M4 Fictie theorie 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

Fictie + non-fictie, genres, chronologische volgorde, verhaaleinde, personages

Lesdoelen

Ik weet wat fictie en non-fictie is.

Ik weet war voor genres er zijn.

Ik weet wat chronologie is (en dus ook wat niet!).

Ik weet wat verhaaleinde is.

Ik weet wat personages zijn.

fictie

non-fictie

tijdschriftartikel

gedicht

stuk tekst op Nu.nl

journaal

toneelstuk

een roman

Genres

Genres (= verhaalsoorten)

Een ander woord voor genre is verhaalsoort. Boeken kun je indelen in genres. Soms kun je meerdere genres per boek kiezen.

Het is fijn als je weet welk soort genre jouw interesse heeft, zo kun je goede boeken kiezen!

Genres 

• Sommige boeken hebben meerdere genres

Combineer de plaatjes met de genres 

Avontuur

Detective

Historische 

verhalen

Oorlog en verzet

School

Sport

Spanning

Science fiction

Chronologie = de volgorde van de gebeurtenissen in de tijd

• Chronologische volgorde: de gebeurtenissen in het boek worden verteld in de volgorde waarin ze gebeurd zijn. 
• Niet-chronologische volgorde:  de gebeurtenissen in het boek worden in een andere volgorde verteld dan waarin ze gebeurd zijn. Bijvoorbeeld met flashbacks (terug in de tijd).

Vertelvolgorde chronologisch

Wanneer een schrijver kiest voor een chronologische volgorde vertelt hij de gebeurtenissen van oud naar nieuw

--> kan hij nog wel vooruitkijken of -kijken in de tijd. Dit noem je:

- Terugwijzingen: een personage denkt terug aan vroeger

- Vooruitwijzingen: een personage of de schrijver blikt vooruit op de toekomst (kan voor spanning zorgen)

De tijdlijn wordt NIET onderbroken.

Vertelvolgorde niet-chronologisch

Wanneer een verhaal niet in eens tijdsvolgorde wordt verteld. 

--> Schrijver kiest voor een afwisseling in tijd. Hierbij gebruikt hij of zij flashbacks: je gaat als lezer letterlijk terug in de tijd (tijdlijn wordt onderbroken).

Dit noem je een niet-chronologische volgorde waarbij de tijdlijn WEL wordt onderbroken.

Chronologisch

Niet-chronologisch

De gebeurtenissen staan door elkaar, stukje terug in de tijd, of stukje vooruit.

De gebeurtenissen staan op volgorde van tijd

Einde van een verhaal

Gesloten eind --> het verhaalprobleem is opgelost/ je weet hoe het verhaal eindigt

Open eind --> sommige zaken zijn nog niet opgelost. Als lezer moet je zelf bedenken hoe het verhaal verder gaat en wat er met de personages gaat gebeuren.

Wat zijn geen kenmerken van een open einde?

1. Het verhaalprobleem is opgelost.
2. Een aantal zaken blijft onopgelost.
3. Je kunt zelf invullen hoe het verhaal verder zal. gaan
4. En ze leefden nog lang en gelukkig.

Personages in verhalen

Personages

Personage

Hoofdpersoon = round character

Bijpersoon = flat character

Round character 

• je weet veel over het personage: wat hij denkt en voelt
• personage maakt ontwikkeling door (komt tot inzicht, bv)
• hoofdpersoon is altijd round character

Flat character 

• je weet weinig over het personage
• personage ontwikkelt zich niet

personages

hoofdpersoon	bijpersoon
Je komt te weten wat hij/zij denkt en voelt	Je krijgt veel minder informatie. Geen gedachten en gevoelens.
round characters; Hij/ zij maakt een karakterontwikkeling door.	flat characters; Hij/ zij verandert niet en is voorspelbaar.

Personages kun je verdelen in:

1. Innerlijk
2. uiterlijk
3. Typen
4. Karakters

Deze personages worden eenvoudig beschreven...

1. Hoofdpersonen
2. Bijfiguren