Oorzaken en het begin van de Tweede Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

2.3 De oorzaken en het begin van de Tweede Wereldoorlog

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je:

•  herkennen en uitleggen hoe de mensen in de Duitsland leefden onder Hitler vóór de Tweede Wereldoorlog

• uitleggen welke manier Duitsland een nieuwe oorlog begon.

• minstens vijf oorzaken van de Tweede Wereldoorlog noemen

Er komen 4 herhalingsvragen aan... 

Herhaling van de vorige les(sen)

1923

1924

1929

1919

1933

1919-1933

1918

1921

Hyperinflatie

Dawesplan

Beurskrach

Verdrag van Versailles

Rijksdagbrand

Weimar

Na de rijksdagbrand voert Hitler de

1. machtigingswet in
2. verordeningswet in
3. noodwet in
4. verelendungswet in

Hoe heet de scoutinggroep waar jongens verplicht lid van moesten zijn?

Hitler wint de verkiezingen van 1933 en is daarom Rijkskanselier geworden

1. waar
2. niet waar

Begrippen en personen uit de vorige les

• Rijksdagbrand
  
• Machtigingswet
• Gelijkschakeling / Nazificatie
• Führer
• Nacht van de Lange Messen


• Joseph Goebbels / Propaganda

Maak je klaar om aantekeningen te nemen

Uitleg

Neurenberger Rassenwetten

1935

Deze wetten moeten de rechten voor Joden sterk beperken,

met als doel dat ze 'vrijwillig' uit Duitsland zouden vertrekken.

Zo mogen Joden geen Duitser meer zijn, of trouwen met een Duitse burger.

Joden worden vanaf het moment dat Hitler de Neurenberger Rassenwetten heeft afgekondigd in het openbaar vernederd en gepest. 

Duitse troepen in het Rijnland

1936

In het Verdrag van Versailles stond dat er geen Duitse soldaten 

in het Rijnland mochten zijn (gedemilitariseerd).

Hitler houdt zich hier niet aan, maar Engeland en Frankrijk zijn 

terughoudend in hun reactie: zij zitten niet te wachten op een nieuwe oorlog

Der Anschluß

maart 1938

Hitler wil alle Duitsers in één Groot Duits Rijk (Heim ins Reich). Hij maakt handig misbruik van de politieke chaos in Oostenrijk en speelt in op de gevoelens van het Oostenrijkse volk. Hij annexeert Oostenrijk en verklaart het als een deel van het Duitse Rijk (Ostmark).

Net als Oostenrijk, valt Sudetenland onder de Heim ins Reich-politiek, waarbij alle gebieden met Duitsers weer bij Duitsland moeten horen. Sudetenland was na de Eerste Wereldoorlog deel van de nieuwe staat Tsjecho-Slowakije geworden.

Conferentie van München

september 1938

Frankrijk en Engeland zijn geschrokken van de Anschluß. Hitler belooft dat er geen oorlog komt als hij Sudetenland, Tsjecho-Slowakije, ook nog krijgt. Dit gebied hoorde bij Oostenrijk-Hongarije vóór de Eerste Wereldoorlog. Duitsland, Engeland, Frankrijk en Italië komen, zonder Tsjecho-Slowakije, tot een akkoord.

Deze politiek om koste wat het kost de vrede te waarborgen noemen we: 'appeasement' politiek

Voorkennis activeren

• Dat Hitler tussen 1933 en 1939 ongehinderd zijn gang kon gaan, wordt vaak toegeschreven aan de appeasementpolitiek van Groot-Brittannië in die jaren. Steeds als er gediscussieerd wordt over wel of niet fors ingrijpen, wordt een vergelijking getrokken met het optreden van de Britse minister-president Neville Chamberlain bij de 'Conferentie van Munchen' in 1938.
  

• Vraag: kunnnen jullie tegenwoordig conflicten noemen waarover gediscussieerd wordt of er wel of niet hard opgetreden moet worden?

• Antwoord: Poetins optreden in de Oekraïne, de kernraketlanceringen van Noord-Korea, de burgeroorlog in Syrië of de terroristische aanslagen in Europa.

Video

Joseph Goebbels - Totaler Krieg 

(0:59)

Wat verstaat Goebbels onder 'Totaler Krieg'?

Wat verstaat Goebbels onder 'Totaler Krieg' denk je?

• Totale oorlog =  een oorlog waarin niet uitsluitend de legers, maar de gehele maatschappij meevecht. Dit maakt ook burgerdoelwitten een legitiem doelwit.

Kristallnacht

9 november 1938

In Parijs vermoordt een jonge Jood, Herschel Grynszpan, een Nazi-diplomaat. 

Na een vlammende radiotoespraak van Joseph Goebbels, trekken Duitsers massaal de straat op om eigendommen van Joden te vernielen.

De politie en SS kregen de opdracht om niet in te grijpen.

Hitler bezet Tsjecho-Slowakije

maart 1939

• Hoewel Hitler in München had gezegd genoegen te nemen met Sudetenland, bezet hij geheel Tsjecho-Slowakije een half jaar later. 
  

• Engeland en Frankrijk veroordelen de bezetting, maar doen niets.
  

Molotov-Ribbentrop Pact

augustus 1939

Hitler en Stalin zijn elkaars politieke vijanden, maar Hitler wil

er zeker van zijn dat de Sovjet-Unie geen oorlog tegen hem 

gaat beginnen, als Duitsland Polen aanvalt.

Ze sluiten een niet-aanvalsverdrag.

Video

 'WieWatWanneer? - Oorzaken Tweede Wereldoorlog' (5:00)

Vraag:

Noem 5 oorzaken + de aanleiding van WOII

Enkele oorzaken voor het uitbreken van WO II 

• Verdrag van Versailles was zwaar voor Duitsland (verlies van veel grondgebied, kolonies, leger + herstelbetalingen)   

• Politieke instabiliteit in Duitsland (opkomst anti-democratische partijen zoals de NSDAP)  

• Economische crises (hyperinflatie 1923 & Wereldcrisis 1929) 

• Dictatuur Hitler (Lebensraum, Heims ins Reich)  

• Appeasementpolitiek  (politiek waarbij men de vrede wil handhaven door steeds weer concessies te doen aan de tegenpartij)
  

• De aanleiding WOII :
• De inval van Polen door nazi Duitsland
  

Duitsland valt Polen aan

1 september 1939

"Vanaf 5:45 uur wordt teruggeschoten!"

Hitler geeft aan dat hij wel móet reageren op een Poolse aanval op een Duits radiostation. De Duitsers hebben deze aanval in scène gezet.

Begin Tweede Wereldoorlog

3 september 1939

Na de Duitse aanval op Polen, kunnen Engeland en Frankrijk 

maar één ding doen: 

Duitsland de oorlog verklaren...

Afsluiting

Huiswerk:

Lezen 3.1

Er komen 4 quizvragen aan... 

Wat bedoelt de tekenaar met
deze afbeelding en welk begrip
past hier bij?

Wat was de aanleiding tot Kristallnacht?

1. Vieren dat Joden niet meer tot het Duitse theater behoren
2. Een aanslag op Hitler
3. De moord op een Duitse diplomaat
4. Joden waren in ostand gekomen tegn hun winkelverbod

Wat wil de tekenaar van deze afbeelding uitdrukken?

Wie is de minister van propaganda die opriep tot jodenhaat?

1. Himmler
2. Goebbels
3. Goering
4. Bormann