Vervolg op metselprofielen

• Hout en meubel
• MBO
• Studiejaar 1

Oefenen

Lagen- en koppenmaat

R. Verhoeve

KTS teylingen

Wat weten we nu al over
koppen- en lagenmaat

Koppen maat en lagenmaat

Dit is de metselloods op de KTS, het teylingen college. Hier gaf ik metsellessen.  Open nu eens het fotootje linksonder. 

Het metselverband is halfsteens gemetseld. Waar ze een boom motief in moesten verwerken volgens de werktekening.  De kalkzandsteen moest gekapt worden met het sabel.  Maar de rode stenen mochten nu juist (schuin) gezaagd worden op de steenzaag.

1. Weet je uit hoeveel koppenmaten deze muur bestaat?
2. ... En is dit nu het aantal koppen plus of min voeg?

Steensabel.

               Aan het einde van de les over lagen- en koppenmaat kan de student:

- De koppenmaat uitrekenen.

- De koppenmaat toepassen op een muurdam en muuropening.

- Weet wat een lagenmaat is en hoe deze uit te rekenen.

- De juiste notering bij een muurdam en muuropening zetten.

- Maakt kennis met doortelmaten.

Leerdoelen :

Hoeveel koppen + of - voeg?

Hoeveel koppen + of - voeg?

13K-V

Lagenmaat is een steendikte + voeg!

Druk eens op het fototje. Hoeveel x heb je hier een (L) Lagenmaat?

Hoeveelste laag (L), zijn ze hier mee bezig?

4 Lagen! Eén laag is de voeg + steendikte.

Lagenmaat is steeds de bovenkant van de stenen die op de lintvoeg liggen.

Op het plaatje zijn ze bezig met de 6e laag!

Hoeveel lagen dus?

K= koppenmaat 

K= kop + voeg

V = voeg

L= Lagenmaat 

L= steendikte + voeg

V = voeg

Let op; controleer het aantal koppen... 

+ of - voeg!

De juiste notitie, om het aantal koppen (kop+voeg) + of - voeg te noteren geef je dus zo aan! Zie deze tekening!

De restmaat delen door 10, is de maat van je voeg! Meestal 10 mm

Stootvoeg bepalen!

 de laatste kop heeft geen voeg. Hier zie je een muur in halfsteensverband. De lengte van de muur wordt aangegeven met de koppenmaat 8k-v. Je ziet dat de muur bestaat uit 8 koppen, 7 koppen met voeg, de laatste kop heeft geen voeg, deze 10 mm. gaat er dus af.

Voorbeeld :

Voorbeeld :

                                           

Hier zien we een muur met een muuropening voor een kozijn. De stukken muur noemen we muurdammen. Bekijk de tekening eens goed!

 Muur met muuropening . 

Voorbeeld :

De muurdammen worden altijd aangegeven met het aantal koppen min 1 voeg van 10mm. k - v. De muuropeningen worden altijd aangegeven met het aantal koppen plus een voeg van 10mm. k + v. De totale lengte van deze muur is;

 8k –v= 870mm

Schrijf nu voor je zelf bij al deze  "?"  de koppenmaten op, + of - voeg

Dit is in halfsteensverband gemetseld

Voor bijvoorbeeld een raam

Kop

strek

Hoeveel hoeveel K + of - V is dit?

Hoeveel hoeveel K + of - V is dit?

Hoeveel hoeveel K + of - V is dit?

Hoeveel hoeveel K + of - V is dit?

Wat moet er bij de linker muur-dam staan? Vul in: .. K .. V

notatie: 4K-V

4 staat voor 4x een koppenmaat

k staat voor koppen =(kop +voeg) 

- of + staat voor het aantal koppen plus of min voeg

v staat voor voeg

Wat moet er bij deze muuropening staan? Vul in: .. K .. V

Wat moet er bij de rechter muur-dam staan? Vul in: .. K .. V

Wat moet er bij deze totale muur-dam staan? Vul in: .. K .. V

                                       Lagenmaat berekenen

De lagenmaat is de dikte van de steen plus de dikte van de voeg. Met behulp van de lagenmaat kan je de hoogte van de kozijnen en deuren bepalen. Je zorgt ervoor dat je op hele stenen boven en onder de kozijnen of deuren uitkomt.

Je berekent de lagenmaat als volgt:

1.Leg 10X een steenhoogte tegen elkaar.

2.Meet nu de totale hoogte hiervan en...

3.Tel hier 10 x de voegdikte bij op (bijvoorbeeld 10 mm). Deel de uitkomst door 10. Het getal dat je nu krijgt is de lagenmaat.

Deze lagenmaat zet je op een lat.

Pak willekeurig uit elke partij stenen, een totaal van 10 stenen!

1. Meet deze totale maat op.
2. Tel 10 x de voeg hierbij op.
   
3. Deel het totaal door 10 stenen.

                                                            Koppenmaat berekenen

De koppenmaat is de breedte van de steen plus de dikte van de voeg. Met behulp van de koppenmaat kan je de breedte van de kozijnen en deuren bepalen. Je zorgt ervoor dat er een mooie hele of halve stenenmaat overblijft aan beide kanten van het kozijn. Het zou jammer zijn als je verschillende maten stenen aan beide zijde van het kozijn krijgt.

Je berekent de koppenmaat als volgt:

1.Zet 10 stenen achter elkaar in de lengterichting (strekkenlaag) en meet deze lengte.

2.Zet daarna 10 stenen naast elkaar in de breedterichting (koplaag) en meet de lengte van de rij.

3.Meet het verschil tussen de lengte van de strekkenlaag en de lengte van de koplaag.

4.Deel dit getal door 10. De uitkomst is de koppenmaat.

In een werktekening wordt een koppenmaat aangegeven met een grote K. Als er bv. staat de maat van het schuurtje is 10 K, dan is dat de koppenmaat keer tien.

Koppenmaat berekenen!

                                          

Een koppenlat en een lagenlat zijn niet moeilijk te maken. Het belangrijkste en het moeilijkste is de nauwkeurigheid bij het uitzetten van de maten op de lat. Een goede manier van 

het meten is daarbij het werken met doortelmaten. Hiermee wordt bedoelt dat je je rolmaat of duimstok op dezelfde plek laat liggen en elke keer de lagenmaat of koppenmaat erbij telt. Uiteindelijk kan je dan de lat inzagen, zodat ze altijd zichtbaar blijven en niet wegslijten.

Doortelmaten

        Afschrijven van lagenmaat m.b.v. meterpeil

 Als je gaat metselen is het belangrijk dat alle lagen met stenen waterpas liggen. Dit doe je door op één profiel de maat van 1 meter uit te meten, deze haal je met een lijnlaser over op de rest van de profielen. Vanuit deze maat kan je dan de lagenmaat afschrijven, en is alles op dezelfde hoogte afgetekend.

maak nu zelf een lagenlat 

         Nu weet iedereen :  

- hoe we een koppenmaat uitrekenen.

- hoe we een koppenmaat toepassen op een muurdam en muuropening.

- wat een lagenmaat is en hoe deze uitrekenen.

- de juiste notering bij een muurdam en muuropening te zetten.

- wat we bedoelen met doortelmaten. Belangrijk!

Zo niet, bekijk deze les dan opnieuw!

Geleerd: