van dit transport;

Lesdoelen

(11) uitleggen hoe wind, water en ijs het landschap enerzijds afbreekt en anderzijds opbouwt;

Lesdoelen

(12) mondiale variaties in de stralingsbalans verklaren;

(13) de zee- en windstromen in de wereld verklaren;

Lesdoelen

(14) de kenmerken benoemen van de landschapszones;

(15) de oorzaken, gevolgen en oplossingen benoemen van landdegradatie;

Lesdoelen

(16) beschrijven welke vormen van natuurgeweld in de V.S. voorkomen;

(17) benoemen welke maatregelen genomen worden om het risico op een natuurramp te beperken;

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

(1) de opbouw van de aarde beschrijven;

Benodigde voorkennis 

Je weet wat aardplaten zijn;
Je weet de twee soorten aardplaten;
Je weet dat de aardplaten bewegen;
Je weet dat aardbevingen, vulkanen en gebergte ontstaat als gevolg van platentektoniek;

Aan de slag

Huiswerk

§1.1: Opdrachten 1 + 2

Artikel:

https://www.uu.nl/nieuws/op-zoek-naar-goud-en-dan-een-nog-grotere-schat-vinden

Documentaire:

https://www.youtube.com/watch?v=p0dWF_3PYh4

Quizlet:

https://quizlet.com/JDW-AK/folders/havo-systeem-aarde-2021-2022?x=1xqt&i=1fo1jg

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃

1.1 Planeet aarde

Inleiding Systeem Aarde

Dynamisch systeem

Krachten van binnen en buiten de aarde 

Systeem aarde

Exogene krachten

Endogene krachten

Invloed van de mens

Dynamisch systeem 

Klimaat

Landschappen

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Þingvellir is a historic national park and one of the most visited sites in Iceland

In the grand scheme of Earth’s timeline, Iceland is a relatively young geological formation: the island of Iceland was formed from volcanic activity, triggered by tectonic plates pulling apart, allowing magma to flow upwards, forming the impressive landmass. In fact, tectonic plates can be thanked for many of the incredible sights Iceland has to offer. For one, this is one of the few places where one can witness tectonic activity up close, and even see a mid-ocean ridge on land. Normally you’d need to be a person of James Cameron caliber (including owning a submarine capable of incredibly deep dives like the acclaimed director) to have the privilege of seeing such normally submersed wonders of nature. 

Weekplanning

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
§1.1	§1.2	§1.3	§1.4	§2.1	§2.2	§2.3

Lesdoelen

(1) de opbouw van de aarde beschrijven;

(2) de achterliggende bewijzen van platentektoniek uitleggen;

(3) uitleggen hoe en waarom de aardplaten bewegen;

(4) uitleggen hoe vulkanen, aardbevingen, tsunami's en gebergten ontstaan;

Lesdoelen

(5) uitleggen wat exogene krachten zijn en hoe deze het landschap beïnvloeden;

(6) uitleggen hoe de gesteente kringloop werkt;

(7) uitleggen hoe de hydrologische kringloop werkt;

(8) het verband tussen verwering en klimaat beschrijven;

(9) aangeven wat de oorzaken zijn van de transport van verweringsmateriaal;

(10) de gevolgen benoemen van dit transport;

Lesdoelen

(11) uitleggen hoe wind, water en ijs het landschap enerzijds afbreekt en anderzijds opbouwt;

Lesdoelen

(12) mondiale variaties in de stralingsbalans verklaren;

(13) de zee- en windstromen in de wereld verklaren;

Lesdoelen

(14) de kenmerken benoemen van de landschapszones;

(15) de oorzaken, gevolgen en oplossingen benoemen van landdegradatie;

Lesdoelen

(16) beschrijven welke vormen van natuurgeweld in de V.S. voorkomen;

(17) benoemen welke maatregelen genomen worden om het risico op een natuurramp te beperken;

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

(1) de opbouw van de aarde beschrijven;

Benodigde voorkennis 

Je weet wat aardplaten zijn;
Je weet de twee soorten aardplaten;
Je weet dat de aardplaten bewegen;
Je weet dat aardbevingen, vulkanen en gebergte ontstaat als gevolg van platentektoniek;

Teken hoe de aarde is opgebouwd

Het grote plaatje

ons zonnestelsel

Hoe is de aarde ontstaan?

