KA 34 'Democratisering + liberalen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

KA 34

'Democratisering

in Nederland'

Vandaag:

1. Terugblik 

2. Congres van Wenen

3. Grondwet in Nederland

Waarom is het kernbegrip van het Congres van Wenen: 'Restauratie'?

Congres van Wenen afspraken

- Oude adel weer aan de macht

- Nederland & België voegen we samen onder één koning

- Grondwet blijft soort van bestaan

- ancien regime weer in ere hersteld 

De Nederlanden

Duitse Bond

Koning terug

Paus weer de baas

Koning terug

Koning terug + uitbereiding

Verlichting

'De geest is uit de fles'

Verlichting

Ideeën van verlichting (1700 - 1780) Succesvol 

Democratische revoluties (rond 1800)  Grotendeels onsuccesvol

De rol van de Ideeën van de verlichting zijn nog niet uitgespeelt 

Snel veranderende wereld

Industrialisatie = Verstedelijking

Rijke burgerij (industriële)

Twee nieuwe belangrijke sociale groepen

- Industriële revolutie = sociaal/economische ontwikkeling die onafhankelijk van de verlichting plaatsvind. 

Ontstaan twee nieuwe sociale groepen: 

Arbeiders en gegoede burgerij 

Nog één laatste vraag!

Arbeiders

Gegoede burgerij

Liberalisme = Vrijheid

Vooral uit de rijke derde stand

- Willen vrijheid = tegen standen

maatschappij

- Nachtwakerstaat 

- censuskiesrecht

Waarom is de stelling:

'Rijke ondernemers zijn liberalen'

niet kloppend?

Twee 'ismes' in de Nederlanden

Conservatieven

- Willen status quo behouden

- pro-koning

- veelal oude adel & geestelijken

- Congress van Wenen

Liberalen

- Willen macht

- Voor vrijheid

- Pro-democratie 

- nachtwakersstaat

- Voor ondernemers 

Nederland na het Congres van Wenen

Koninkrijk der Nederlanden

- Willem VI wordt koning Willem I

- NL heeft wel een grondwet (stelt niet veel voor)

- Willem I regeert als absoluut verlicht vorst. 

-Populair in Nederland, niet in België 

Leg kort uit wat volgens jou een grondwet is?

Grondwet

In het staatsrecht is een constitutie de grondslag van een staat. Deze is vaak, maar niet altijd, vastgelegd in een grondwet, een document waarin de grondrechten en/of de organisatiestructuur van de staat in een bepaald land beschreven staan.

Basis regels over hoe er wordt bestuurd en welke basisrechten het volk, de koning en andere hebben in een land. 

Hoe is het geregeld in NL?

Koning

Parlement

Koning kan parlement ontbinden als ze hem tegenspreken

Absolute macht in praktijk

Weinig (geen) macht in praktijk

Willem I -> Willem II (1840)

- Nieuwe koning is moderner, maar niet dom.

- 1844 Thorbecke (liberaal) komt 

met voorstel nieuwe grondwet.

Johan Rudolph Thorbecke:

Hoogleraar Leiden en liberaal kamerlid. Bekend geworden als de schrijver van de Nederlandse grondwet

Willem II (1848)

- Wijst grondwet van Thorbecke af (logischerwijs)

- Revolutie jaar 1848

- Willem II ziet de bui hangen en vraagt Thorbecke een nieuwe

grondwet te schrijven

Willem II voor het parlement:

'ik ben in één nacht van conservatief

tot liberaal geworden'

Willem II voor het parlement:
'ik ben in één nacht van conservatief tot liberaal geworden'

Leg uit waarom Willem II deze zin uitspreekt

Grondwet van Thorbecke

- Tot de dag van vandaag de Nederlandse grondwet. 

Wat schrijft Thorbecke op:

• Tweede kamer wordt gekozen door het volk
• Koning benoemt niet meer de eerste kamer 
• Recht van amendement (wetswijziging) voor tweede kamer
• Ministeriële verantwoordelijkheid (de ministers zijn verantwoordelijk voor het bestuur)

Het Nederlands koningschap is hiermee slechts nog een ceremoniële taak geworden

Opdracht

Klik hier 

Bekijk het blad met versimpelde grondwetsartikelen. 

werk samen en kies er 5 uit die jullie het belangrijkst vinden. 

Zet op de volgende dia neer welke jullie hebben gekozen en WAAROM die 5. Geef daarvoor een korte uitleg. Je krijgt 10 min de tijd. 

Welke vijf grondwetten kiezen jullie en Waarom?

Wat is belangrijker als je naar jullie grondwet kijkt?

Gelijkheid

Vrijheid

Wat is belangrijker als je naar jullie grondwet kijkt?

Kleine overheid

Grote overheid

Hoe ziet onze samenleving eruit?

- Wordt het volk genoeg beschermt tegen de overheid? 

- Heeft de overheid genoeg macht om te doen wat ze willen/moeten?

- spreken we hier van een kleine of grote overheid? 

- Ligt de nadruk op gelijkheid of vrijheid? 

Bespreek dit even samen

Fijne week!

Geniet ervan.

Aan de slag met:

Toepassing & inzicht vragen 34.12 t/m 34.16

We bespreken de antwoorden aan het eind van de les