H3 6.6 Successie en 6.7 Aanpassingen bij dieren

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Successie

T6B6

Leerdoelen

• Je kunt omschrijven wat successie is en hierbij een pionierecosysteem en een climaxecosysteem onderscheiden.

0

Successie

Successie = verandering van de soortensamenstelling van een levensgemeenschap, waardoor deze geleidelijk overgaat in een andere. 

Nadat pioniersoorten zich gevestigd hebben, veranderen de omstandigheden. Er wordt meer grond vastgehouden en er ontstaat humus.

Pionierecosysteem

Op kale grond, een kale rots, nieuwe duin zal na verloop van tijd begroeid raken met korstmossen of kleine planten. Deze eerste vegetatie heten pioniersoorten. Zij zijn erg tolerant wat de abiotische factoren als temperatuur betreft.

Deze planten trekken dieren aan, het eerste pionierecosysteem is ontstaan. Hierdoor worden de omstandigheden gunstiger voor nieuwe soorten om zich hier te vestigen.

Humus

Door doodgaan van planten en dieren ontstaat humus, waardoor de omstandigheden sterk verbeterd zijn. Hierdoor kunnen grotere planten op deze plek groeien, grotere dieren zich hier vestigen en het pionierecosysteem gaat over in een ander ecosysteem. Dit maakt de omstandigheden nóg gematigder, zodat weer andere planten en dieren zich hier vestigen.

Climaxstadium

Laatste stadium: climaxstadium: grote biodiversiteit, weinig schommeling in omstandigheden, veel soorten, kleine aantallen per soort.

eerste pioniersplanten

grotere pioniersplanten volgen

grotere planten, dieren

climaxstadium

Successie

Levensgemeenschappen volgen elkaar op. Tot een stabiel ecosysteem ontstaat: climaxecosysteem.

Pioniersecosysteem: eerste organismen die zich vestigen.

Subclimax: ecosysteem in een successiereeks instantgehouden door mensen.

Voorbeelden:

strand -> duinen -> bos

zand -> heide -> bos

plas -> veen/moeras -> bos

rots onder water -> koraalrif

kale grond -> steppe/prairie -> (regen)woud

veel lichte zaden

Pionierecosysteem

weinig, maar grote zaden

Climaxstadium

Wat gebeurt er bij een lage dichtheid aan konijnen.

1. Veel gras
2. Weinig gras
3. evenveel
4. Verandert niet

Bij wat voor ecosysteem horen de volgende kenmerken: eenvoudig voedselweb, kleine biodiversiteit, open kringlopen en productie is groter dan afbraak?

1. Pionierecosysteem
2. Climaxecosysteem

In welk ecosysteem blijft de biomassa gelijk?

1. pioniersecosysteem
2. climaxecosysteem

Waar zijn er meer wisselingen in abiotische factoren?

1. Pioniersecosysteem
2. Climaxecosysteem

Waar verwacht je meer biodiversiteit?

1. Pioniersecosysteem
2. Climaxecosysteem

Wat verandert bij successie?

1. individu
2. populatie
3. leefgemeenschap
4. ecosysteem

Aan het werk

Lees 6.6 in het boek

Maak de opdrachten bij 2.6 in learnbeat.

Aanpassingen bij dieren

Klas 3H - Thema 6.7

Leerdoelen

• Je kunt bij dieren aanpassingen aan de biotoop beschrijven.

Bizons krijgen in het najaar een wintervacht en in het voorjaar een zomervacht. Op die manier kunnen ze beter tegen de temperatuur.

Wilde konijnen krijgen in het najaar een wintervacht en in het voorjaar een zomervacht. Op die manier kunnen ze beter tegen de temperatuur.

In gebieden waar sneeuw valt, veranderd ook de kleur van de vacht. Wit in de winter en bruin in de zomer.

Konijnen graven holen en hebben op die manier invloed om hun omgeving. Er komt meer lucht ondergronds en andere dieren kunnen ook gebruik maken van deze holen. 

Hierboven een aantal aanpassingen 

van dieren aan hun omgeving. 

Klik op de zwarte rondjes voor meer informatie.

Vis

Vogel

Zoogdier

dolfijn

haai

pinguïn

Hoefganger

Teenganger

Zoolganger

beer

kat

paard

Poten die een tak stevig vast kunnen pakken

Poten met scherpe klauwen

Poten met zwemvliezen

Poten voor ondiep water

Zangvogel

Watervogel

Steltloper

Roofvogel

vogel met klauwen 

aan de poten

vogel met lange 

poten die voedsel 

zoekt in ondiep water

vogel met poten die zich 

goed kunnen vastklem-

men aan een tak

vogel met waterafstotende veren en zwemvliezen

Watervogel

Roofvogel

Steltloper

Zangvogel

rechte, spitse snavel om insecten te vangen

lange, dunne snavel om voedsel te vangen in ondiep water of in een zanderige bodem

Pincetsnavel

Priemsnavel

brede snavel om voedsel uit het water te zeven

korte snavel om zaden te kraken

korte, kromme snavel om een prooi in stukken te scheuren

Haaksnavel

Kegelsnavel

Zeefsnavel

Priemsnavel

Pincetsnavel

Zeefsnavel

Haaksnavel

Kegelsnavel

Een voorbeeld van een topganger is...

1. Een kat
2. Een beer
3. Een paard
4. Een mens

welke dieren zijn gestroomlijnder?

1. land dieren
2. water dieren

Deze poten zijn van een....

1. steltloper
2. loopvogel
3. roofvogel
4. watervogel

Aan het werk

Lees 6.7

Maak in learnbeat de opdrachten bij 2.7