3.2 van dorpje tot wereldrijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Het Romeinse Rijk

3.2. Van dorpje tot wereldrijk

Wat leer je?

•  Hoe groot het Romeinse Rijk was.
• Hoe mensen door het Rijk reisden.
• Waar de grenzen van het Rijk in Nederland liepen.
• Hoe het Rijk werd beschermd en verdedigd.

Rome had eerst een koning 

De Romeinse Republiek

(509 v. Chr. - 27 v. Chr.)

• Rome is eerst onderdeel van een koninkrijk
• De laatste koning wordt verdreven
• De Romeinen besluiten om Rome zélf te gaan besturen.

De Romeinse Republiek

De republiek wordt bestuurd door de senaat ('raad van ouderen'). Dit waren rijke Romeinen.

• Het volk kiest elk jaar 2 leiders: consuls

• Zij voerden de besluiten van de senaat uit.
  
  
• Dus geen democratie

Het Romeinse Rijk groeit!

• Wat begon als een kleine stad groeit in een paar eeuwen uit tot een enorm rijk.
• Legeraanvoerders, zoals Julius Caesar, veroveren grote delen van Europa.

• Op deze kaart zie je de veroveringen tussen 500 v. Chr. tot ongeveer 40 v. Chr.
  
• Goede wegen, een sterk leger en de limes zorgen voor veiligheid
• Limes? Ga ik straks uitleggen.

Alle wegen leiden naar Rome

In hun hele rijk leggen de Romeinen verharde wegen (via) aan. 

Hierdoor kan niet alleen het Romeinse leger snel in alle uithoeken van het rijk zijn, maar ook handel wordt hierdoor makkelijker.

En inderdaad: in die tijd, alle wegen leiden écht naar Rome!

Het Rijk bewaken

• Met volken uit de veroverde gebieden maakten ze afspraken. In ruil voor vrede mochten ze profiteren van de rijkdommen van het Romeinse rijk. 
• Ze konden hun goederen verkopen of een baan krijgen in het Romeinse leger.

Het Rijk bewaken

• De Romeinen legden in hun rijk veel wegen aan, omdat het leger zich snel moest kunnen verplaatsen.
• Langs de wegen kwamen wachttorens, het leger hield zo de wegen veilig.
• Ook de grenzen waren goed beveiligd. Vaak door hulptroepen.  

Julius Caesar

• Julius Caesar was een generaal
  
• Behaalde veel overwinningen.
• Zorgde goed voor zijn soldaten.
• Erg populair!
  

Julius Caesar wordt vermoord

44 v. Chr.

• Julius Caesar wordt steeds machtiger. 
• Tegenstanders denken dat Caesar zelfs koning wil worden: ze moeten hem tegenhouden!
• In de Senaat wordt Caesar door andere senatoren vermoord.

Limes

Na de dood van Ceasar veroveren de Romeinen de laatste gebieden van hun enorme rijk. Ze maakten vaak gebruik van natuurlijke grenzen zoals: zeeën, rivieren, bergen en woestijnen.

Maar als het nodig is bouwden ze een versterkte grens met wachttorens en forten. Zo'n grens heet limes. 

Romeinen in Nederland

• De grens van het Romeinse rijk, de limes, liep ook door Nederland.
•  De rivier de Rijn was een makkelijk te verdedigen, natuurlijke grens.
• Langs de grens bouwden de soldaten forten. Later groeiden deze uit tot steden. Nijmegen en Utrecht zijn daar een voorbeeld van.

De Romeinse Limes en belangrijke wegen

Romeinen in Nederland

• Door de komst van de Romeinen veranderde er veel. Van te voren waren er kleine dorpjes en boerderijen.
• De Romeinen bouwden steden, soms met badhuizen en villa's. 

Romeinen in Nederland

• De mensen ten noorden van de limes noemden de Romeinen Germanen. Romeinen en Germanen handelden vaak met elkaar.

Caesar Augustus

27 v. Chr. - 14 n. Chr.

• Burgeroorlogen in Rome
  
• Aangenomen zoon van Caesar: Augustus neemt wraak en zorgt voor rust en vrede.
• De senaat bedankt hem hiervoor en geeft de titel Augustus ('de verhevene') te geven. 
• Augustus wordt de eerste keizer van het Romeinse Rijk.

Wie heeft de macht in de Republiek Rome?

1. De senaat
2. De koning
3. De consuls
4. Het volk

Waarom waren de wegen belangrijk voor de Romeinen?

1. Zo kon het leger zich snel verplaatsen
2. Het was goed voor de handel
3. Anders konden mensen niet in Rome komen
4. Om indruk te maken op andere volken

Wat is de Romeinse limes?

1. Een Romeins fort
2. De grens van het Rijk
3. Een Romeinse wachttoren
4. De muur van de stad Rome

In veel boeken over de Romeinen wordt regelmatig gesproken over: Imperium Romanum.

Wat zou dit kunnen betekenen?

1. Romeinse Leiders
2. Romeinse Tijd
3. Romeinse Vrede
4. Romeinse Rijk