Blok 3 Germanen, Vikingen en Monniken

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Blok 3: Germanen, Vikingen en Monniken

www.zapp.nl

Verdeling

Keizer Constantijn: Christelijk en sticht nieuwe hoofdstad

Constantinopel

Oost en west verdeeld

Oosten rijk, Westen komt in verval

De Hunnen

De hunnen

• Kwamen uit Azië
• Door klimaatverandering moesten ze op zoek een nieuwe woonplek
• Trokken naar Europa, gewelddadige tochten
• Kettingreactie aan verhuizingen

Romeins verval

Germaanse stammen trokken door het rijk

Rome aantal keren geplunderd

Keizers wisselde elkaar snel af

Germaanse keizer: Odoaker

500: Val West Romeinse Rijk

Gevolgen

• Romeinse legers trokken weg
• Mensen trokken naar het platteland
• Opkomst vele koninkrijken en staatjes
• Europa werd onveiliger
• Wegen raakte in verval
• Handel kwam stil te liggen

Welkom in de Middeleeuwen

Standen

samenleving

1. Adel
2. Geestelijkheid
3. Boeren

Leven op een landgoed

Alles was eigendom van de heer

Boeren werkten op het landgoed in ruil voor bescherming

Deel van de oogst afstaan aan de heer

Boeren waren onderdeel van het landgoed: Horigen

Klusjes voor de heer: Herendiensten

Aan de slag

Maken opdracht: 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 

Blok 3: Germanen, Vikingen en Monniken

Les 2

Planning

Introductie

Uitleg christendom in de Middeleeuwen

Zelfstandig werken

Afsluiting

392: Christendom Staatsgodsdienst

De machtige kerk

Kerk had veel invloed

Geestelijken konden lezen en schrijven

Tiende aan de kerk betalen

Gaven koningen advies

Voerde strijd tegen heidenen (niet christenen)

Bekering van Clovis

Christendom

• Franken werden belangrijke bondgenoot van de kerk
• Veel kloosters gebouwd
• Christendom promoten

Klooster

• Gebouwen en land eigendom van de kerk
• Monniken trokken zich terug uit de samenleving
• Werken, bidden en slapen
• Monnikenwerk
• Bekostigd door adel en boeren

Aan de slag

Maken opdracht: 10, 11, 12, 14, 15

Eerst 10 minuten in stilte

Daarna samenwerken

Blok 3: Germanen, Vikingen en Monniken

Les 3

Planning

Introductie

Uitleg drieslagstelsel en vikingen

Zelfstandig werken

Afsluiting

Klimaat veranderd (10e eeuw)

• Temperatuur stijgt
• Vruchtbare grond
• Meer voedsel verbouwd
• Bevolking groeit

Waarom groeit de bevolking wanneer het klimaat beter wordt?

Wat is ontginnen?

Vernieuwingen

IJzeren ploeg

Paarden als trekdier

Drieslagstelsel

Drieslagstelsel

Grond indelen in vakken

Zomergraan (Gerst of rogge)

Wintergraan (Tarwe of spelt)

Braak: werd dan gebruik als weiland voor vee (natuurlijke mest)

Goed voor vruchtbaarheid grond, variatie in eetpatroon en verkleinde kans op misoogsten

Rooftochten

Bang voor Vikingen

Angst voor Vikingen was groot

Plunderde dorpen en steden

Maar werden ook omgekocht om gebieden te beschermen

Ontdekte nieuwe gebieden zoals Groenland en Noord Amerika

Handel begon weer langzaam op te leven

Teken uit het rune schrift

Noorse mythologie

Aan de slag

Maken opdracht: 16, 17, 18, 19, 20, 22

Eerst 10 minuten in stilte, daarna samenwerken

Ben je klaar? Opdrachten nakijken en aftekenen

Stof doornemen/Keuzemenu/Oud Nederlands handschrift ontcijferen