Romaans Gotiek

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

                   ROMAANS & GOTIEK

Op welke manieren werden aan de ongeletterde gelovigen de Bijbelverhalen duidelijk gemaakt?

Vanaf de elfde eeuw, het begin van het romaans in de architectuur, worden de kerken steeds groter. 

Wat is daarvan de reden geweest?

Er breekt een periode van rust en welvaart aan, waardoor de steden beginnen te groeien. Onder invloed van de Kerk maken veel mensen pelgrimstochten naar de heilige steden (o.a Rome, Santiago de Compostella). De toenemende bevolking en pelgrims hebben behoefte aan steeds grotere kerken. Bovendien waren de burgers trots op hun steden en een kathedraal was een statussymbool waarmee een stad zich onderscheidde.

Welke bewering hoort niet bij een bedevaart (pelgrimstocht)?

Bedevaart - Een reis naar een plaats waar een heilige of een bijzondere gebeurtenis wordt herdacht.

1. Met de bedevaart beoogde men een verdieping van het geloofsleven, de devotie, of een verdieping van de kennis van het geloof.
2. De bedevaart was de enige manier om rechtstreeks in de hemel te komen bij het laatste oordeel.
3. De bedevaart kon als straf worden opgelegd door een stadsbestuur aan misdadigers voor een vergrijp of misdaad.
4. De bedevaart kon een boetedoening zijn voor zonden. En je kon er een aflaat* mee verdienen. *kwijtschelding van een tijdelijke straf na de dood.

1

4

Apsis

koor

kooromgang

straalkapellen

viering/kruising

dwarsschip/transept

middenschip

zijbeuk

narthex

Wat is de functie van het
kooromgang met
straalkappelen?

Welke uitspraak hoort niet bij een relikwie en reliekhouder?

1. Behalve de eigen parochianen kwamen er ook veel gelovigen uit de omgeving om een volle aflaat te verdienen. Die toeloop van buiten leverde de parochie extra inkomsten op.
2. In een reliekhouder bevinden overblijfselen van een heilige of van een voorwerp dat met Christus of met een heilige in aanraking is geweest.
3. In een reliekhouder bevindt zich de ziel van een heilige. De ziel van een heilige staat voor het 'goed' en kan het kwaad bij een mens verdrijven.
4. Een relikwie is in het bijzonder een stukje van de kleding of van het gebeente.

ROMAANS

GOTIEK

GEWELFBOUW

DUNNERE MUREN

DIKKE MUREN

SPITSBOGEN

RONDBOGEN

GROTE VENSTERS

KLEINE VENSTERS

KRUISRIBGEWELF

SKELETBOUW

TONGEWELF

HORIZONTAAL GEBOUWD

VERTICAAL GEBOUWD

STEUNBEREN

PINAKEL

LUCHTBOGEN

GESLOTEN, LOMP, LOG

OPEN EN SIERLIJK

Hoe heet deze boog

Hoe heet deze boog die vaak in de
Romeinse, Romaanse en Renaissance
bouwkunst werd toegepast?

steunbeer, een gemetselde muurverzwaring om de zijwaartse druk van de kap en eventuele gewelven op te vangen

kruisribgewelf, een gewelf waarbij de kruising van de tongewelven met ribben zijn gemaakt. De ribben hebben een dragende functie.

lichtbeuk, door deze rij vensters valt het licht, dat het schip verlicht

triforium, de smalle gang die onderlangs de vensters van de lichtbeuk loopt / een arcade waarachter zich een loopruimte bevindt

arcade, een reeks van achtereenvolgende bogen die rusten op kolommen

luchtboog, een boog tussen muren en steunbeer om de horizontale krachten over te brengen

kapiteel, bekroning van een pijler

basement, voet van een zuil 

pijler, een steunpilaar

pinakel, spits toelopende, slanke, torenvormige bekroning, vooral bij de steunberen van luchtbogen dient de pinakel ter verzwaring (meer massa betekent beter steunen)