T4 - bs5

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Spoorboekje

- Uitleg T4 basisstof 5

- Opdrachten T4 basisstof 5 maken

- Test jezelf T4 basisstof 5 maken (groene score = af)

Regels:

- Jassen zitten in de lockers.

- Telefoons zijn niet hoorbaar en niet zichtbaar in het lokaal.

T4 BS5

Leerdoelen:

4.5.10 Je kunt enkele methoden voor geboorteregeling noemen.

Voorbehoedsmiddelen

Geboorteregeling betekent dat een vrouw, meestal samen met een man, bepaalt of zij een kind wil of niet. Als een vrouw niet zwanger wil worden, kan zij of de man voorbehoedsmiddelen gebruiken.

De bekendste voorbehoedsmiddelen zijn het condoom en de pil. Vooral de pil is een betrouwbare methode. Er zijn ook methoden die onbetrouwbaar zijn.

Vruchtbare periode

Periodieke onthouding

Sommige koppels rekenen uit wanneer de vrouw vruchtbaar is. Tijdens de vruchtbare periode hebben ze geen geslachtsgemeenschap. Dit noem je periodieke onthouding.

Periodieke onthouding is vaak onbetrouwbaar. Een vrouw weet nooit precies wanneer de eisprong is. Daarom kun je de vruchtbare periode niet goed voorspellen. De eisprong kan bijvoorbeeld enkele dagen eerder zijn dan verwacht. Maar het kan ook enkele dagen later zijn. Ook hebben veel vrouwen een onregelmatige menstruatiecyclus. Bijvoorbeeld de ene keer 25 dagen, de andere keer 31 dagen. Dan kun je de vruchtbare periode ook niet goed uitrekenen.

Onderbroken geslachtsgemeenschap

Een andere onbetrouwbare methode is onderbroken geslachtsgemeenschap. Veel mensen noemen dat ook wel ‘voor het zingen de kerk uit’. Hierbij trekt de man zijn penis uit de vagina terug als hij zijn zaadlozing voelt aankomen. De zaadlozing vindt dan buiten de vagina plaats. Maar voor het sperma kan er al voorvocht uit de penis komen. In dit voorvocht zitten vaak ook zaadcellen. Daardoor is deze methode erg onbetrouwbaar.

Het condoom

Een condoom is een hoesje van dun rubber dat om de stijve penis wordt gedaan. Het sperma wordt opgevangen in het condoom. Daardoor komt er geen sperma in de vagina.

Na gebruik controleer je of het condoom niet lek is. Daarna leg je er een knoop in en gooit hem in de vuilnisbak.

Het condoom

Condooms zijn redelijk betrouwbaar. Een condoom mag je maar één keer gebruiken. Een nadeel is dat je even moet stoppen met vrijen om het condoom om te doen. Een voordeel is dat een condoom beschermt tegen ziekten die je kunt krijgen door geslachtsgemeenschap. Deze ziekten noem je seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) of geslachtsziekten.

Gebruik alleen condooms met het CE-veiligheidskeurmerk. Let ook op de houdbaarheidsdatum op de verpakking. Funcondooms zijn gemaakt voor de grap. Ze zijn niet geschikt om veilig mee te vrijen.

De pil

De pil of anticonceptiepil is het meest gebruikte voorbehoedsmiddel. De pil bevat hormonen. Hormonen zijn stoffen die de werking van organen regelen. Door het gebruik van de pil treedt er geen eisprong meer op. Er komen dan geen eicellen vrij en er kan geen bevruchting plaatsvinden. De pil beschermt niet tegen soa’s.

Zwanger?

Wanneer een vrouw zwanger is, wordt ze niet ongesteld. Na de eerste dag waarop de menstruatie had moeten beginnen, is ze overtijd. Om zeker te weten dat ze zwanger is, kan de vrouw naar de huisarts gaan. Ze kan ook een zwangerschapstest doen.

Noodmaatregelen

Soms gaat er iets mis. Een vrouw kan na de seks ontdekken dat ze is vergeten de pil in te nemen. Een condoom kan scheuren of afglijden. In zulke gevallen zijn er noodmaatregelen mogelijk om zwangerschap te voorkomen. Ook na een verkrachting kunnen deze maatregelen worden toegepast.

De morning-afterpil is een pil met veel hormonen. De pil kan tot drie dagen (72 uur) na de geslachtsgemeenschap worden geslikt. Maar hij werkt het best als hij binnen 12 uur wordt geslikt. Een vrouw kan erg misselijk worden van de morning-afterpil. Ze moet dan opletten dat de pil niet door overgeven weer naar buiten komt. De morning-afterpil is zonder recept verkrijgbaar bij drogist en apotheek, maar mag niet te vaak worden gebruikt.

Noodmaatregelen

Soms wordt een vrouw zwanger terwijl dat niet de bedoeling was. Ze kan ervoor kiezen de zwangerschap af te breken. De FIOM (www.fiom.nl) kan helpen bij deze beslissing.

Een zwangerschap afbreken gebeurt met een abortus. Met een zuigpompje wordt de baarmoeder leeggezogen. Dit kan tot en met de 23e week van de zwangerschap worden gedaan. Vrouwen die een abortus willen, krijgen een bedenktijd van vijf dagen. De bedenktijd gaat in als de vrouw haar keuze bespreekt met een (huis)arts.

In Nederland is abortus (onder voorwaarden) toegestaan, gratis en veilig.

Aan de slag

Lees de lesstof van T4 basisstof 5 (4.5)

Maak de opdrachten van T4 basisstof 5 (4.5)

Maak de test jezelf van T4 basisstof 5 (4.5), groen = af.