Voorbereiding deeltoets 1 3H

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Wat moet je weten?

- hoofdvraag kunnen 

   vinden

- hoofdgedachte

- citeren

- kernzin benoemen

- woordraadstrategieën

- conclusie trekken

- verwijswoorden

- tekstverbanden herkennen

- tekstdoel

- functie alinea's kunnen benoemen

- objectief /subjectief

- standpunt en argumenten

   herkennen

Welke tekstdoelen zijn er?

Er zijn vijf tekstdoelen. Bij elk tekstdoel hoort een tekstsoort. 

1. Informeren: de schrijver geeft informatie in een informatieve tekst. 
2. Instructies geven: de schrijver legt stap voor stap uitleggen hoe je iets doet in een instructie. 
3. Overtuigen: de schrijver wil de lezer overtuigen van zijn mening in een overtuigende tekst.
4. Activeren:  de schrijver wil dat de lezer iets doet of juist niet doet in een activerende tekst.
5. Amuseren of ontroeren: de schrijver wil bij de lezer emoties oproepen in een amuserende of emotieve tekst. 

Hoofdvraag

De hoofdvraag is de belangrijkste vraag in een tekst. Meestal staat de hoofdvraag in de inleiding....

Op welke manieren kun je naar de stad toe gaan? Er zijn verschillende manieren waarop je dat  

kunt doen. Je kunt met de bus, de trein en de auto. 

Conclusie: er zijn drie manieren waarop je naar de stad kunt gaan.

Wat is hier de hoofdvraag?

Hoofdgedachte

De hoofdgedachte vat de tekst samen in één zin.

Disney neemt afscheid van de klassieke eigenschappen van de sprookjesprinses.

Rapunzel

afscheid disneyprinsessen

onderwerp

deelonderwerp

hoofdgedachte

Citeren

Alinea

- Heeft altijd een kernzin: belangrijkste mededeling van de alinea

- Kernzin staat altijd voor- of achteraan in de alinea

- Andere zinnen zijn toelichting/voorbeelden

Woordraadstrategieën

• Synoniem
• Voorbeeld
• Tegenstelling
• Bekend woorddeel
• Omschrijving
• Woordenboek

Een conclusie is een besluit (gevolgtrekking of slotsom) na een onderzoek of na goed nadenken.
Een conclusie trekken is de volgende denkstap die je doet na je onderzoek of je denkfase. Je hebt alle gegevens op een rijtje gezet en kunt vervolgens tot de conclusie komen dat …

Een conclusie trekken

Verwijswoorden

taaluitleg.nl

Welke 4 verbindingsmanieren ken je?

Het onderzoek naar de oorzaak van de ramp heeft een aantal opmerkelijke misstanden duidelijk gemaakt.

Welke verbindingsmanier?

1 door het gebruik van een signaalwoord

2 door het herhalen van een woord

3 door een overgangszin met een verwijzing

4 door een aankondigende zin

Het onderzoek naar de oorzaak van de ramp heeft een aantal opmerkelijke misstanden duidelijk gemaakt.

Welke verbindingsmanier?

1 door het gebruik van een signaalwoord

2 door het herhalen van een woord

3 door een overgangszin met een verwijzing

4 door een aankondigende zin

Daarom komen veel mensen niet meer op de fiets.

Het rijwiel werd vroeger ook al minder gebruikt.

Welke verbindingsmanier?

1 door het gebruik van een signaalwoord

2 door het herhalen van een woord

3 door een overgangszin met een verwijzing

4 door een aankondigende zin

Daarom komen veel mensen niet meer op de fiets.

Het rijwiel werd vroeger ook al minder gebruikt.

Welke verbindingsmanier?

1 door het gebruik van een signaalwoord

2 door het herhalen van een woord

3 door een overgangszin met een verwijzing

4 door een aankondigende zin

Er zijn meerdere moeilijke periodes in een mensenleven, zoals klas 2 op de middelbare school.

Welke verbindingsmanier?

1 door het gebruik van een signaalwoord

2 door het herhalen van een woord

3 door een overgangszin met een verwijzing

4 door een aankondigende zin

Er zijn meerdere moeilijke periodes in een mensenleven, zoals klas 2 op de middelbare school.

Welke verbindingsmanier?

1 door het gebruik van een signaalwoord

2 door het herhalen van een woord

3 door een overgangszin met een verwijzing

4 door een aankondigende zin

Er zijn meerdere moeilijke periodes in een mensenleven, zoals klas 2 op de middelbare school.

Daarvan wordt gezegd dat dit wel de minst erge tijd is.

Welke verbindingsmanier?

