5H SA 3.4 Landdegradatie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Landdegradatie

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Landdegradatie

Landdegradatie is...

Het veranderen van het landschap waardoor de grond minder goed bruikbaar wordt. 

Hoe komt landdegradatie?

Door mens of natuur

Voorbeelden van landdegradatie zijn...

Verwoestijning, verzilting, bodemerosie

Landdegradatie is...

Landegradatie is...

Verlies van de kwaliteit van de bodem

Oorzaken: overbeweiding, te intensief gebruik, ontbossing
Gevolg: biologische en economische productiecapaciteit gaat verloren
VN: 40 % van wereldwijde land is verloren gegaan

Wat zijn de verschillende vormen van landdegradatie die je op de foto's ziet? 

Ontbossing

Overbeweiding

Bodemuitputting

Bodemerosie

Verwoestijning

Verzilting

Landschappen veranderen

benoem: oorzaak en gevolg

Ecosystemen zijn dynamische systemen

geofactoren

Als 1 geofactoren verandert, 

kan dat tot veranderingen leiden in de rest!

Ook in negatieve zin... 

Landdegradatie oorzaak/gevolg

Vormen van:

- (versnelde) bodemerosie

- verzilting

- verwoestijning

Oorzaken door:

- overbeweiding

- ontbossing

- irrigatie / drainage

- klimaatverandering

01:06

Wat promoot het filmpje?

1. accepteer landverlies en voorkom verder verlies
2. pak klimaatverandering aan
3. nieuwe landbouwmethoden zijn beter dan oude
4. bescherm en herstel het land

Bodemerosie:
wat ging hier fout?

Hoe kan bodemerosie worden voorkomen?

1. Door het verhogen van de neerslagintensiteit.
2. Door het aanleggen van terrassen, het behouden van vegetatie, het gebruik van bodembedekkers en het verminderen van intensieve landbouwpraktijken.
3. Door het verwijderen van alle planten en bomen.
4. Door het verhogen van de grondwaterstand.

Wat is het verschil tussen bodemerosie en algemene erosie door water, ijs of wind?

1. Bodemerosie richt zich specifiek op het verlies van vruchtbare bodem voor planten.
2. Bodemerosie treedt alleen op in koude klimaten, terwijl algemene erosie door water, ijs of wind overal kan voorkomen.
3. Bodemerosie heeft geen invloed op de vruchtbaarheid van de bodem.
4. Bodemerosie wordt veroorzaakt door wind, terwijl algemene erosie door water wordt veroorzaakt.

Wat zijn de oorzaken van (versnelde) bodemerosie?

1. Zware regenval
2. Intensieve landbouw
3. Natuurlijke processen
4. Ontbossing

Landdegradatie - wat helpt?

Meer water toevoegen?

Nee - meer water toevoegen betekent ook meer zout toevoegen. Het water verdampt, het zout blijft achter. 

Drainage = afvoerbuizen?

Ja, als je water afvoert, spoelen de overtollige zoute mee. Doen dus!

Voorbeelden van landdegradatie zijn...

Verwoestijning, verzilting, bodemerosie

Stuur een foto die een goed voorbeeld van duurzaam landgebruik laat zien.

Wat is ruimtelijke afwenteling?

1. Het behouden van natuurlijke ecosystemen
2. Het verminderen van landbouwproductie
3. Het verplaatsen van negatieve effecten van landgebruik naar andere gebieden
4. Het duurzaam gebruik maken van land

Wat is duurzaam landgebruik?

1. Het uitputten van land zonder rekening te houden met toekomstige generaties
2. Het ongecontroleerd gebruik maken van land
3. Het negeren van de impact van landgebruik op andere delen van de wereld
4. Het verstandig gebruik maken van land met respect voor de toekomst

Hoe werkt verzilting?

• Water komt op de bodem en zakt er in weg
• Zouten lossen op in het bodem- en grondwater
• Het water verdampt
• Zout blijft achter op de bodem en vormt daar een laagje

Landdegradatie

Landdegradatie door verkeerde irrigatie

Aralmeer in Kazachstan en Oezbekistan

3 Irrigatievormen

Wat gebeurt er bij teveel waterverdamping?

1. Verdroging
2. Luchtvervuiling
3. Bodemerosie
4. Verzilting

Wat gebeurt er als de grondwaterspiegel stijgt?

1. Verzilting
2. Verdroging
3. Bodemerosie
4. Luchtvervuiling

Wat kan overvloedig watergebruik veroorzaken?

1. Verdroging
2. Verzilting
3. Bodemerosie
4. Luchtvervuiling

Landdegradatie in kaart

Welke gebieden zijn niet kwetsbaar voor landdegradatie?

1. Stedelijke gebieden
2. Droge en bergachtige gebieden
3. Bosrijke gebieden
4. Natte en vlakke gebieden

Welke gebieden zijn het meest kwetsbaar voor landdegradatie?

1. Natte en vlakke gebieden
2. Stedelijke gebieden
3. Bosrijke gebieden
4. Droge en bergachtige gebieden met teveel mensen

Landdegradatie

                                  Gevolg:

                             

                                 Oorzaak:

Bodemerosie

Verzilting

Verwoestijning

De beste vorm van irrigatie is:

1. sproeien
2. met kanalen
3. druppels bij de plant
4. zoveel mogelijk water gebruiken

Oefenvraag examen 2016. Leg uit dat verwoestijning vaak leidt tot bodemerosie. Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten.

Oefenvraag examen 2016. Welk werelddeel heeft het meest te lijden onder landegradatie? Noem twee factoren die hieraan bijdragen. (Examen 2023, tijdvak 1, vraag 2).

Afzwaaier:

Waar komt landdegradatie door stromend water veel voor?

Landdegradatie door stromend water

Wat zijn de gevolgen van landdegradatie?

1. Toename van de vegetatie, verbetering van de waterkwaliteit, afname van erosie
2. Versterking van de voedselproductie, toename van het grondwaterpeil, herbebossing
3. Verhoging van de CO2-uitstoot, overstromingen, bodemverrijking
4. Verlies van biodiversiteit, vermindering van landbouwopbrengsten, verwoestijning

Afsluitende foto

Wat zie je?

Waar komt het voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Oplossingen voor verwoestijning?

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃

Je maakt één tekening waarin het onderstaande zichtbaar is

Niveau 1: Teken oorzaken en gevolgen van bodemerosie

Niveau 2: Teken oorzaken en gevolgen van verzilting

Niveau 3: Teken oorzaken en gevolgen van verwoestijning