6.4 Komt de overheid rond?

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

6.4 Komt de overheid rond? 

Lesprogramma

• Terugblik 6.3 (inkomsten van de overheid)
• Behandeling 6.4 (uitgaven van de overheid)
• Huiswerk
  

Lesdoelen

Aan het einde van deze les kan je 

• uitleggen wat de Rijksbegroting is;
• miljoenen en miljarden juist noteren en ermee rekenen
• uitleggen wat miljoenen nota en rijksbegroting met elkaar te maken hebben; 
  
• wat de overheid moet doen als er een begrotingstekort is 

Terugblik 6.3 - Inkomsten van de overheid

Soorten belastingen:

• inkomstenbelasting
• winstbelasting
• BTW;
• Accijns = gebruiksbelasting (tabak, alcohol, benzine)
  
• Niet-belasting inkomsten (aardgas, boets...)

Rijksbegroting

• Overzicht van alle te verwachten inkomsten en uitgaven van de rijksoverheid
• Opgesteld door het ministerie van Financiën
• presentatie tijdens Prinsjesdag
  

Miljoenennota

Een toelichting op de rijksbegroting. De Miljoenennota beantwoordt vragen zoals:

• wat zijn de belangrijkste plannen?
• wat gaan die plannen kosten?

Rekenen met grote getallen

1 miljard = 1.000 miljoen

Vorig jaar mocht de minister € 17,6 miljard uitgeven, dit jaar €160 miljoen minder. Hoeveel mag hij uitgeven?

€ 17,6 miljard = € 17.600 miljoen

€ 17.600 - € 160 = € 17.440 miljoen 

(of € 17,44 miljard)

Begrotingstekort

Tekort: als er meer wordt uitgegeven dan er binnenkomt. Wat te doen?

• uitgaven verlagen
• inkomsten laten stijgen
• meer geld lenen (let op! moet wel met rente worden terugbetaald

Begrotingstekort

1. Uitgaven verlagen: dus bezuinigen. Voorbeelden: minder salaris voor ambtenaren, geen nieuwe tanks/vliegtuigen voor het leger, lagere uitkeringen/toeslagen...

2. Inkomsten stijgen: dus meer belastingen, meer accijns

3. meer lenen: maar... Geld lenen kost geld... Dus overheid gaat meer rente moeten betalen

Huiswerk

• Maken opdrachten 6.4