par 4 Het einde van de Koude Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

par 4:

Het einde van de Koude Oorlog

Leerdoelen: aan het einde van deze paragraaf kun je herkennen en uitleggen:

-waarom na de Cubacrisis een periode van ontspanning ontstond

-welke hervormingen Gorbatsjov in de SU doorvoerde

-welke maatregelen leidden tot het einde van de Koude Oorlog

-welke voorbeelden het einde van de Koude Oorlog symboliseren

 DURE WAPENWEDLOOP

Mutual Assured Destruction was uit de hand gelopen

 Vanaf 1972: detente =afnemende spanning

Afspraken over bovengrens aantal kernwapens. 

Let op: de SU bleef wel een totalitaire staat. Er was geen vrijheid van meningsuiting. Het ging niet goed met de economie. 

Wat is een wapenwedloop?

1. Strijd wie het snelst een oorlog kan winnen.
2. Strijd wie het snelst gebieden kan veroveren.
3. Strijd wie de meeste en krachtigste wapens kan maken.
4. Een wedstrijd waar je heel hard moet lopen met wapens.

De Praagse Lente

1968

Wat maakte de Praagse Lente duidelijk?

1. SU was nog steeds machtig en greep in met het leger
2. Hoogtepunt van de Koude Oorlog was geweest: geen militair ingrijpen meer
3. SU verliest controle over Oost-Europa
4. SU wilde dat er democratie kwam in Oost-Europa

De Praagse Lente is het beste te vergelijken met

1. de Cubacrisis
2. de Hongaarse opstand
3. de Vietnamoorlog
4. de Korea-oorlog

De Koude Oorlog ontdooit:
Détente

Eind jaren '60 werd de relatie tussen de VS en SU langzaam beter. 

Er werden uiteindelijk zelfs verdragen gesloten die een eind maakte aan de wapenwedloop. Salt akkoorden

Gorbatsjov: sinds 1985 aan de macht in de S.U.

-Bewapeningswedloop is te duur: ontwapenen.

-Er moet meer openheid komen (glasnost).

-Er moeten hervormingen komen (perestrojka).

-Meer kapitalisme toegestaan.

-Het bestuur werd democratischer en er mochten meerdere partijen meedoen aan verkiezingen. 

Gorbatsjov en Reagan sluiten verdragen over vermindering van kernwapens. 

Gorbatsjov verkleint de Russische invloed in de satellietstaten in het Oostblok.

Let op! Gorbatsjov wilde het communisme in de S.U. hervormen, niet afschaffen.

• 1989 verkiezingen: de communisten hadden niet meer alle macht
• In satellietstaten groeit het verzet tegen de invloed van de Sovjet-Unie
• Hongarije: belofte vrije verkiezingen --> SU grijpt niet in
• Ministers van Buitenlandse Zaken van Oostenrijk en Hongarije knippen symbolisch het prikkeldraad van het IJzeren Gordijn door. Veel mensen vluchtten via Hongarije naar het vrije Westen. 

Welke bewering over de politiek van Gorbatsjov is juist?

Gorbatsjov wilde

1. afschaffing van het communisme.
2. hervorming van het communisme.
3. uitbreiding van de macht van de Sovjet-Unie.
4. versterking van de staatsbedrijven.

Gorbatsjov heeft er mede voor gezorgd dat...

1. de Koude oorlog eindigde
2. de Russische schepen bij Cuba omkeerden
3. het IJzeren Gordijn werd aangelegd
4. Fidel Castro geen raketten afvuurde op de VS

Wat is uiteindelijk een gevolg van de hervormingen van Gorbatsjov?

1. De Sovjet-Unie word machtiger
2. De Sovjet Unie valt uit elkaar
3. De Vietnamoorlog
4. De Cubacrisis

De val van de Berlijnse Muur

9 november 1989

Wat is er aan de hand?

• Bevolking van Oost-Berlijn en Oost-Duitsland wil meer vrijheid en openzetten van de grens

• ... maar de Oost-Duitse regering wil dit absoluut niet!
  

• Grote demonstraties tegen de regering in Oost-Berlijn
  

• Ook tijdens het 40e verjaardagsfeest van de DDR

Gorbatsjov is eregast...

...maar komt niet om feest te vieren, maar om de leiders van Oost-Duitsland te waarschuwen: 

de Sovjet-Unie helpt niet meer bij het neerslaan van demonstraties

Elke avond zijn er demonstraties

De druk op de Oost-Duitse regering neemt toe, terwijl de wereldpers kijkt naar de situatie in Oost-Berlijn

EEN NIEUW DUITSLAND

In het nieuwe Duitsland groeit het aantal inwoners van 63 naar 79 miljoen inwoners.

De eenwording was een droom voor veel Oost-Duitsers: ze hoorden nu bij een van de rijkste landen van Europa. 

                     Vier gebeurtenissen.

         Wat is de goede tijdsvolgorde?

1. Val Berlijnse muur, Cubacrisis, bouw Berlijnse muur, glasnost
2. Cubacrisis, val Berlijnse muur, glasnost , bouw Berlijnse muur
3. Bouw Berlijnse muur, Cubacrisis, glasnost, val Berlijnse muur,
4. Bouw Berlijnse muur, glasnost , val Berlijnse muur, Cubacrisis

Waarom maakte de val van de Berlijnse Muur op veel tijdgenoten een diepe indruk?

1. omdat de val van de muur het moment was in de Koude Oorlog waarop bijna een atoomoorlog uitbrak
2. omdat de val van de muur werd beschouwd als het einde van de Koude Oorlog
3. omdat door de val van de muur demonstraties in de DDR met geweld werden onderdrukt
4. omdat door de val van de muur voor het eerst West-Duitsers de DDR in mochten

Welke leiders waren er aan de macht tijdens de val van de Berlijnse Muur?

1. Groetsjov en Kennedy
2. Stalin en Roosevelt
3. Reagan en Groetsjov
4. Reagan en Gorbatsjov

• Verschillende andere communistische landen worden ook democratisch en kapitalistisch
• De SU valt in 1991 uit elkaar: Rusland en 14 andere staten 
• Enkele Oost-Europese landen worden lid van de NAVO
• 2004: acht Oost-Europese landen werden lid van de EU, die inmiddels 27 lidstaten heeft.  
• Turkije, Montenegro, Noord-Macedonië, Servië, Albanië, Oekraïne en Moldavië zijn kandidaat-lid. 

Begrippen, personen en gebeurtenissen

Wapenwedloop

jaren '70: détente/ ontspanning

Praagse Lente 1968

vanaf 1985: Gorbatsjov leider SU

satellietstaten

glasnost (openheid) en perestrojka (hervorming)

9 november 1989 Val Berlijnse Muur

3 oktober 1990 Duitse Eenwording 

1991 Sovjet-Unie valt uiteen

uitbreiding Europese Unie

Leerdoelen: aan het einde van deze paragraaf kun je herkennen en uitleggen:

-waarom na de Cubacrisis een periode van ontspanning ontstond

-welke hervormingen Gorbatsjov in de SU doorvoerde

-welke maatregelen leidden tot het einde van de Koude Oorlog

-welke voorbeelden het einde van de Koude Oorlog symboliseren