BECO v5 afschrijvingen

• Bedrijfseconomie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Wat hebben we vorige lessen gezien?

• Kosten en uitgaven zijn niet hetzelfde!
• Bij kosten is er altijd sprake van een bedrag dat wordt toegerekend aan een periode. Het geld hoeft niet daadwerkelijk te zijn uitgegeven.
• Bij uitgaven wordt er ook daadwerkelijk op het moment geld besteed. Er is altijd sprake van een actie op een tijdstip.

Ik betaal vandaag de verzekeringspremie voor volgend jaar. Er is vandaag sprake van ....

1. Inkomsten
2. Kosten
3. Opbrengsten
4. Uitgaven

Ik huur een winkelpand voor € 2.400 per kwartaal. Bereken de kosten per maand.

1. € 400
2. € 600
3. € 800
4. € 1.200

Tot zover de herhaling

Wat kun je na deze les?

Je kunt de afschrijvingskosten berekenen.

Je kunt werken met de boekwaarde van een vaste activa.

Je hebt vast wel eens een nieuwe telefoon gekocht.

Als ik vandaag een nieuwe Apple iPhone 13 Pro zou kopen, dan betaal ik daar zo'n € 1.159 voor. Als ik deze vandaag koop en drie jaar gebruik en dan zou willen verkopen, zou ik er dan nog steeds € 1.159 voor krijgen?

Waarschijnlijk niet!

Ik krijg er dan misschien nog € 600 voor. De iPhone is dus minder waard geworden!

Hoe komt dat?

Waardoor wordt die iPhone minder waard?

Bijvoorbeeld door slijtage en verouderde technologie

We hebben dus aan het begin een grote uitgave gedaan voor deze iPhone, maar langzaam wordt deze minder waard. Na een paar jaar is die iPhone veel minder waard dat de aanschafprijs. 

Bij de vaste activa van een bedrijf werkt het net zo:

Bij vaste activa heb je te maken met een grote eenmalige uitgave bij de aanschaf. Slijtage van de vaste activa leidt tot een waardedaling. Met deze waardedaling

moet je rekening houden en dat noemen we afschrijven. De eenmalige uitgave wordt kostentechnisch uitgesmeerd over de tijd in de vorm van afschrijvingskosten over de levensduur (= tijd dat het de bezitting meegaat) van de activa.

Ik koop vandaag een iPhone 13 Pro. Wanneer heb ik uitgaven en wanneer heb ik kosten?

1. Als je de iPhone aanschaft, heb je kosten en je hebt uitgaven gedurende de levensduur.
2. Als je de iPhone aanschaft, heb je kosten en uitgaven. Gedurende de levensduur heb je geen uitgaven en kosten.
3. Als je de iPhone aanschaft, heb je uitgaven en je hebt kosten gedurende de levensduur.
4. Als je de iPhone aanschaft heb je geen kosten en uitgaven. Die heb je pas als de iPhone helemaal versleten is.

Nog even terug naar die iPhone

Na 3 jaar heeft die zijn beste tijd wel gehad. Daarna werkt die iPhone nog wel: het is nog niet echt versleten. Maar hij is traag en je ontvangt de laatste updates niet meer. 

We zeggen ook wel dat de economische levensduur van een iPhone zo'n drie jaar is. De technische levensduur (de periode dat een product functioneert, totdat deze versleten is) is vaak veel langer. 

Economische levensduur

De periode waarover wordt afgeschreven noemen we de economische levensduur: de periode dat het gebruik van de vaste activa economisch verantwoord is, daarna worden de

kosten (bijv. onderhoud) te hoog.

Afschrijvingskosten bepaal je over de economische levensduur (niet de technische!!!)

Ik heb een laptop aangeschaft. Op zich kan ik daar wel 8 jaar mee doen. Maar na 5 vijf jaar heeft 'ie z'n beste tijd wel gehad en kan ik beter een nieuwe kopen. Wat is de economische levensduur? En de technische levensduur?

1. Economische: 5 jaar Technische: 8 jaar
2. Economische: 5 jaar Technische: 5 jaar
3. Economische: 8 jaar Technische: 5 jaar
4. Economische: 8 jaar Technische: 8 jaar

Over welk bedrag bereken ik de afschrijvingskosten?

Ik bereken de afschrijvingskosten over de aanschafwaarde minus de restwaarde en sloopkosten.

Nog een beetje vaag? Geeft niks! In de komende slides wordt het uitgelegd.

Aanschafwaarde

Aanschafwaarde = aanschafprijs + installatiekosten

Voorbeeld: ik koop een nieuwe airco voor in mijn winkelpand. De airco op zich kost € 10.000, maar dan hangt 'ie nog niet en werkt het niet. Voor € 500 wordt de airco geïnstalleerd bij mij in de winkel. 

