Schildklieraandoeningen

• Ziekenhuiszorg
• MBO
• Studiejaar 2

Zorgvragers met aandoeningen aan de schildklier

Profiel Ziekenhuis 

Wat is de functie van de schildklier?

De schildklier zit aan de voorkant van uw hals, onder de adamsappel.

en is een vlindervormig orgaan in de hals. De schildklier produceert hormonen die belangrijk zijn voor diverse functies van het lichaam.

De schildklierhormonen hebben een stimulerende invloed op de stofwisseling. Ze stimuleren de lichaamscellen van verschillende organen om meer energie te gebruiken. Hierdoor gaat bijvoorbeeld de hartslag omhoog, stijgt de lichaamstemperatuur en gaat het spijsverteringsstelsel harder werken.

De schildklierhormonen stimuleren groei en ontwikkeling, samen met het groeihormoon en insuline. Zij stimuleren namelijk lichaamscellen tot de productie van eiwitten. Vooral de ontwikkeling van zenuwweefsel staat onder invloed van schildklierhormonen.

Functie schildklier

De schildklier maakt schildklierhormonen aan. Deze hormonen spelen een belangrijke rol bij de stofwisseling in ons lichaam; het omzetten van voedsel in energie.

Welke 2 aandoeningen van de schildklier ken je?

Aandoeningen aan de schildklier

Hypothyreoïdie; traag werkende schildklier

Hyperthyreoïdie; snel werkende schildklier

Struma; vergroting schildklier

Thyreoïditis; ontsteking schildklier

Schildkliercarcinoom; schildklierkanker

Afwijkingen aan de bijschildklieren; produceren van teveel hormonen

Wat zijn de oorzaken van hypothyreoïdie?

1. ziekte van Graves; operatie aan de schildklier; geneesmiddelen; ontsteking aan de schildklier
2. Ziekte van Hashimoto; operatie aan de schildklier; geneesmiddelen; ontsteking aan de schildklier

Wat gebeurt er bij een hypothyreoïdie?

1. er wordt te weinig levothyroxine aangemaakt, hierdoor wordt de stofwisseling trager
2. er wordt te veel levothyroxine aangemaakt, hierdoor wordt de stofwisseling sneller

Ziekte van Graves

Meest voorkomende oorzaak hyperthyreoïdie (70-80%)

Auto-immuunziekte

Het lichaam maakt antistoffen (afweerstoffen) aan tegen lichaamseigen cellen, in dit geval de tegen de TSH-receptor op de schildkliercellen. Deze antistoffen zetten de schildklier aan om meer schildklierhormoon te gaan maken.

Behandeling

 Thiamazol, eventueel in combinatie met levothyroxine remmen synthese van de schildklierhormonen T3 en T4 af

Wat zijn complicaties van hyperthyreoidie

1. atriumfibrileren
2. pijn in de gewrichten
3. thyreotoxische storm
4. nierfalen

Een thyreotoxische storm of ‘schildklierstorm’ is een zeer ernstige toestand waarbij de verschijnselen zeer heftig zijn. Verschijnselen: koorts, hartkloppingen, misselijkheid en braken, diarree, hartfalen en in ernstige gevallen geelzucht. Patiënten kunnen in coma raken. Behandeling op een intensive care unit (IC) is nodig. Het komt maar heel weinig voor

Bij Hyperthyreoidie zie je

1. altijd een struma
2. soms een struma
3. nooit een struma
4. alleen struma bij jodium tekort

Struma

behandeling

• operatie, 
• capsule met radioactief jodium 

Algemene verpleegkundige zorg

Wordt vooral bepaald door de reden waarom de ZV in het ziekenhuis zijn opgenomen. De meeste zorgvragers worden namelijk opgenomen voor iets anders en hebben toevallig ook een schildklier- of bijschildklieraandoening.

Specifieke verpleegkundige zorg

-Vitale waarden zoals bloeddruk, hartslag en ademfrequentie monitoren. Als een zorgvrager een ontregeling van een schildklier- of bijschildklieraandoening heeft kunnen deze veranderen. Hyperthyreoïdie kan bijvoorbeeld een versnelde hartslag en versnelde ademfrequentie geven, terwijl bij hypothyreoïdie de hartslag vertraagd kan zijn. Slaperigheid of bewustzijnsstoornissen kunnen een uiting zijn van een fors ontregelde schildklierfunctie. 

Specifieke verpleegkundige zorg

De meeste schildklierproblemen worden behandeld met medicatie. 

• Het is belangrijk om te monitoren of zorgvragers hun medicatie op de juiste manier gebruiken. 
• Levothyroxine (wordt gebruikt bij hypothyreoïdie) moet bijvoorbeeld op de nuchtere maag worden ingenomen. 
• Verder is het belangrijk te letten op tekenen van hypercalciëmie bij zorgvragers met een aandoening aan de bijschildklier.

Jodiumtabletten

Bij een kernongeval kunnen radioactieve stoffen vrijkomen die zich verspreiden via de lucht. Een van die stoffen is radioactief jodium. Radioactief jodium kan door inademing in het lichaam terechtkomen en door de schildklier worden opgenomen. Dit kan op de langere termijn schildklierkanker veroorzaken bij jonge mensen.

Door op het juiste tijdstip jodiumtabletten in te nemen, raakt de schildklier verzadigd met jodium. De schildklier neemt dan minder radioactief jodium op, waardoor de kans afneemt om schildklierkanker te ontwikkelen.

Verspreiding jodiumtabletten

In het najaar van 2017 heeft de overheid uit voorzorg jodiumpillen verspreid. Ongeveer 1,2 miljoen huishoudens in de omgeving van een kernreactor of kerncentrale hebben zo de tabletten in huis. De kans dat er een kernongeval gebeurt, is heel klein. Maar als het gebeurt, scheelt het kostbare tijd als omwonenden dan al de pillen in huis hebben. Jodiumtabletten zijn bovendien zonder recept verkrijgbaar bij drogist en apotheek. De adviesprijs is € 2,95