signaalwoorden

BEGRIJPEND LEZEN

Lesdoel

Je herkent de signaalwoorden en weet dan welk tekstverband er komt.

SIGNAALWOORDEN

Op het examen Schrijven en ook Lezen en Luisteren, is het belangrijk dat je weet wat iemand bedoelt, bijvoorbeeld de schrijver, of de spreker. 

Dat weet je door de signaalwoorden. 

Je kunt jezelf ook duidelijker uitdrukken door signaalwoorden te gebruiken. 

3. TEKSTVERBANDEN

Zorgen ervoor dat woorden, zinnen en alinea's met elkaar samenhangen.

Hoe doen ze dat? 

Door signaalwoorden te gebruiken. 

SIGNAALWOORDEN

Aan een signaalwoord

zie je dus met welk tekstverband je te maken hebt. 

SIGNAALWOORDEN

Je begrijpt iemand beter door de signaalwoorden. 

→ Let er dus op als je er een tegenkomt in een zin!

→ Schrijven: vóór een signaalwoord staat een komma. Je neemt namelijk een 'adempauze'. 

              Op de volgende slide zie je veelvoorkomende verbanden

TEKSTVERBANDEN

Er zijn verschillende tekstverbanden met eigen signaalwoorden. Herken je ze?  

• de tegenstelling 
• [ ja, maar ]  
• de opsomming 
• [ ten eerste, ten tweede, ook, eerst ... dan ] 
• de toelichting 
• [ zo, bijvoorbeeld ] 
• de tijd en de volgorde daarin 
• [ gisteren, vervolgens, vroeger, nu, toen, daarna ]  

                                              

                               Op de volgende slides staan vier van de lastigste tekstverbanden 

a) VOORWAARDELIJK VERBAND

Een voorwaardelijk verband geeft aan onder welke voorwaarden iets gebeurt.

Signaalwoorden die daarbij horen:

- als - als ... dan - indien - tenzij - mits 

- wanneer 

- in het geval dat - mocht ... dan 

- onder de volgende voorwaarden - op voorwaarde dat

VOORBEELD voorwaardelijk verband

'Als ik vandaag mijn kamer opruim, (dan) mag ik mee.'

Om mee te mogen, moet ik eerst mijn kamer opruimen.

• Voorwaarde = kamer opruimen

b) REDENGEVEND VERBAND

Een redengevend verband geeft aan wáárom iemand iets doet of vindt. 

Signaalwoorden die daarbij horen: 

- want

- omdat

- daarom 

- dus

VOORBEELD redengevend verband

'Ik had een slecht cijfer voor de toets van Rekenen, want ik had er niet goed voor geleerd.'

• De reden van het slechte cijfer is dat ik niet geleerd heb voor de toets.

c) OORZAKELIJK VERBAND

Let op! 

Hier gaat het om een oorzaak waar je géén invloed op hebt.

Signaalwoorden die daarbij horen:

- doordat 

- dankzij 

- als gevolg van 

- dat komt door

VOORBEELD oorzakelijk verband

'Ik trek een korte broek aan, doordat het warm is.'

• De oorzaak van mijn kledingkeuze ligt buiten mij, want dat komt door het weer (en daar heb ik geen invloed op). 

d) CONCLUDEREND VERBAND 

Hierbij wordt een conclusie getrokken. 

Dat kan pas nadat je allerlei informatie hebt gekregen. 

(Als ik dit + dit + dit optel wat ik hier lees, denk ik dat dit het beste is.)

Signaalwoorden die bij een concluderend verband horen:

- dus 

- kortom 

- dat houdt in 

VOORBEELD concluderend verband

'Kortom, het is belangrijk om te oefenen.'  

Je komt tot deze conclusie op basis van het slechte cijfer op Rekenen. 

Hoe komt dat nou? Je kijkt naar de feiten en telt deze op: 

1. het feit dat je niet hebt geleerd voor de toets 
2. het feit dat je al helemaal niet hebt geoefend voor de toets
3. En misschien heb je niet opgelet in de les 
4. of je was vaker niet dan wel in de les.

EVALUATIE

→Wat vond je lastig?