De aanschafprijs is die € 10.000, de aanschafwaarde is dus € 10.000 + € 500 = € 10.500

Let op! Uitgaven zijn incl. BTW, maar kosten zijn excl. BTW. De aanschafwaarde die gebruikt om de afschrijvingskosten te berekenen, is dus ook excl. BTW

Restwaarde en sloopkosten

Restwaarde is de waarde aan het einde van de (economische !) levensduur. 

Voorbeeld: na 10 jaar wil ik een nieuwe airco. Deze werkt nog wel aardig en kan nog wel 5 jaar mee, maar vertoont toch wat mankementen. De restwaarde is nog € 2.000. Maar destijds is die airco geïnstalleerd en die moet er nu dus weer uit gesloopt worden. De kosten daarvoor bedragen € 500.

En dan nu dé formule

De afschrijvingskosten PER PERIODE bereken je door:

1) de aanschafwaarde te berekenen (A+I)

2) daar de restwaarde -/- sloopkosten af te halen (R-S)

3) en dat te delen door het aantal perioden (n)

Tip: noteer deze formule in je schrift!

Afschrijvingskosten per periode

=​n​​A+I−(R−S)​​

Nog even terug naar die airco

Aanschafprijs was € 10.000, daar kwam nog € 500 installatiekosten bij. Na 10 jaar bedroeg de restwaarde nog € 2.000 en de sloopkosten zijn € 500. Bereken de afschrijvingskosten per jaar

Afschrijvingskosten per periode

=​n​​A+I−(R−S)​​

Bereken voor jezelf (uitwerking staat op de volgende slide)

Ik laat een nieuwe speciale machine installeren mijn productiehal. De machine kost € 30.000, installatiekosten bedragen € 10.000. Ik verwacht er 15 jaar mee te doen. Daarna is de machine nog € 5.000 waard. De sloopkosten bedragen € 3.000. Bereken de afschrijvingskosten per maand.

Ik laat een nieuwe speciale machine installeren mijn productiehal. De machine kost € 30.000, installatiekosten bedragen € 10.000. Ik verwacht er 15 jaar mee te doen. Daarna is de machine nog € 5.000 waard. De sloopkosten bedragen € 3.000.  Bereken de afschrijvingskosten per maand.

Afschrijvingskosten per maand 

=​n​​(A+I−(R−S))​​

Dan hebben we nog de boekwaarde

Als mijn airco minder waard wordt, dan wil ik ook dat de airco voor minder waarde op mijn balans staat. Daarom pas is de boekwaarde aan aan de werkelijke waarde. Dat doe ik door de aanschafwaarde te verminderen met de cumulatieve afschrijvingen ("alle afschrijvingen tot nu toe")

Formule: Boekwaarde = A + I - k * Afschrijving per periode

waarbij A = aanschafprijs, I = installatiekosten, k = aantal periodes

'k * Afschrijving per periode' noemen we de cumulatieve afschrijvingen

Voorbeeld

Aanschafprijs was € 10.000, daar kwam nog € 500 installatiekosten bij. Na 10 jaar bedroeg de restwaarde nog € 2.000 en de sloopkosten zijn € 500. Bereken de boekwaarde na 3 jaar.

Boekwaarde = A + I - k * Afschrijving per periode

De afschrijvingskosten per jaar waren € 900 (zie paar slides terug).  

Boekwaarde = € 10.000 + € 500 - 10 jaar * € 900 per jaar = € 7.800. 

Na 3 jaar staat die boekwaarde nog voor € 7.800 op de balans

Hoe zou ik de jaarlijkse afschrijving als mutatie weergeven?

Mijn eigen vermogen daalt want ik heb kosten (namelijk afschrijvingskosten)

Mijn bezittingen nemen ook af want die airco is minder waard geworden.

	Bezitting	Schuld	EV
Afschrijvingskosten			- € 800
Machines	- € 800

Nog een voorbeeld

Ik koop vandaag een nieuwe machine voor € 12.100 incl. 21% BTW. De economische levensduur is 10 jaar, de technische levensduur 13 jaar. De installatiekosten bedragen € 1.500. De restwaarde is 20% van de aanschafwaarde. De sloopkosten zijn € 2.000. Bereken de afschrijvingskosten per maand. In de volgende slide kun je het antwoord invullen en vragen om uitleg.

De afschrijvingskosten per maand zijn...

Korte samenvatting

• Aanschafprijs inclusief eventuele installatiekosten (excl. btw)
• Restwaarde is de waarde aan het einde van de levensduur (excl. btw)
• Economische levensduur: de periode dat het gebruik van de machine economisch verantwoord is
• Technische levensduur: de periode dat een machine functioneert, totdat deze versleten is
• Boekwaarde is gelijk aan de aanschafprijs minus de cumulatieve afschrijvingen (“alle afschrijving tot dan toe”)