4.4 Revolutie in Nederland (deel 2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

4.4 Revolutie in Nederland

Tijd van pruiken en revoluties (1700-1800)

Deze les:

Terugblik 'Patriotten'

Uitleg 4.4 'Revolutie in Nederland' (vanaf 'Politieke veranderingen vanaf 1795')

Verwerking opdrachten 

Terugblik

Vijf meerkeuzevragen om jouw kennis over de patriotten te testen.

Tegen welk land leed de Republiek in de periode 1780-1784 grote verliezen?

1. Frankrijk
2. Pruisen
3. Spanje
4. Groot-Brittannië

Patriotten gaven de stadhouder en de regenten de schuld van de nederlagen. Waar haalden hij hun inspiratie vandaan?

1. De Franse Revolutie en de verlichting
2. De Amerikaanse Revolutie en de verlichting
3. De Nederlandse Opstand en de Verlichting
4. De Belgische Opstand en de verlichting

De patriotten vormden groepen gewapende burgers. Hoe noemen we deze?

1. Het leger
2. Knokploegen
3. Vrijkorpsen
4. Regenten

Stadhouder Willem V vluchtte naar Nijmegen. De koning van welk land kwam hem helpen?

1. Frankrijk
2. Pruisen
3. Groot-Brittannië
4. Rusland

Verklaar waarom de Pruisische koning Willem-Frederik stadhouder Willem V en zijn vrouw kwam helpen in 1787.

Duizenden patriotten moesten vluchten naar Frankrijk. Daar vormden zij:

1. Het Bataafs legioen
2. Het eerste Nederlandse leger
3. De Batavieren
4. De eerste grondwet

Over 'Revolutie in Nederland' leer je:

• Waarom en hoe de patriotten in opstand kwamen;
  

• Welke politieke veranderingen plaatsvonden vanaf 1795;
  

• Welke invloed de Fransen hadden in Nederland.
  

Verjaging van de patriotten

In 1787 werden de patriotten verjaagd door de Pruisische koning. 

De patriotten vluchtten naar Frankrijk.

Waarom is het logisch dat de patriotten in 1787 vluchtten naar Frankrijk en daar werden opgevangen?

1. Alle Fransen hadden een hekel aan de Pruisen
2. Veel Fransen hadden vergelijkbare idealen als de patriotten
3. Omdat de Franse Revolutie had plaatsgevonden
4. Omdat Frankrijk in dat jaar de stadhouder wilde aanvallen.

Ondertussen in Frankrijk

1789: Bestorming Bastille

1791: grondwet

1793: koning en koningin onthoofd

1793-1794: De terreur

1795-1799: De directoire

Politieke veranderingen vanaf 1795

Januari 1795: Bataafs legioen trok samen met een Frans leger de Republiek binnen.

Dit is de start van de Bataafse Revolutie

Mede door de strenge winter kon het leger snel de rivieren oversteken en de legers van de Republiek en bondgenoten verslaan.

Politieke veranderingen vanaf 1795

Na de inname van Utrecht besloot stadhouder Willem V te vluchten naar Engeland.

Willem V vlucht naar Engeland 1795

Willem V zou nooit meer terugkomen in Nederland. Maar zijn zoon zou later koning Willem I van Nederland worden!

Vrijheidsbomen

Bataafse Republiek

De patriotten riepen hierna de 'Bataafse Republiek' uit.

Naar wie of wat verwees de naam 'Bataafse Republiek'?

1. De Nederlandse Opstand tegen de Spanjaarden
2. De Germaanse stam Bataven / Batavieren
3. Het Romeinse volk Bataven
4. De Bataven in Amerika

Bataafse Republiek

Patriotten stellen naar voorbeeld van de Fransen een Verklaring van de Rechten van de Mens en van de Burger vast.

 

Met algemeen kiesrecht voor mannen werd het eerste Nederlandse parlement gekozen. 

Van daaruit ontstond een regering die verlichte besluiten nam (bv. 1796: gelijke rechten voor joodse Nederlanders)

Eerste grondwet 

In 1798 nam het parlement een grondwet aan. Hierdoor:

• Werd Nederland een democratie;
  
• Werd Nederland een eenheidsstaat (lagere overheden ondergeschikt aan de rijksoverheid)

Wetten gelden voor het hele land

Nationale spellingsregels

Onderwijswet (1806)

Staatsregeling van 1798

Het ontwerp dezer Staatsregeling voor het Bataafsche Volk is namens de Constitueerende Vergadering bekend gemaakt 23 Maart; door de Volksstemming is zij goedgekeurd 23 April; geproclameerd als zoodanig 1 Mei; in werking getreden 4 Mei 1798.

Het Bataafsche Volk, zig vormende tot eenen ondeelbaaren Staat, en bezeffende, dat het voornaame bederf van alle Regeeringen gelegen is in de miskenning der natuurlijke en geheiligde regten van den Mensch in Maatschappij, verklaart de navolgende stellingen als den wettigen grondslag waarop Het zijne Staatsregeling vestigt, en als zoo veele regels, waarnaar Het zijne burgerlijke en staatkundige betrekkingen wil hebben gewijzigd.

Franse invloed

Maar de Fransen bepaalden steeds meer wat er gebeurde in de Bataafse Republiek: zij hadden immers geholpen!

 

Napoleon zag de Bataafse Republiek als een vazalstaat, en maakte in 1805 een eind aan de democratie.

Hij benoemde een dictator als leider van Nederland.

1806: Koninkrijk Holland

Napoleon benoemde zijn broer Lodewijk tot koning van Nederland: Koninkrijk Holland

1810-1813: onderdeel Franse keizerrijk

Napoleon was niet tevreden over zijn broer en stuurde hem weer weg. 

Koning Lodewijk Napoleon kwam teveel op voor de belangen van de Nederlanders en hield zich niet aan de plannen van zijn broer!

1810-1813: onderdeel Franse keizerrijk

1810: Napoleon lijfde Nederland in bij Frankrijk

• Drie jaar een provincie van Frankrijk
• 1813: Pruisische en Russische troepen jagen de Fransen weg uit Nederland
  

Franse tijd (1795-1813)

Na 18 jaar Franse invloed maken we de balans op:

Nederland sterk onder de invloed van de Fransen, veel vernieuwingen uit de verlichting:

• Invoering van het metriek stelsel
  
• Militaire dienstplicht
  
• Burgerlijk wetboek
  
• Invoering van de burgerlijke stand
  

Aan de slag!

Maak opdracht  3 t/m 6