Koude oorlog in Azie (1949 - 1975)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Kenmerkende aspecten tijdvak Televisie en computer:

• De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van de wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.
• De dekolonisatie die een einde maakte aan de westerse hegemonie in de wereld.
• De eenwording van Europa.
• De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren '60 van de 20e eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen
• De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen.

Spanningshaarden tijdens de Koude Oorlog:

1. Berlijnse Blokkade / Luchtbrug (1948/49)

2. Koraanse Oorlog (1950 - 1953)

3. Vietnam-oorlog (1945 - 1973)

4. Hongaarse Opstand (1956)

5. Bouw van de Berlijnse Muur (1961)

6. Cuba-Crisis (1962)

7. Val van de Berlijnse Muur (1989) gevolgd door:

     Eenwording van Dld en val communistische regimes in Europa.

Oorlog in de koloniën:

• Japan wilde groot rijk in Azië (macht, anti-
  

    Westers en grondstoffen)

• 1931: Mantsjoerije / vanaf 1937 Chinese kuststreek
• 1941: Pearl Harbor (7 december)
• 1942: Nederlands-Indië (10 januari - 8 maart: capitulatie)

gevolgen Japanse bezetting:

- Japanse tijd en jaartelling ingevoerd

- Nederlandse scholen gesloten

- Verbod op Nederlands

- Nederlanders in interneringskampen, dwangarbeid.

- grondstoffen voor Japan

Soekarno (nationalistische leider) koos voor samenwerking 

Vietnam

• onderdeel Frans-Indochina
• door Japan bezet (1940)
• Fransen collaboreren
• Vietminh (olv Ho Chi Minh) begint een guerillaoorlog, '42
• atoombommen (aug '45): overgave Japan

Gevolgen Koude Oorlog in Azië: 

Dekolonisatie biedt mogelijkheden voor het uitbreiden van de eigen invloedsfeer...

Zowel SU als VS tegen kolonisatie, maar:

- in Nederlands-Indië kiezen de VS voor Soekarno (want: anti-communistisch)

- in Vietnam kiezen de VS voor de Fransen en tegen Ho Chi Minh (want: communistisch)

Situatie in Vietnam na WO II:

• Ho Chi Minh heeft Vietnam onafhankelijk verklaard in 1945
  
• Fransen willen gezag herstellen in kolonie Indochina 
• Amerika steunt Frankrijk, vooral na 1949 (China onder Mao)
• Amerika richt ZOAVO op.
• 1954: slag bij Dien Bien Phoe: definitieve nederlaag Fransen!!!
• Conferentie van Genève

Conferentie van Genève:

Uitkomsten:

•     tijdelijke verdeling Vietnam: noorden comm, zuiden kap.
•    invoer van wapens/troepenversterkingen werden verboden
•    Zuiden mocht geen lid worden van Zoavo.
•    Na twee jaar vrije verkiezingen.
• ...VS weigerde akkoord te gaan...

Escalatie van de oorlog:

• verkiezingen niet gehouden, Vietnam bleef een verdeeld land
• Amerika schoof Diem naar voren als president van Zuiden V.S. financieren opbouw leger en sturen 'adviseurs'
• Zuid-Vietnam lid van de Zoavo (1956)
• Diem ontwikkelt zich tot dictator:

Diem:

• katholiek, steunde grootgrondbezit, anti-abortus
• anti-communistisch, pro-Westers, anti-Frans
• hard optreden tegen onderwereld/ boeddhisme/ confusianisme
• oppositie verboden, ' zuiveringsacties'
• desastreuse landbouwhervormingen (boeren land ontnomen)
• later: ' agrovilles'

 

Verzet tegen Diem:

• Nationaal Bevrijdingsfront (1960)
• boeren uit het zuiden/militairen uit het Noorden
• guerillastrijd, sabotage aanvoerlijnen en opslagplaatsen
• Boeddhisten: zelfverbrandingen

reactie Amerikanen:

• toenemende betrokkenheid 'adviseurs' (dominotheorie)
• 'Special Forces' (anti-guerillatechniek)
• 'Programma van de strategische dorpen'

uiteindelijk wordt Diem vermoord (1963)

Beslissende escalatie:     

     * president Johnson

      * Tonkin-incident, 1964

       * Tonkin-resolutie

Gevolgen Tonkin-incident

• President Johnson krijgt volmacht voor oorlog
• VS troepen naar Vietnam
• toenemende stroom vluchtelingen
• toenemend verzet als gevolg van ernstige berichtgeving, beelden en uitblijvend resultaat.

LBJ!

How many kids 

did you kill today?

1968: Johnson niet herkiesbaar

0

Steeds meer protesten tegen de oorlog

• Er reizen veel journalisten mee met de soldaten
  

• De oorlog is vanuit de huiskamer te volgen op televisie en in de kranten
  

• Niet alleen de Vietnamezen, maar ook de eigen soldaten begaan vreselijke oorlogsmisdaden
  

• De frustraties van de soldaten zijn duidelijk te zien: "Wat doen we daar?!"

• Vergeet dit ook niet: de meeste protesten zijn in Amerika zelf, maar ook in Nederland wordt tegen de oorlog geprotesteerd.
  

Nixon president (1968)

• bezoekt China (1972)
• 'Driehoeksdiplomatie' 
• onderhandelingen met SU en China 
• (geheime) onderhandelingen opgestart in Parijs (Kissinger - Le Duc Tho)
• Na uitzichtloze strijd en moeizame onderhandelingen:
• Nixon: 'End the war with honour' =
• Vietnamisering: geef de oorlog terug aan de Vietnamezen. Amerikaanse terugtrekking + bewapenen Zuid-Vietnamese leger

zeer anti-communistisch maar:

Verdrag van Geneve 1954:

• tijdelijke verdeling Vietnam: noorden comm, zuiden kap.
• invoer van wapens/ troepen/ versterkingen werden verboden
•  Zuiden mocht geen lid worden van Zoavo.
•  Na twee jaar vrije verkiezingen.

• ...VS weigerde akkoord te gaan...

Akkoorden van Parijs 1973:

• De Vietminh trekt zich terug naar het noorden
• de VS trekken zich terug uit Zuid Vietnam
• Binnen twee jaar vrije verkiezingen.

• ...in 1975 neemt Ho Chi Minh Zuid Vietnam in.

Gevolgen van de Vietnamoorlog in de VS

• Het Amerikaanse zelfvertrouwen heeft een enorme dreun gehad

• Veel Vietnamveteranen posttraumatische stress-stoornis; geen erkenning

• VS voortaan terughoudend in houding als 'internationale politieagent'

Vietnam-oorlog: onderdeel van de Trumandoctrine?

Een kort overzicht, beginnend met een protestsong van Billy Joël

0

0