3.1 De wereld van de Grieken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

3.1 De wereld van de Grieken

Griekse invloed op onze cultuur?

Lesdoelen

• Je weet hoe in Griekenland stadstaten ontstonden.
• Je kunt de bestuursvormen monarchie, aristocratie en tirannie in bronnen herkennen.
• Je kunt verklaren waarom de Grieken contacten hadden met andere volken in het Middellandse Zeegebied.

De Tijd van Grieken en Romeinen

3000 v. Chr. -  500 n. Chr. 

We noemen deze periode ook wel de oudheid

Handel in Kyrene

Kun je Griekenland en Libië vinden?

Van dorp naar stadstaat

Stadstaat: Stad met omliggend platteland

• 1000 v Chr. kleine dorpjes op heuvels
  

• 900 v Chr. groei landbouw en dus specialisatie in ambachten
  

• Dorpen groeien uit tot steden
  

• Elke stadstaat had zijn eigen gebied, regels en bestuur.

• Stadstaat = Polis (meervoud: Poleis)
  

• Griekenland was geen geheel, maar bestond uit zelfstandige stadstaten.

• Er waren ontzettend veel van deze stadstaten
  

     Veel gebergten tussen deze stadstaten. 

• Toch een geheel want: zelfde taal, zelfde goden en zelfde feesten 

Het Oude Griekenland 

Bestuur van de stadstaat

• De meeste stadstaten waren een monarchie.

• Soms namen de raadgevers de macht over (Aristoi = rijken) als zij het niet eens waren met de koning.

Monarchie 

• \

• Koning en erfopvolging
• Alleenheerschappij
• Raad van aristoi (=besten) geven advies

Aristocratie

• regering van de 'besten'
  
• Kleine groep machthebbers
  
• bevoorrecht door afkomst en aanzien

Ongelijkheid en onvrede

Grote sociale verschillen, meeste mensen slaaf of boer ⮕ onvrede

Aristocraat probeert de macht alleen te krijgen door de boeren en slaven achter zich te verzamelen.

Tirannie: Bestuur door een alleenheerser.

Tirannie

• Alle macht bij een persoon
  

• Verkregen door anderen uit te schakelen (staatsgreep)
  

• Goede en slechte tirannen.

• Uit adellijke families

Handel en nederzettingen overzee

- Te weinig goede landbouwgrond

- kolonies overzee stichten

gevolgen:

- verspreiding Griekse cultuur, handel met andere culturen en ontstaan geldeconomie

kolonie

Een gebied dat is veroverd en wordt bestuurd door mensen uit een ander, vaak verafgelegen land.

Een Griekse wereld?

De handel en de kolonisatie verbonden mensen met verschillende culturen met elkaar.

Etrusken: hout

Egypte: olie en graan

Lydiërs: muntgeld

Feniciërs: schrift, lijkt op ons alfabet

Aan de slag

Maak de opdrachten bij de 3.1

3, 4, 6, 7 en 12

Hoe komt het dat er Griekse tempels te vinden zijn op Sicilie?

Een polis is:

1. Een stadstaat
2. Een Grieks dorp
3. Een stadstaat met het omliggende platteland
4. Glashelder.

Wanneer begonnen de Grieken kolonien te stichten

1. 800-400 v. Chr
2. 750-550 v. Chr.
3. 600-300 v. Chr.
4. 550-250 v. Chr.

Waarom stichtten de Grieken koloniën?

1. Ze hadden geen zin meer in Grieks eten
2. Ze wilden hun cultuur verspreiden
3. Ze werden in hun eigen land bedreigd
4. Opzoek naar betere landbouwgronden