1.1 Jagers en Verzamelaars

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Wat gaan we deze les doen? 

- Klassikaal: Herhaling vorige les

- Zelfstandig: Lezen blz. 17 en 18

- Klassikaal: Uitleg "de eerste mensen en een zwervend bestaan'

- Klassikaal: Filmpje bekijken over de eerste mensen + opdrachtje

- Zelfstandig: Opdrachten maken

- Klassikaal: Les afsluiten

1.1 Jagers en verzamelaars

Wat moet je kennen en kunnen? 

1. Je kunt uitleggen dat het lastig is om het begin van de geschiedenis van de mensen te bepalen.

2. Je kunt uitleggen hoe jagers en verzamelaars leefden. 

3. Je kunt uitleggen waarom we maar weinig weten over de prehistorie. 

Daarnaast ken je de begrippen bij 1.1.

De eerste menssoorten

• Ontstonden ongeveer vier miljoen jaar geleden 
• De eerste mensachtigen ontstonden in Afrika 
• Liepen rechtop en gebruikten hun handen en gereedschap
• Verschillende menssoorten ontstonden
• De belangrijkste waren: de moderne mens (homo sapiens) en de neanderthaler (homo neanderthalensis)

Australopithecus

De eerste menssoort

Homo Habilis

De handige mens

Homo Erectus

De rechtoplopende mens

Homo Neanderthalensis

Homo Sapiens

Op zoek naar voedsel

• De eerste mensen gaan zelf actief zoeken naar voedsel
• Door het jagen op dieren en verzamelen van vruchten, wortels, noten en planten kwamen zij aan hun voedsel
• Daarom noemen we hen Jagers - Verzamelaars
• Jagen en verzamelen waren hun bestaansmiddelen
• Mannen gingen en jagen en vrouwen gingen verzamelen = taakverdeling
• Iedereen was gelijk aan elkaar en had evenveel macht en bezit: weinig sociale verschillen

Extra informatie

De jagers en verzamelaars haalden alles wat ze nodig hadden uit de natuur. Dus niet alleen hun eten, maar ook materiaal waarmee ze hun tenten bouwden en bijvoorbeeld de spullen die ze nodig hadden voor de jacht.

Van plek naar plek

• Ze leefden in kleine groepen (20-30 personen)
• Ze konden niet op 1 plek blijven wonen, want het eten raakte op
• Dus ze gingen van plek naar plek, als nomaden

Hoe weten wij dit?

• De Jagers-Verzamelaars schreven niets op
• Wat we weten komt door vondsten en overblijfselen (bronnen)
• Archeologen  doen opgravingen om onderzoek te doen naar deze samenlevingen

Bronnen

De vondsten die archeologen ontdekken noemen we bronnen

Dit zijn vaak voorwerpen of

afbeeldingen. 

Geen schrift

Zoals al gezegd, de jagers-verzamelaars hadden geen schrift. De bronnen die we vinden zijn dan ook ongeschreven bronnen. 

Officieel begint de geschiedenis pas als mensen iets opschrijven. 

Daarom noemen we deze periode ook de  prehistorie 

Pre = voor + historie = geschiedenis = voor de geschiedenis

Wat betekent de prehistorie?