7.2 Gasvormig, vloeibaar en vast

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Gasvormig, vloeibaar en vast

Je gaat leren over

welke fasen er zijn;

wat een faseovergang is;

wat moleculen en atomen zijn;

wat het verschil is tussen een zuivere stof en een mengsel.

Stoffen?

Ga met de leerlingen in gesprek over het begrip 'stoffen'. De afbeeldingen illustreren de verschillende definities. 

Overzichtsdia

Bron: https://kennis.hunzeenaas.nl/index.php/Id-0e350b77-b643-5d72-e067-4d9f617f55c0 

Stoffen en deeltjes

Fasen

- Vloeibare fase

- Vaste fase

- Gas fase

Water als voorbeeld voor drie fasen.

Fasen

fase overgangen

Als stoffen naar verschillende fases gaan noem je dit faseovergangen.

Elke faseovergang kost energie.

het smeltpunt en kookpunt van een stof aflezen uit een temperatuur-tijddiagram.

Smeltpunt/stolpunt en kookpunt staan in Binas. Het zijn stofeigenschappen. 

In de vloeibare fase ontstaat er ook al waterdamp, dit is wel vele malen minder dan tijdens het koken. 

Als je een vloeistof verwarmt, zal hij bij een bepaalde temperatuur gaan koken. Je ziet dan overal in de vloeistof dampbellen ontstaan. De vloeistof verdampt dan niet alleen aan het vloeistofoppervlak zoals bij ‘gewoon’ verdampen, maar overal in de vloeistof. 

Tijdens het smelten en koken gaat alle energie (warmte) die je in de stof stopt in het smelten of verdampen van de stof. De stof wordt tijdens dit proces dus niet warmer! Hij neemt wél energie op!

Faseovergangen

Voorbeelden vaste fase

Sneeuw, hagel, rijp.

IJzel                        Rijp            

IJzel is bevroren water. 

Rijp is bevroren waterdamp

sublimeren

Voorbeelden vloeibare fase

Mist, wolkje druppeltjes bij 

fluitketel, wolk, nevelwolkje

tijdens uitademen als het 

koud is.

Als je het kan zien is het nooit

de gasvormige fase !

Opdracht

Laat de leerlingen de volgende opdracht op (digitaal) papier maken.

Welke fase heeft water in deze vormen?

1. Een ijsblokje
2. Een glas water
3. Mist
4. Wolken
5. De damp die je uitademt als het koud is
6. In de lucht tussen jou en het beeldscherm
7. Sneeuw
8. Hagel
9. Regen

Welke fase heeft water in deze vormen?

1. Een ijsblokje, vast
2. Een glas water, vloeibaar
3. Mist, vloeibaar (hele kleine druppeltjes)
4. Wolken, vloeibaar (hele kleine druppeltjes)
5. De damp die je uitademt als het koud is, vloeibaar
6. In de lucht tussen jou en het beeldscherm, gas
7. Sneeuw, vast
8. Hagel, vast
9. Regen, vloeibaar

Uitleg - gaat verder

Moleculen

Moleculen hebben de volgende eigenschappen

• Ze verschillen in grootte, maar ook de grootste moleculen zijn voor het oog onzichtbaar.
  
• Ze verschillen in massa.
  
• Ze trekken elkaar aan: sommige moleculen zwak, andere sterk.
  
• Ze bewegen: hoe warmer de stof, des te sneller bewegen de moleculen van die stof.

mengsel en zuivere stof

VRAGEN?

Wisselmoment: vragen?