Aardrijkskunde Afrika

• Aardrijkskunde
• Basisschool
• Groep 8

Afrika 

Doelen:

Je leert:

- Welke soorten landschappen je in Afrika tegenkomt.

- Welke dieren er in welke landschappen leven

- Welke landen er liggen in Afrika

Woestijn

Woestijn

- Sahara 

- Weinig neerslag

- Weinig begroeiing 

- Oase

De Sahara is een grote woestijn in het noorden van Afrika. De Sahara heeft een oppervlakte van zo'n 9 065 000 vierkante kilometer. Dat is meer dan 200 keer de oppervlakte van Nederland. De Sahara is dan ook de grootste zandwoestijn ter wereld. Op verschillende plaatsen in de woestijn komen oases voor, plaatsen waar drinkwater aan of nabij de oppervlakte komt.

Savanne

- Begroeiing

- Neerslag 500-1500 mm per jaar

- Leefgebied dieren

Een savanne is een warm gebied waar veel gras groeit en hier en daar een boom staat. Behalve gras groeien er ook andere, kruidachtige plantjes. Savannes komen voor in de tropen en in de subtropen. Op de savanne valt best wel veel regen: 500 tot 1500 millimeter per jaar. Om te vergelijken: in Nederland valt gemiddeld zo'n 690 tot 900 millimeter per jaar. Er zijn twee seizoenen op een savanne: een droog seizoen en een nat seizoen. De regen valt in het natte seizoen. Ondanks al die regen groeien er toch maar weinig planten en bomen op de savanne. Dat komt door de hitte. In de tropische of subtropische gebieden is het zo warm, dat er veel meer water verdampt.

Regenwoud

- Temperatuur 

- Veel neerslag

- Dichte begroeiing

Het tropisch regenwoud is een heel bijzonder bos. Het tropisch regenwoud zorgt namelijk voor de zuurstof die we inademen. Het tropisch regenwoud verdwijnt door bijvoorbeeld houtkap en vervuiling.

Er wonen heel veel verschillende planten en dier soorten in het regenwoud. Ongeveer de helft van alle planten en dieren die we kennen leven daar. 

De temperatuur zakt in een tropisch regenwoud nooit onder de 16 °C, en het is er gemiddeld 28-30 °C overdag, het hele jaar door.

Neerslag De jaarlijkse regenval in een tropisch regenwoud bedraagt meer dan 160 cm per jaar, waarbij er geen maandenlange perioden zonder regen mogen optreden. Indien dit laatste wel het geval is, maakt het regenwoud plaats voor een moessonwoud, met bomen die in de droge tijd hun bladeren verliezen. Bijna elke dag regent het hevig in het woud.

Stel.... jij bent een dier. Leef je dan het liefst in de woestijn, op de savanne of in het regenwoud?

Dieren op de savanne

- Big 5

- Reptielen

- Vogels

- Insecten

Nergens op de wereld zijn zoveel diersoorten te vinden als op de savanne. Dat komt omdat er genoeg eten te eten is voor alle dieren. Doordat er genoeg te eten is zijn dieren geen concurrenten van elkaar. Op de savanne vind je veel dieren zoals: Giraffes, antilopen, zebra's, gnoes, hyena's en wrattenzwijnen. De Big five is er ok te vinden dat zijn: de buffel, het luipaard, de leeuw, de neushoorn en de olifant. Op de savanne zijn ook reptielen, vogels en insecten te vinden zoals mestkevers en termieten. Een van de vogels die op de savanne leven is de struisvogel. De struisvogel is volledig aangepast aan zijn omgeving. Met zijn lange nek heeft hij een goed uitzicht over zijn omgeving. Als hij een vijand ziet aankomen begint hij te roepen zo waarschuwt hij andere dieren die in de buurt zijn. Met zijn lange en sterke poten kan een struisvogel heel hard rennen, hij kan een snelheid behalen van zeventig kilometer per uur.

Dieren in de woestijn

- Insecten en reptielen

- Knaagdieren

- Nachtdieren

De fennek wordt ook wel een woestijnvos genoemd en valt meteen op dankzij zijn grote oren. Deze gebruikt hij deels om goed te kunnen horen. De grote oorschelpen zorgen er namelijk voor dat hij de kleinste insecten in de verte op kan sporen. Tegelijkertijd zijn de oren goed doorbloed, met allemaal kleine bloedvaatjes. Dat zorgt ervoor dat de fennek hitte kwijt kan via zijn oren. Terwijl zijn dikke vacht hem warm houdt tijdens koude nachten, kan hij lekker afkoelen dankzij zijn oren.

De kameel is misschien wel een van de bekendste woestijndieren ter wereld. Hij heeft natuurlijk een grote bult op zijn rug, waar hij overtollig vet opslaat. Zo heeft hij altijd een voorraadje voedsel en water wanneer er weinig eten te vinden is in de woestijn. Daarnaast heeft hij dikke haren in zijn oren en grote wimpers. Deze zorgen ervoor dat er geen zand in zijn oren en ogen komt.