Geologische tijdschaal

Ga naar blz. 13 in je boek

onderscheid op basis van

kenmerkend planten- en dierenleven of gesteente

Opbouw van de aarde

Van binnen naar buiten:

Kern: binnenkern vast door hoge druk

mantel: binnenmantel vast, buitenkern plastisch

korst: hard gesteente

Wat zie je?

Actualiteit

https://www.scientias.nl/tijd-om-de-aardrijkskundeboeken-te-herschrijven-de-aarde-bestaat-mogelijk-uit-vijf-lagen/

Zelfstandig lezen 

en verwerken

Leerboek
Verdieping

Verdiepend artikel

https://www.uu.nl/nieuws/op-zoek-naar-goud-en-dan-een-nog-grotere-schat-vinden

Woordenboek

Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 

woorden die je nog niet kent:

geologische tijdschaal

lithosfeer

asthenosfeer

graniet

basalt

mantel

Huiswerk

Artikels	- Platentektoniek: terug naar de tekentafel - Tijd om de AK-boeken te herschrijven: Een vijfde, extra laag? - Binnenkern aarde zou ineens de andere kant op draaien
Filmpjes	- DWDD University met Robert Dijkgraaf - Mantle convection cells and continental drift - How the earth was formed
Oefenen	Oefenvragen, examenopdracht, samenvatting, schrijfopdracht
Huiswerk	- H1 §1.1: 1 t/m 7

Artikel:

https://www.uu.nl/nieuws/op-zoek-naar-goud-en-dan-een-nog-grotere-schat-vinden

Documentaire:

https://www.youtube.com/watch?v=p0dWF_3PYh4

Quizlet:

https://quizlet.com/JDW-AK/folders/havo-systeem-aarde-2021-2022?x=1xqt&i=1fo1jg

Afsluitende foto

Wat zie je?

Waar komt het voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de afsluitende foto

Lava from Hawaii's volcanoes tends to be comparatively runny due to its lower silica content. 

Mafic magmas like those in Hawaii tend to form when the heavier crust that forms the ocean floor melts. They contain between 47 to 63 percent silica, the mineral that makes up glass and quartz. As far as molten rocks go, mafic magmas are fairly runny, with viscosities ranging from molasses to peanut butter. They're also the hottest variety of magma, reaching temperatures between 1,800 degrees to 2,200 degrees Fahrenheit.

https://www.nationalgeographic.com/science/article/volcano-magma-lava-difference-science

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃

Zelfstandig oefenen

Na deze slide vind je verschillende filmpjes en oefenopdrachten waar je zelfstandig mee kan oefenen

Kwaliteitsbesef eigen antwoord

1. Laat leerlingen een examenvraag maken

2. Selecteer een aantal antwoorden van de leerlingen

3. Bespreek de antwoorden;

     - welk antwoord is beter?

     - waarom is dit antwoord beter?

     - aan welke eisen voldoet een beter antwoord?

Placemat

Artikel

Lees het artikel

Verdiepende vragen

https://www.uu.nl/nieuws/op-zoek-naar-goud-en-dan-een-nog-grotere-schat-vinden

Oefenvragen §1.1

- Hoe wordt de ouderdom van de aarde gemeten?

- Hoe is de aardbol opgebouwd?

Oude examenopdracht

      Opdrachten           Bronnen            Antwoorden

Samenvatting

Schrijfopdracht

Maak je eigen samenvatting;

Schrijf een artikel over.

Atlaskaarten