1 door het gebruik van een signaalwoord

2 door het herhalen van een woord

3 door een overgangszin met een verwijzing

4 door een aankondigende zin

Er zijn meerdere moeilijke periodes in een mensenleven, zoals klas 2 op de middelbare school.

Daarvan wordt gezegd dat dit wel de minst erge tijd is.

Welke verbindingsmanier?

1 door het gebruik van een signaalwoord

2 door het herhalen van een woord

3 door een overgangszin met een verwijzing

4 door een aankondigende zin

De 10 tekstverbanden!

1. Uitspraak-opsomming
2. Uitspraak-tegenstelling
3. Uitspraak-voorbeeld
4. Middel-doel
5. Oorzaak-gevolg
6. Uitspraak-vergelijking
7. Uitspraak reden
8. Uitspraak-conclusie
9. Uitspraak-samenvatting
10. Uitspraak-voorwaarde

Tekstverbanden

Welk verband herken je in de volgende zin?

Wij hadden betere dingen te doen, zoals een potje FIFA.

1. uitspraak-opsomming
2. uitspraak-voorbeeld
3. uitspraak-tegenstelling
4. uitspraak-vergelijking

Welk verband herken je in de volgende zin?

Bovendien werd er van ons verwacht dat wij een volledige tekst zouden schrijven.

1. Uitspraak-opsomming
2. Uitspraak-voorbeeld
3. Uitspraak-tegenstelling
4. Uitspraak-voorwaarde

Welk verband hoort bij het signaalwoord:
'Integendeel'

1. Uitspraak - voorbeeld
2. Uitspraak - opsomming
3. Uitspraak - tegenstelling
4. Middel-doel

Welk tekstverband wordt met het signaalwoord uit alinea 3 aangegeven?

1. Uitspraak-opsomming
2. Uitspraak-vergelijking
3. Oorzaak-gevolg
4. Middel-doel

De ketting van Jasper zijn fiets was kapot, waardoor hij ten val kwam.

1. Uitspraak-voorwaarde
2. Oorzaak-gevolg
3. Uitspraak-conclusie
4. Middel-doel

Welke signaalwoorden horen bij het tekstverband oorzaak-gevolg?

1. ook, tevens, bovendien, ten tweede, ten slotte
2. zo, bijvoorbeeld, zoals, neem nou, onder andere
3. dus, concluderend, dat betekent
4. doordat, daardoor, als gevolg van, het gevolg is

Net als vorig jaar zijn de schoolonderzoeken nu een stuk beter gemaakt.

1. Uitspraak-voorbeeld
2. Uitspraak-voorwaarde
3. Uitspraak-vergelijking
4. Oorzaak - gevolg

Omdat het klimaat snel verandert, gaat het waterschap de dijken in een hoog tempo ophogen.

1. voorbeeld
2. oorzaak/gevolg
3. voorwaardelijk verband

1. Kernzin: Je kunt er dieren verzorgen
2. Kernzin: Kortom: er is genoeg te beleven op de kinderboerderij.
3. Kernzin: Maar je kunt er ook veel leren.
4. Er is geen kernzin in deze alinea.

Functie van een alinea

Een tekstgedeelte (dat kan een alinea, een deel van een alinea of zelfs een groep alinea’s zijn) heeft een bepaalde functie binnen de hele tekst.

vr. 4

Wat is de functie van alinea 1?

Kies uit: argumenten, bewijs, constatering, gevolg, oorzaken, oplossing, tegenwerping, toelichting, uitleg of voorbeeld.

vraag 1

Wat is de functie van alinea 1?

Hier wordt een voorbeeld gegeven.

vraag 2

Wat is de functie van alinea 2?

Kies uit: argumenten, bewijs, constatering, gevolg, oorzaken, oplossing, tegenwerping, toelichting, uitleg of voorbeeld.

vr. 2

Wat is de functie van alinea 2?

De auteur doet een constatering.

"...kan geen baantje vinden."

vr. 3

Wat is de functie van alinea 3&4?

Kies uit: argumenten, bewijs, constatering, gevolg, oorzaken, oplossing, tegenwerping, toelichting, uitleg of voorbeeld.

vr. 3

Wat is de functie van alinea 3&4

De auteur somt hier oorzaken op.

Alinea 3: "Dat komt doordat..."

Alinea 4: "...is ook een oorzaak."

Wat is het verschil tussen subjectief en objectief?

1. Subjectief is formeel, objectief is informeel
2. Subjectief is feitelijk, objectief is je mening.
3. Objectief is feitelijk, subjectief is je mening.
4. Subjectief is informeel, objectief is formeel

Wat is zijn standpunt?

Welke argumenten gebruikt hij?