Dromedarissen en kamelen: Het meest bekende woestijndier is de kameel, die dagenlang zonder water door de kale woestijn kan reizen. De belangrijkste aanpassing van de kameel aan de woestijn is wel dat hij veel water kan opslaan in zijn maag. Een kameel kan tot wel 10 dagen zonder water. Als er genoeg voedsel is kunnen kamelen grote vetreserves opbouwen in hun bulten. Als de kamelen de reserves opmaken worden de bulten slap. De kameel heeft nog meer aanpassingen aan de woestijn: zijn voeten hebben maar twee tenen met daartussen huidplooien. Deze huidplooien helpen het gewicht van de kameel te verspreiden en ze voorkomen dat hij in het zachte zand wegzakt. Bij zandstormen kan een kameel of dromedaris ook zijn neusgaten afsluiten.

Gazellen Andere grotere dieren die we vaak zien in de woestijn zijn verschillende soorten gazellen en antilope. Antilope wonen meestal in rots- en bergachtige gebieden. Gazellen leven meer in vlak land ze leven zelfs in zandduinen. Tijdens de heetste uren van de dag zijn de dieren te vinden in alle schaduw die er maar te vinden is zelfs in gaten in de grond! Wanneer het koeler wordt, gaan ze op zoek naar eten , dat duurt vaak de hele nacht. Uit onderzoeken blijkt dat deze dieren al hun water uit planten halen, en hun hele leven doorbrengen zonder echt te drinken. Verder zien we in de woestijn heel veel insecten, slangen en andere reptielen, spinnen, schorpioenen, sprinkhanen, knaagdieren zoals eekhoorns, kangoeroeratten en springmuizen. Ook zijn er veel nachtdieren zoals veel soorten uilen, gekko’s, wangzakmuizen en woestijnvossen.

Dieren in het regenwoud

- Apen

- Vogels 

- Slangen

- Insecten

- Katachtige 

Jaguars: ze komen veel voor in de jungle van Amerika, het is het grootste roofdier van de jungle met andere katachtigen en krokodillen. Het is een gouden en gele vacht met enkele kleine roodachtige tot zwarte vlekken. Ze kunnen 130 kg wegen en 2, 30 meter. Het is een opportunistische carnivoor die zich voedt met zoogdieren, reptielen, insecten, vissen en ongewervelde dieren.

Cougars: katachtig tot twee meter en met een gewicht van 72 kg. Het voedt zich met insecten en grote hoefdieren.

Ocelot: katachtige vacht met vlekken en middelgrote grootte die tot 90 centimeter meet en 11 kg weegt. Het voedt zich met knaagdieren, apen of reptielen. Het is een van de dieren die met uitsterven worden bedreigd in Mexico.

Tiger: de grootste kat die er is. De tijger is een zeer snel dier met een gewicht van 300 kg en 380 centimeter.

Nijlkrokodil: het is een reptiel dat leeft in de jungle van Afrika. Het voedt zich met zoogdieren, vissen of andere reptielen. Bovenal vangt hij ze wanneer ze het drinken naderen.

Olifant: het zijn relatief middelgrote olifanten voor hun soort, tot twee en een halve meter. Er zijn een Afrikaanse olifant en Aziatische olifanten, zoals de Sumatraanse olifant, die in de jungle leven. De rest van de olifanten die groter zijn, leven in gebieden zoals de Afrikaanse savanne en niet in oerwouden.

Capibara's: zij zijn de grootste knaagdieren. Ze leven in packs en hebben een schemeractiviteit

Kaketoes: Er zijn maximaal 21 soorten kaketoes in de jungle. Het zijn heel kleurrijke vogels.

Andere dieren in het regenwoud zijn luipaarden, panters, maki's, miereneters, rotspythons, mamba's, tapirs, adelaars, ara's en talloze soorten papegaaien, struisvogels, chimpansees en andere apen.

Landen Afrika

Landen in Afrika

54 landen

Quiz 

Welke landschappen vind je in Afrika?

1. Woestijn, steppe, regenwoud
2. Savanne, bossen, regenwoud
3. Woestijn, savanne, regenwoud
4. Savanne, steppe, bossen

Kenmerken van de savanne zijn:

1. Veel neerslag, weinig begroeiing, hoge temperatuur
2. Regelmatig neerslag, grasvlakte met bomen
3. Weinig neerslag, grasvlakte met bomen, grote temperatuurverschillen
4. Veel neerslag, veel begroeiing, lage temperatuur

Waardoor groeien er veel planten en bomen in het regenwoud?

Woestijn

Savanne

Regenwoud

Kameel

Schorpioen

Giraf

Antilope

Toekan

Gorilla

Zebra