3.3 Demografische kenmerken

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Startklaar

Zelf aan de slag

Zelf aan de slag

Kernbegrippen vorige les

Dimensie?

Sociaal-cultureel?

Cultuur?

Normen en waarden?

Noem drie culturele kenmerken

7. Formatief handelen

De docent geeft de leerlingen gedurende de les gerichte feedback, feedup en feedforward op de op de inhoud van het werk, de leerstrategie, het gedrag en op zelfsturing. De docent bevraagt willekeurig leerlingen met open vragen. De docent stimuleert kwaliteitsbesef onder leerlingen door bijvoorbeeld leerlingen elkaars werk te laten vergelijken of uitgewerkte voorbeelden te gebruiken, gevolgd door geïnformeerde vervolgstappen.

Waaraan kan je een cultuur herkennen.

7. Formatief handelen

De docent geeft de leerlingen gedurende de les gerichte feedback, feedup en feedforward op de op de inhoud van het werk, de leerstrategie, het gedrag en op zelfsturing. De docent bevraagt willekeurig leerlingen met open vragen. De docent stimuleert kwaliteitsbesef onder leerlingen door bijvoorbeeld leerlingen elkaars werk te laten vergelijken of uitgewerkte voorbeelden te gebruiken, gevolgd door geïnformeerde vervolgstappen.

Wat hoort NIET bij de sociaal-culturele dimensie?

1. Taal
2. Klimaat
3. Religie
4. Tradities

7. Formatief handelen

De docent geeft de leerlingen gedurende de les gerichte feedback, feedup en feedforward op de op de inhoud van het werk, de leerstrategie, het gedrag en op zelfsturing. De docent bevraagt willekeurig leerlingen met open vragen. De docent stimuleert kwaliteitsbesef onder leerlingen door bijvoorbeeld leerlingen elkaars werk te laten vergelijken of uitgewerkte voorbeelden te gebruiken, gevolgd door geïnformeerde vervolgstappen.

Normen en waarden horen bij cultuur.
Wat is het verschil tussen normen en waarden?

1. Normen zijn algemene ideeën, waarden zijn gedragsregels
2. Normen zijn gedragsregels, waarden zijn achterliggende ideeën
3. Normen zijn gewoonten, waarden zijn tradities
4. Normen en waarden betekenen hetzelfde

Tradities zijn belangrijk binnen culturen.
Wat is een voorbeeld van een traditie die past bij de sociaal-culturele dimensie?

1. De hoogte van huizen in een dorp
2. Het vieren van het Suikerfeest
3. De ligging van een stad
4. De prijs van voedsel op de markt

Wat is een cultuurgebied?

7. Formatief handelen

De docent geeft de leerlingen gedurende de les gerichte feedback, feedup en feedforward op de op de inhoud van het werk, de leerstrategie, het gedrag en op zelfsturing. De docent bevraagt willekeurig leerlingen met open vragen. De docent stimuleert kwaliteitsbesef onder leerlingen door bijvoorbeeld leerlingen elkaars werk te laten vergelijken of uitgewerkte voorbeelden te gebruiken, gevolgd door geïnformeerde vervolgstappen.

Binnen een cultuurgebied delen mensen vaak dezelfde religie.
Welke religie hoort bij het Aziatisch cultuurgebied?

1. Hindoeïsme
2. Christendom
3. Islam
4. Atheisme

7. Formatief handelen

De docent geeft de leerlingen gedurende de les gerichte feedback, feedup en feedforward op de op de inhoud van het werk, de leerstrategie, het gedrag en op zelfsturing. De docent bevraagt willekeurig leerlingen met open vragen. De docent stimuleert kwaliteitsbesef onder leerlingen door bijvoorbeeld leerlingen elkaars werk te laten vergelijken of uitgewerkte voorbeelden te gebruiken, gevolgd door geïnformeerde vervolgstappen.

    Checklist | Vorige les

🔲 Ik kan vertellen wat een dimensie is in aardrijkskunde.

🔲 Ik kan uitleggen wat sociaal-cultureel betekent.

🔲 Ik kan cultuurgebieden noemen op de wereld.

🔲 Ik kan uitleggen wat normen en waarden zijn.

🔲 Ik kan voorbeelden geven van tradities.

