Les Economie .... :7.3 Burgers, bedrijven en de overheid

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3

Economie 

3 VMBO-K

7.3 Burgers, bedrijven en de overheid

Lesdoelen 7.3

- Wat is het verschil tussen collectieve- en de particuliere sector?

- Hoe plant een gemeente zijn inkomsten en uitgaven?

- Wat is privatisering?

Collectieve goederen

Voorzieningen die de overheid geheel of gedeeltelijk betaald, waar jij, als burger, gebruik van mag maken. 

Redenen: 

- voor sommige kun je niet iedereen apart laten betalen: Dijken.

- overheid wil zelf kwaliteit bewaken.

- overheid wil voorzieningen betaalbaar houden. 

- VB: straatverlichting & politie 

Collectieve en particuliere sector

collectieve sector

• overheid en sociale zekerheidinstellingen
  
• iedereen kan er gebruik van maken
  

particuliere sector

• bedrijven
  
• willen verkopen om winst te maken
  

Inkomsten voor Gemeenten

- Groot deel krijgt de gemeente vanuit de overheid.

- Gemeentelijke belastingen.

VB gemeentelijke belastingen:

- Onroerendezaakbelasting (belasting voor je huis)

- Afvalstoffenheffing

- Rioolrechten

- Aanschaf nieuwe ID-kaart, paspoort of bouwvergunning (Leges)

Gemeente geld tekort?

Drie opties mogelijk:

- Inkomsten laten toenemen --> tarieven van belastingen en andere heffingen verhogen.

- Bezuinigen op de uitgaven.

- Geld lenen. 

Privatiseren

Activiteiten van de collectieve sector naar de particuliere sector.

Voordelen:
Minder kosten en organisatie voor de overheid.
Prijzen kunnen lager worden door marktwerking.

Nadelen:
Overheid verliest inspraak.
Sommige activiteiten kunnen ophouden met bestaan.

Waarom privatiseert de overheid sommige activiteiten?

1. Omdat ze dan minder te hoeven regelen.
2. Omdat het niet haalbaar is om de activiteit in overheidshanden te houden.
3. Omdat ze dan hopen dat de consumentenprijzen omlaag gaan.
4. Alledrie de antwoorden zijn goed.

In welke sector vind je alle bedrijven terug?

1. Particuliere sector
2. Primaire sector
3. Collectieve sector
4. Secundaire sector

Wat zijn kenmerken van collectieve voorzieningen?

1. De particuliere sector betaalt de voorzieningen.
2. De overheid betaalt de voorzieningen.

Wanneer de overheid taken uitbesteedt of overdraagt aan particuliere bedrijven, noem je dit

1. particuleren
2. privatiseren
3. ex-overheid
4. bedrijfsleven

Waarop zit geen accijns?

1. Alcohol
2. Brandstof
3. Tabak
4. Voedsel

Collectieve sector 

Collectieve sector

Particuliere sector 

Aan de slag!

7.3

Wat heb je geleerd?

Wat is het verschil tussen collectieve- en de particuliere sector?

Hoe plant een gemeente zijn inkomsten en uitgaven?

Door wie worden collectieve goederen geleverd?

1. bedrijven
2. particulieren
3. overheid
4. buitenland

Wat is privatisering?

extra uitleg

Taken van de overheid

• zorgen voor veiligheid (politie en leger)
• gezondheidszorg (ziekenhuizen)
• sociale zekerheid (uitkeringen)
• zorgen voor volkshuisvesting (wonen)
• zorgen voor onderwijs

Wat heb je geleerd?

Geef hier aan wat je geleerd hebt deze les.

Wat heb je nog niet goed begrepen en waar wil je graag nog uitleg over?

Meneer Richard!

extra uitleg