herhalen Keynesiaans model

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

 Het Keynesiaans model

Keynesiaans model: 

*vraagmodel, 

*korte termijn, 

*productiecapaciteit staat vast,

*EV bepaalt de economische veranderingen

 Het Keynesiaans model

Kernwoorden:

- Bestedingen / bestedingsevenwicht

- Multiplier

- Inverdien- en uitverdieneffecten

Bestedingen

Uit de kringloop volgt de volgende macro-economische identiteit: Y = C + I + O + E – M.

Oftewel, inkomen is gelijk aan bestedingen (EV).

In het model gaan we uit van een 

gesloten economie, dus: 

Y = EV = C + I + O

Als dit geldt, is er sprake van evenwicht.

Consumptiefunctie

De consumptie bestaat uit twee delen:

• Autonome consumptie: consumptie die onafhankelijk is van het inkomen en er dus altijd is. Dit is C0.(bv 20)
  
• Consumptie die afhankelijk is van het besteedbaar inkomen. Dit is het inkomen min de belasting: Y – B. Dit besteedbaar inkomen wordt niet helemaal besteed aan consumptie, want gedeelte wordt gespaard
  
• Welke gedeelte van het besteedbaar inkomen wordt besteed, hangt af van de coëfficiënt c (marginale consumptiequote). Als je bijvoorbeeld 80% van je inkomen consumeert, is c = 0,8.
  
• Consumptiefunctie wordt dan  C = 0,8(Y-B) + 20
  

Spaarfunctie

De spaarquote geeft aan hoeveel van een inkomen(stijging) er gespaard wordt. 

Hoe meer er van (extra) inkomen geconsumeerd wordt, des te hoger c en dus des te minder er gespaard wordt. 

Dit leidt tot een lagere spaarquote: 

100% - consumptiequote.

Spaarfunctie  alles wat niet geconsumeerd wordt, wordt gespaard als:

C = 0,8Y + 20 dan is

S = 0,2 Y -20

0,2 = s is de marginale spaarquote

Belastingfunctie

Gezinnen moeten eerst belasting betalen, restant kan geconsumeerd/gespaard worden

B = bY + Bo

b = marginale belasting quote

Bo = autonome belasting (die je altijd betaald, bv BTW)

C= c(Y-B) + Co

Overheidsbestedingen en investeringen

We gaan er in het model vanuit dat de overheidsbestedingen (O) en de investeringen (I) autonoom zijn, dus niet afhangen van het inkomen.

Bestedingen = Effectieve vraag

Uit bovenstaande volgt de bestedingsfunctie: 

EV = C+I+O

EV =c(Y – B) + C0 + I0 + O0

Bestedingsevenwicht

Er is sprake van evenwicht op de goederenmarkt als de bestedingen gelijk zijn aan het inkomen, dus Y = EV.

De economie komt altijd 

terug in het evenwicht (Y*).

 Stel dat de economie rechts zit van het evenwicht. Er is dan sprake van een negatieve output gap (Y < Y*). De bestedingen (EV) zijn lager dan het potentiële inkomen (laagconjunctuur). Bedrijven blijven met voorraden zitten en verlagen de productie, waardoor 

het inkomen daalt (bijvoorbeeld: 

productie daalt, minder werknemers 

nodig, werkloosheid stijgt, inkomen 

consumenten daalt, waardoor 

nationaal inkomen (Y) daalt).

EV is dan te klein om alle werknemers aan 

het werk te zetten dus 

conjuncturele werkloosheid

Evenwicht op de kapitaalmarkt

In dit model betekent evenwicht op de goederenmarkt ook evenwicht op de kapitaalmarkt. 

Aangezien geldt: 

Y = C + B + S 

en 

Y = C + I + O, 

geldt ook (I – S) = (B – O)

Alles wat de particulieren sector ‘overhoudt’ 

(spaarsaldo particuliere sector), 

wordt gebruikt door de overheid om het

overheidstekort aan te vullen. 

Multiplier

Als autonome bestedingen of de belastingen stijgen of dalen, heeft dit gevolgen voor de bestedingen (EV) en dus voor het evenwicht op de goederenmarkt. 

Het effect op het inkomen (Y*) is echter groter dan de oorspronkelijke stijging of daling van C0, I0, O0 of B. 

Dit komt door de multiplier: 

Hoe hoger de consumptiequote, 

des te steiler de EV-lijn 

en des te groter het 

effect van een stijging 

van de autonome 

bestedingen op het 

inkomen.

Inverdieneffecten en uitverdieneffecten

Als de overheidsbestedingen of de belastingen stijgen of dalen, zullen de effecten hiervan op de overheidsfinanciën minder groot zijn dan de oorspronkelijke verandering van de overheidsbestedingen of de belastingen.

Inverdieneffecten

Inverdieneffecten ontstaan bij stijgende overheidsbestedingen of dalende belastingen.

Stel dat overheid haar bestedingen verhoogt. Hierdoor neemt EV en dus inkomen (Y) toe en hierover moet belasting worden betaald. Door een stijging van het inkomen, zal de consumptie stijgen. Hierdoor stijgt EV en Y weer en zal er opnieuw extra belasting binnenkomen.

Een gedeelte van de extra overheidsbestedingen komt dus terug in de vorm van hogere belastingontvangsten.

Voorbeeld:

Dus, er is dan bijvoorbeeld een inverdieneffect van (2 + 0,5 + ...) bijvoorbeeld 3 miljard door een extra overheidsbesteding van 10 miljard.

Uitverdieneffecten

Uitverdieneffecten ontstaan bij dalende overheidsbestedingen of stijgende belastingen.

Stel dat overheid haar belastingen verhoogt. Hierdoor neemt de consumptie en dus EV en dus inkomen (Y) af en dalen de belastingontvangsten.

toepassing

Met behulp van het Keynesiaanse model (rekenkundig en grafisch) kunnen we tenslotte analyseren hoe het inkomen verandert als één van de exogene variabelen verandert:

* verandering van de marginale consumptiequote, 

* toename van de autonome investeringen of autonome consumptie (via toegenomen consumenten- en producentenvertrouwen) 

* een verlaging van de belastingen dan wel een verhoging van de overheidsbestedingen (begrotingsbeleid)

multipliers afleiden = oplossingsvergelijking