RMH2 Spelling cursus 7 § 2 t/m 6

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Spelling cursus 7

• Herhalen § 2 t/m 6
• Nakijken opdrachten
• Zelf oefenen/leren (oefentoets online/ trainen online)

Regels spelling voor toets uit je hoofd leren!

§2 Leestekens

• Punt
• Komma
• Dubbele punt
• Aanhalingstekens

Waarom staat er een komma in de onderstaande zin?
Hij haastte zich naar de bibliotheek, zodat hij zijn boeken nog net voor sluitingstijd in kon leveren.

Aanhalingstekens of niet?
Joep zei dat hij moe was.

1. Geen aanhalingstekens
2. Wel aanhalingstekens

Aanhalingstekens gebruik je bij...

1. Tussen hoofdzin en bijzin
2. Bij een citaat
3. Bij een opsomming
4. Geen van beide

Waar staan de aanhalingstekens goed?

1. Sabine zei: 'Ik heb mijn huiswerk af.'
2. Sabine zei ': Ik heb mijn huiswerk af.'
3. 'Sabine zei: Ik heb mijn huiswerk af.'

§3 Leenwoorden

Engelse & Franse leenwoorden

In deze paragraaf leer je leenwoorden op de juiste manier spellen.

• Een samenstelling van Engelse leenwoorden schrijf je in het Nederlands als één woord. 
  eyecatcher, multiplechoicevraag, skatebaan

• Als het rechter deel van de samenstelling een Engels voorzetsel is, plaats je een koppelteken.
  stand-by, back-up,  shout-out

• Sommige combinaties worden gezien als een woordgroep. Dan schrijf je die delen los:
  compact disc, first lady  

Engelse leenwoorden

• Veel Franse woorden schrijf je in het Nederlands zonder accenttekens
  compact, hotel, ragout

• De accenten op de -e blijven behouden als dat nodig is voor de uitspraak
• Accent aigu: paté 
• Accent grave: crème
• Accent circonflexe: crêpe

Franse leenwoorden

Wat is goed?

1. airbag
2. air-bag

Wat is goed?

1. babysitter
2. baby-sitter

Wat is goed?

1. carriere
2. carrière

§4 Koppelteken en weglatingsstreepje

- Je kunt het koppelteken en weglatingsstreepje correct te gebruiken

Koppelteken

De meeste samenstellingen schrijf je aan elkaar:

kassameisje, wijkagent, politiebureau, schoolkantine

Bij een klinkerbotsing (oo, aa, oe, ui) gebruik je een koppelteken:

auto-ongeluk, lente-ui, video-opname. Een klinkerbotsing is een botsing van twee klinkers die samen een klank in de Nederlandse taal vormen. 

Koppelteken

In samenstellingen die verkeerd gelezen kunnen worden, plaatsen we een koppelteken:

zo-even, stage-uren, radio-omroep, na-apen.

Koppelteken

In woorden met de voorvoegsels:

adjunct-                 leerling-

aspirant-                niet-

bijna-                       non-

ex-                             oud-

interim-                                                         ex-roker

kandidaat-                                                   oud-voorzitter

Wat is juist?

1. drieëndertig
2. drie en dertig
3. drie-en-dertig

Koppelteken of geen koppelteken?

1. Astma-aanval
2. Astmaaanval

§4 Weglatingsstreepje

Als je een deel van een woord weglaat, mag dat met een weglatingsstreepje.

Als je het eind van het woord weglaat, komt het streepje bij het eerste woord aan het eind.

Bijvoorbeeld: op- of aanmerkingen

§4 Weglatingsstreepje

Als je het begin van het woord weglaat, komt het streepje aan het begin van het tweede woord.

Bijvoorbeeld:  damesjassen en -jurken.

Laat je een heel woord weg, dan gebruik je geen streepje.

Bijvoorbeeld hoge en lage cijfers

Waar is het weglatingsstreepje correct gebruikt?

1. in voor- en tegenspoed
2. bestuurs- en strafrecht
3. in voorspoed en tegen-
4. straf- en bestuursrecht

Waar is het weglatingsstreepje correct gebruikt?

1. voor- en nadelen
2. voor en na-delen
3. voor en -nadelen
4. voor en nadelen

Waar is het weglatingsstreepje correct gebruikt?

1. binnen en buitenkant
2. binnen- en buitenkant

§5 Tussenletter in samenstellingen

3 soorten tussenletters:

Tussenletters –en

Tussenletter –e

Tussenletter –s

Kies de samenstelling met de juiste tussenletter:
voorjaar + storm

1. voorjaarsstorm
2. voorjaarstorm

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e-?
beresterk

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Tussenletters in samenstellingen

Krant + kop

1. geen tussen-n krantekop
2. wel een tussen-n krantenkop

Samenstelling en tussenletter

Je schrijft geen tussenletter als...

1. het eerste woord geen zn is
2. het geen meervoud heeft
3. alleen een meervoud op een -s heeft
4. het aangeeft hoe leuk of groot iets is

geen tussenletter

Tussenletter 

e

Tussenletters

en

Tussenletter

s

tomaat+sap

groente-soep

champignon+saus

gehakt+bal

rogge+brood

bakker+room

varken+vlees

geit+kaas

kalf+kroket

worst+broodje

koffie+kopje

garnaal+pastei

Waarom heeft de samenstelling geen tussenletter -en?
keuzevrijheid

1. Het eerste deel gaat over iets waarvan er echt maar één is
2. Het eerste deel heeft behalve een meervoud op -en ook een meervoud op -s
3. Het eerste deel heeft een versterkende betekenis
4. Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord

Los of aan elkaar schrijven?