8.3 Stikstofkringloop

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

8.3 Stikstofkringloop

Lesdoelen

Antwoord op de vragen:

• Hoe ziet de eenvoudige stikstofkringloop eruit?

• Wat gebeurd er tijdens het rottingsproces? 

• Wat gebeurd er bij anaerobe omzetting van organisch materiaal?

• Wat is chemosynthese?

• Wat is groenbemesting en hoe wordt het gebruikt in de akkerbouw? 

stikstofkringloop

• Producenten

• Gebruiken nitraat om
  vanuit glucose aminozuren te bouwen

• Van anorganische stikstof inbouwen in organische stikstof heet Stikstofassimilatie

Consumenten

• maken lichaamseigen eiwitten

• In de lever worden de stikstofhoudende moleculen afgebroken

• Lever zet ammoniakgas (NH₃) om tot ureum of urinezuur en dit wordt uitgeplast

Reducenten

• Schimmels en bacteriën breken de resten af tot ammoniak (NH₄⁺) en ammonium (NH₃)

• Dit heet ammonificatie

Nitrificatie

• Nitrificerende bacteriën
• Nitrietbacteriën zetten ammonium en ammoniak om in nitriet (NO₂^- ) 
• Nitraatbacteriën zetten nitriet om in nitraat (NO₃^- )    

Rotting

• Omzetting van dood organisch materiaal door reducenten waarbij ammoniak (NH₃) ontstaat

• Ammonificatie

• Anaeroob : Zonder zuurstof!!

Chemosynthese

• Nitrietbacteriën zetten ammonium en ammoniak om tot nitriet (NO2- )
  2 NH3 + 3 O2 → 2 NO2- + 2 H2O + 2 H+ + energie

• Nitraatbacteriën zetten nitriet om in nitraat (NO3- ) 
  2 NO2- + O2 → 2 NO3- + energie

• Hiervoor wordt zuurstof (O₂) gebruikt: Aeroob!!  En er komt energie bij vrij
• Met deze energie kunnen de bacteriën glucose maken uit CO₂ en H₂O zonder zonlicht: Chemosynthese
• De bacteriën zijn chemo-autotroof

Hoe verdwijnt N uit de bodem?

• Denitrificerende bacteriën gebruiken nitraat  (NO₃- ) als energiebron: Stikstofgas (N₂) blijft over 

• Uitspoeling nitraat (NO3- )
  door regenwater

Hoe verdwijnt N uit de bodem?

• Ammonificerende bacteriën zetten nitraat (NO₃- ) om in NH₄⁺

• Denitrificerende en ammonificerende bacteriën werken in anaerobe omstandigheden

• Wanneer een boer niet ploegt is er geen zuurstof in de grond en gaan deze processen door

Stikstoffixatie

• Vlinderbloemen leven in symbiose met knolletjesbacteriën die N₂ uit de lucht omzetten in NH₃
• Dit heet Stikstoffixatie en gebeurd in de wortelknolletjes
• Vlinderbloemen worden ondergeploegd 
• Door nitrificatie wordt er NO₃^- gemaakt
• Dit proces heet groenbemesting

Nijntje Nitraat

https://biologiepagina.nl/Flashfiles/Ispring/nijntjeenhetnitraat.htm

Lesdoelen

Antwoord op de vragen:

• Hoe ziet de eenvoudige stikstofkringloop eruit?

• Wat gebeurd er tijdens het rottingsproces? 

• Wat gebeurd er bij anaerobe omzetting van organisch materiaal?

• Wat is chemosynthese?

• Wat is groenbemesting en hoe wordt het gebruikt in de akkerbouw? 

Stikstofkringloop (Binas tabel 93G)

Aeroob

Anaeroob

Niet te achterhalen met Binas

Denitrificatie

Ammonificatie

Deammonificatie

Bacteriële stikstoffixatie

Fotochemische stikstoffixatie

Stikstofassimilatie

Nitrificatie

Dissimilatie

Wat gebeurd er bij nitrificatie en wat gebeurd er bij denitrificatie?
(binas 93G)

Wat gebeurd er bij rotting?

Opdrachten

8.3: 2 t/m 11