(havo/vwo3) H3 Chili beeft paragraaf 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Planning:

• Introductie
• Uitleg: Blz. 40/41 paragraaf 2 H3 Chili beeft + B67, B73, B77, B78, B80
• maken opdracht 1,2,3,5,6,8 paragraaf 1 blz. 43
• nabespreken paragraaf 2
  
• afsluiting

Aan het einde van de les kan/weet je:

• beschrijven en verklaren waarom Chili zo vaak wordt getroffen door aardbevingen
• beschrijven en verklaren wat er gebeurt bij subductie
  
• Je kunt uitleggen wat een breukgebergte is
  
• Je kunt uitleggen wat een plooiingsgebergte is
  
• Je kunt omschrijven hoe het Andesgebergte is gevormd
  
• Je weet wat een horst en een slenk is

ds.iris.edu

uitleg/aantekeningen

Aardplaten

Steen papier schaar!

• Divergent (Uit elkaar) convergent sterker
  
• 
  
• Convergent (Tegen elkaar) transform sterker 
• 
  
• Transform (Langs elkaar) divergent sterker
  

Chili

Platentektoniek (subductie) leidt tot:

• Gebergtevorming
• Aardbevingen
• Vulkanisme
• Trog

Motor

De motor achter de bewegingen van de platen is de inwendige warmte van de aard(e)(kern). 

Convectiestromen dus!

Aardbevingen

Aardschokken

• Platen schuiven over of langs elkaar.
  
• Dit gaat niet soepel, maar in schokken. 
  
• Plaat blijft hangen, druk bouwt op. 
  
• Op het moment van losschieten komen er trillingen vrij die te voelen zijn aan het aardoppervlak. 
  

aardbeving

• Hypocentrum: de plek waar de aardbeving plaatsvindt diep in de aarde
• Epicentrum: de plek waar de aardbeving gevoeld wordt aan het aardoppervlak. Recht boven het hypocentrum.

Aardbevingen komen voor bij:

Subductie door convergentie

Transforme plaatbreuken

Tsunami

Aardbeving onder de zee: zeebeving

• Plaat schiet los
  
• Brengt zeewater in beweging
  
• Vloedgolf
  

Chili beeft

Veel aardbevingen door convergente plaatbeweging. Daardoor ontstaat een Subductiezone.

Tsunami's

Andes gebergte

Reliëf: Plooiingsgebergte

• Subductie:
• De plaat smelt en er ontstaan opwaartse magmabewegingen
• Continentale korst wordt samengedrukt, geplooid. 

Horsten en slenken

Breukgebergte

Breukgebergte: rek

Aardplaat beweegt twee kanten op. 

Plaat scheurt/breekt.

Deel zakt weg -> Slenk

Hoge rand -> Horst

extra filmpjes met uitleg

zelfstandig werken

lezen paragraaf 2H3 zware beving, wegduiken + B67, B73
maken opdracht 1,2,3,5,6,8 paragraaf 1 H3
gebruik hierbij:
tekstboek blz. 40/41
werkboek blz. 43
stoplicht: Rood = stil lezen en werken. Oranje = fluisteren als je wilt overleggen. Groen = normaal praat niveau met werken

herhalen/nabespreken

Hoe heet het deel van de aarde tussen de kern en de aardkorst?

1. Magma
2. Mantel
3. Jas
4. Tussenkorst

In de mantel maakt het stroperige gesteente ronddraaiende bewegingen. Hoe wordt zo'n beweging genoemd?

1. Convectiestromen
2. Conventiestromen
3. Magma stuwingen
4. Magma rotatie

Aardbevingen ontstaan vooral op plekken waar aardplaten .... ?

1. Langs elkaar schuiven
2. Op elkaar botsen
3. Langs elkaar schuiven óf op elkaar botsen
4. Uit elkaar gaan

Chili ligt vlak bij de grens tussen twee aardplaten. De Zuid-Amerikaanse plaat en de .... ?

1. Nazsca Plaat
2. Afrikaanse Plaat
3. Pacifische Plaat
4. Latijnse Plaat

Hoe snel bewegen deze twee platen naar elkaar toe?

1. 10 tot 8 cm per jaar
2. 10 tot 8 cm per maand
3. 10 tot 8 cm per dag
4. 12 tot 15 cm per jaar

De plek op het aardoppervlakte waar de beving het sterkst is het het ... ?

1. Episch Centrum
2. Drillcentrum
3. Hypocentrum
4. Epicentrum

De plek in de grond waar de aardbeving echt plaatsvind heet .... ?

1. Hypocentrum
2. Botsingsplek
3. Epicentrum
4. Subductielocatie

Continentale plaat

Trog

Oceanische plaat

Plooiings gebergte

Subductie

Wat voor een gebergte is het Andes gebergte?

1. Plooiingsgebergte
2. Breukgebergte
3. Laaggebergte
4. Trog

Hoe noem je het als een zwaardere plaat onder een minder zware plaat duikt?

1. Divergentie
2. Transformatie
3. Subductie
4. convergentie

Welke plaat duikt weg en is dus zwaarder?

1. Oceanische plaat
2. Continentale plaat