       Periode 3

Les 1

De Wereld:
Sociaal-culturele verschillen

Les 2

De Wereld:

Demografische verschillen

Les 3

De Wereld:

Economische 

verschillen

Les 4

De Wereld: 

Politieke 

verschillen

Les 5

De Wereld:

Het Human 

Development Index

Les 6

Het Wereldsysteem:

Centrum-Periferie

Les 7

Globalisering 

én  

tijd-ruimtecompressie

     Aardrijkskundige dimensies

Sociaal-c ulturele dimensie	Demografische dimensie
Economische dimensie	Politieke dimensie

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

      Lesdoel

Vandaag leren we de demografische dimensie: dat gaat over de bevolking van een land. Je leert hoe je het geboortecijfer en sterftecijfer kunt aflezen in bevolkingsdiagrammen. Ook leer je het demografisch transitiemodel kennen. 

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Vaardigheden: bevolkingsgrafiek

Bevolkingsgrafiek: grafiek met lagen voor de leeftijdsgroepen en het aandeel mannen en vrouwen per leeftijdsgroep

Niger heeft een bevolking met veel:
jongeren
en weinig:
ouderen
Het is een land dat:
arm is.

Mexico heeft in vergelijking met Niger:
minder jongeren en meer ouderen.
Het is een land dat:
niet rijk is, maar ook niet arm.

Wat voor land is Japan?
Een rijk land.

Hoe zie je dat in de grafiek?
Het heeft veel ouderen en er worden weinig kinderen geboren

https://www.populationpyramid.net/

Soorten diagramen

De leeftijdsopbouw kun je laten zien in een bevolkingsdiagram.

-elke staaf is een leeftijdsgroep              - links mannen, rechts vrouwen

Rare diagramen

Cambodia

Bevolkingsgrafiek

antwoord

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen.

Voorkennis

1. De leerlingen weten wat geboortecijfer is.

2. De leerlingen weten wat sterftecijfer is.

3. De leerlingen weten (natuurlijke) bevolkingsgroei is.

     

Welke voorkennis is nodig voor het doel.
Controleer of de leerlingen deze voorkennis beheersten door het stellen van Controle van Begrip vragen

              Vaardigheden: bevolkingsdiagram

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

       Demografische dimensie

Wat zien we op de kaart?

Wat is demografisch?

Nederland en Nigeria?

       Welk verband is zichtbaar?

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

       De hoe vragen

1. Hoe rijker een land, hoe hoger/lager het geboortecijfer.

2. Hoe rijker een land, hoe hoger/lager het sterftecijfer.

3. Hoe rijker een land, hoe hoger/lager de natuurlijke 

     bevolkingsgroei.

       Bevolkingsdiagrammen

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

       Bevolkingsdiagrammen

Een land kan vergrijzen.....

Een land kan vergroenen....

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

       Demografische transitie

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

     Kleine afsluiting

10. Demografisch

11. Geboortecijfer

12. Sterftecijfer

13. Natuurlijke bevolkingsgroei

14. Vergrijzing

15. Vergroening

16. Demografisch transitiemodel

17. Bevolkingsdiagram

Kleine lesafsluiting (5 min) 

Docent controleert begrip door opdrachten of vragen die de begrippen en vaardigheden van het lesdoel toetsen.

Leerlingen werken zelfstandig of in een groepje aan opdrachten, kunnen vragen stellen aan de docent maar werken grotendeels zelfstandig.

Controle van begrip vragen

Zelf aan de slag

Zelf aan de slag

      Grote afsluiting

Vandaag leren we de demografische dimensie: dat gaat over de bevolking van een land. Je leert hoe je het geboortecijfer en sterftecijfer kunt aflezen in bevolkingsdiagrammen. Ook leer je het demografisch transitiemodel kennen. 

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

    Checklist | Deze les

🔲 Ik kan uitleggen wat de demografische dimensie is.

🔲 Ik kan het demografisch transitiemodel uitleggen.

🔲 Ik kan bevolkingsdiagrammen aflezen.

🔲 Ik weet wat het geboortecijfer en sterftecijfer is.

🔲 Ik kan uitleggen wat vergrijzing en vergroening betekenen.

🔲 Ik kan de bevolkingsopbouw van Nederland en Nigeria.

retrieval practice

Retrieval practice (10 min)

Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

quizlet.com