Taalverandering

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Taalverandering

Oudnederlands: opdracht 1

*Bekijk de woorden 

-Wat betekenen ze volgens jou?

*Bekijk nu het filmpje

-Noteer intussen opvallendheden: welke woorden uit andere talen herken je bv.?

Vraag 1B

In het Oudnederlands hadden de onbeklemtoonde eindlettergrepen nog volle klinkers, die nu verdoft zijn.         (watar: water; aldarvadar: grootvader; sprakon: spraken)

Vraag 1C

Zin 1 = onderwerp

Zin 2 = bwb

Water = verbogen (naamval) 

Vraag 1c

*Nog in Duits aanwezig...

Vraag 1c

*...maar ook in het Nederlands

-persoonlijke voornaamwoorden:

Hij is gered.

Ze hebben hem gered.

-oudere uitdrukkingen zoals 's ochtends

komt van "des ochtends": in de ochtend

Vraag 1d

*Naamvallensysteem

-mein vader/pater meus = onderwerp (nominatief)

-meinen Vater/patrem meum = lijdend voorwerp (accusatief)

-meinem Vater/patris meo = meewerkend voorwerp (datief)

Vraag 1e: doordenker

Vraag 1e: doordenker

Zin 1 + 3

*Zin 1: standaardstructuur O + PV

*Zin 3: O staat dichtst bij PV

==> M.a.w. je bepaalt het onderwerp vd zin door de positie tov het werkwoord

Opdracht 2a

Aan welke taal/talen doet jullie dit denken?

Opdracht 2a

Veel a-klanken + volle klinkers = Scandinavische talen

Opdracht 2b

*OudNL, Oudfries, Oudengels en Oudhoogduits = gemeenschappelijke oertaal (=Germaans)

*Hoe meer terug in de tijd, hoe meer ze op elkaar lijken

*Fries + NL wel naar elkaar toegegroeid

Opdracht 3

Uit welke taal komt het beroemde zinnetje "Hebban olla vogala..." nu?

Blad in twee delen: links argumenten Kwakkel; rechts De Grauwe (Minuut 1-9:34)

onderwijs.hetarchief.be

Opdracht 3: De Grauwe

Ieder woord uit die zin kan zowel grammaticaal als lexicaal Oudkents zijn. Hoewel je in het huidige Engels vogels ‘birds’ noemt, bestaat in het Oudkents het woord ‘uogala’ als specifieke term voor ‘jachtvogels’.

Opdracht 3: Kwakkel

Hij is paleograaf en leidt uit het handschrift af dat deze monnik van het Europese vasteland kwam, waar ze zo leerden schrijven. Ook kwamen monniken uit heel Europa naar Rochester voor een opleiding. Er zijn bewijzen dat ook Vlaamse monniken dat deden.

Opdracht 3: De Grauwe

Het is niet omdat een monnik van het continent kwam, dat hij geen Oudkents zou hebben gekend.

PLANNING

VERPLICHT

-Maak de 3 leerpaden (OudNL, MiddelNL, NieuwNL)

-Toets inplannen taalverandering + taalverwantschap + hoorcollege (maandag?)

VOOR SNELLE WERKERS

-Maak een schema met de kenmerken van OudNL, MiddelNL en NieuwNL

-Ga op zoek naar de antwoorden op volgende vragen:

*Hoe communiceren dieren met elkaar?

*Wat is het verschil/zijn de verschillen tussen dierlijke en menselijke communicatie?