Kracht van de Natuur: Sedimentatie en Erosie in Bergen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

Sedimentatie en erosie in gebergten

Herhaling 5.1

Nutbeij presents

Wat ga je vandaag leren? 

Hoe zorgen gletsjers voor erosie en sedimentatie?

Dit ga je vandaag leren

Dit leer je nu

Doen

Terugkijken

Wat weet je al over sedimentatie en erosie in bergen?

Wat is sedimentatie?

Sedimentatie verwijst naar het neerleggen van sediment of gesteente door wind, water of ijs, waardoor lagen van sediment ontstaan.

Regel erosie/sedimentatie

De snelheid van het water, wind of ijs zorgt voor erosie of sedimentatie

Voorbeeld: 

Water stroomt langzaam --> gevolg: kleine deeltjes zoals steen kunnen naar beneden zakken en blijven liggen

Sedimentatie

Sedimentatie

Voorbeelden van sedimentatie

Sedimentatie door rivier

Sedimentatie door wind

Sedimentatie door zee

Sedimentatie door gletsjers/ijs

Hoe heet het puin op de voorgrond van de foto?

1. Grondmorene
2. Eindmorene
3. Zijmorene
4. Middenmorene

Bekijk de afbeelding.

Hoe noem je het puin dat
rechtsboven op de foto ligt?

1. firn
2. grondmorene
3. middenmorene
4. zijmorene

Wat geeft nummer 5 aan?

1. Zijmorene
2. Eindmorene
3. Middenmorene
4. Grondmorene

Een Grondmorene is:

1. Gletsjerpuin aan de zijkant van een gletsjer.
2. Sediment dat onder het ijs ligt
3. Verpulverd materiaal dat een gletsjer voorzich uit heeft geschoven.

Wat is sedimentatie?

1. Het afzetten van materiaal door de rivier of zee
2. Het sneller stromen van de rivier in de bergen
3. Het ontstaan van een delta
4. Het afremmen van de rivier in de benedenloop

Wat voor morene zie je op de foto?

1. Zijmorene
2. Eindmorene
3. Grondmorene

Hoe ontstaat erosie?

Erosie is het proces waarbij gesteente en bodem worden weggesleten door natuurlijke krachten zoals water, wind en ijs.

Hier is de grond verdwenen doordat de wortels van de plant de grond wegduwen. De grond maakt plaats voor de plek van de wortels van de plant. 

Hier is het gesteente afgesleten doordat de wind het gesteente heeft afgeschuurd. In de luchtstroom zijn kleine steentjes meegenomen die langs het gesteente zijn gaan schuren. 

Hier is het landschap afgeschuurd door een rivier. De zijkanten van het gesteente zijn weggeschuurd door het water. In het water zitten stukjes steen die de zijkanten wegschuren.

Veranderingen in het landschap

Door erosie

1. worden dalen dieper en breder
2. worden bergen hoger
3. worden bergen lager
4. worden gletsjers groter en langer

Bij erosie

1. valt gesteente uit elkaar in kleine brokjes
2. wordt verweringsmateriaal door een schurende werking meegenomen door wind water of ijs
3. lost gesteente op in water of zuren
4. wordt gesteente achtergelaten en hoopt het op

Wat is erosie

1. De schurende werking van water ijs en wind
2. Het afzetten van sediment
3. het bewegen van een gletsjer

Erosie door ijs

Erosie door wind

Erosie door water

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.