Tekstdoelen en tekstsoorten Herhaling

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Tekstdoelen, tekstvormen en tekstsoorten

lesdoel (taalblokken bouwsteen 1)

• Je kunt veelvoorkomende teksten herkennen.
• Je kunt de bedoeling van de spreker of schrijver in je eigen woorden weergeven.
• Je kunt verschillende manieren gebruiken om efficiënt te lezen en te luisteren.
  
• Je kunt verschillende soorten vragen herkennen en zelf stellen.

Soorten vragen

Er bestaan verschillende soorten vragen. Wat voor vraag je stelt of welke vraag aan jou gesteld wordt, is afhankelijk van de gesprekssoort en het doel van het gesprek. We onderscheiden de volgende soorten vragen:

Soorten vragen

Er bestaan verschillende soorten vragen. Wat voor vraag je stelt of welke vraag aan jou gesteld wordt, is afhankelijk van de gesprekssoort en het doel van het gesprek. We onderscheiden de volgende soorten vragen:

- Open vragen

- Gesloten vragen

- Controlevragen

- Suggestieve vragen

Open vragen

Deze vragen beginnen met een vragend voornaamwoord. Ze zijn bedoeld om de ander te laten praten. Met een open vraag verwacht je meer informatie te krijgen. 

Bijvoorbeeld: 'Hoe komt dat?', 'Wat gebeurde er?' Open vragen komen vaak voor in informatieve gesprekken.

Gesloten vragen

Dit zijn vragen die je met 'ja' of 'nee' kunt beantwoorden. De vraag begint met een werkwoord. 

Gesloten vragen zijn doelgericht en dus geschikt om de richting van een gesprek te bepalen, structuur aan te brengen en om te controleren of je kunt doorgaan met het volgende onderwerp. 

Bijvoorbeeld: 'Woon je nog steeds in Amsterdam?', 'Heb je een baantje?'.

Controlevragen

Een controlevraag is bedoeld om erachter te komen of je elkaar goed begrepen hebt. Deze vragen zijn een geschikt middel om een monoloog te vermijden of te doorbreken. 

Bijvoorbeeld: 'Klopt dat?'.

Suggestieve vragen

Dit zijn vragen waar (een deel van) het antwoord al in zit. Met deze vragen probeer je je gesprekspartner te beïnvloeden. Deze vragen verraden vaak welk antwoord de vragensteller wil horen.

 Suggestieve vragen kunnen open of gesloten vragen zijn.

 Bijvoorbeeld: 'Denk je niet dat dit de beste manier is?' Suggestieve vragen komen vaak voor in gesprekken waarin journalisten op zoek zijn naar nieuws.

Welke 5 tekstdoelen zijn er?

Wat is het doel van de spreker in dit filmpje?

1. Amuseren
2. Uitleg geven
3. instrueren
4. Informeren

Wat is het doel van de schrijver met dit stuk?

1. Informeren
2. Amuseren
3. Overtuigen
4. Overhalen

Wat is het doel van dit filmpje?

1. Overtuigen
2. Activeren
3. Opiniëren
4. Instrueren

Wat is het doel van deze tekst?

1. Overhalen
2. Overtuigen
3. Informeren
4. Instrueren

Abortus, rechtvaardig of niet?

Het aantal abortussen in Nederland is sinds 1993 met bijna 50% gestegen. Jaarlijks worden in ons land zo’n 18000 zwangerschappen afgebroken door middel van een kunstmatig opgewekte abortus, wetenschappelijk ook wel abortus provocatus genoemd. De meningen over abortus verschillen sterk. Deze uiteenlopende meningen zijn vaak het gevolg van                          verschillende ethische visies.                   

Welk tekstdoel heeft deze tekst?

1. Overtuigen
2. Overhalen
3. Opiniëren
4. Informeren

Wat is het tekstdoel van deze tekst?

1. Informeren
2. Instrueren
3. Overtuigen
4. Overhalen

Let op: 

Teksten kunnen meer doelen tegelijk hebben, bijvoorbeeld informeren en overtuigen. Het belangrijkste doel bepaalt tot welke soort we de tekst rekenen.

Wat voor soort vragen hoorde je?

Welke soorten vragen hoor je in het volgende fragment?

Welke twee soort vragen hoorde je in het fragment?

Geef van de volgende tekst binnen 10 seconden aan wat het onderwerp is

Het onderwerp van de tekst was:

Welke manier van lezen heb je toegepast?

Welke schatting maakte men in 2016 van de hoeveelheid medicijnen in het oppervlaktewater?

de hoeveelheid medicijnresten was

1. 120 ton
2. 130 ton
3. 140 ton
4. 150 ton

Welke vorm van lezen heb je toegepast?

dus:

Je kunt veelvoorkomende teksten herkennen.

Je kunt de bedoeling van de spreker of schrijver in je eigen woorden weergeven.

Je kunt verschillende manieren gebruiken om efficiënt te lezen en te luisteren.

Je kunt verschillende soorten vragen herkennen en zelf stellen.

Aan het werk:

Taalblokken 3F

 01 Tekstsoorten

Lezen en luisteren bolletje 16 t/m 22 

Woordenschat bouwsteen 1 

spreken en gesprekken voeren

maken bolletje

1 t/m 7

En... de tussentoets!